ΤΟ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ ΚΑΙ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 02/03/2016 12:13
Το καρναβάλι και η γιορτή των Aποκρεών, έχει τις ρίζες του στην αρχαία Ελλάδα και δη στη διονυσιακή λατρεία, άρα είναι άμεσα συνδεδεμένο με την θεατρική τέχνη.
Κατά τη μυθολογία, ο Διόνυσος, γιος του Δία και της Σεμέλης, γεννήθηκε από τον μηρό του πατέρα του και ανατράφηκε από 12 νύμφες, τις Υάδες. Η Ήρα τον μισούσε θανάσιμα και εξαιτίας αυτής της έχθρας, περιπλανήθηκε στην Αίγυπτο και τη Συρία, γι’ άλλωστε σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν ενδείξεις τ διονυσιακής λατρείας.
Οι σημερινές γιορτές του καρναβαλιού, έχουν την ρίζα τους στις αρχαίες γιορτές, που γίνονταν προς τιμή του θεού Διονύσου. Τα Διονύσια και τα Ανθεστήρια, ήταν οι πιο γνωστές και διαδεδομένες. Τα Διονύσια γίνονταν στην Αθήνα, στην Κόρινθο, στις ακτές της Ιωνίας και σε αρκετά νησιά του Αιγαίου. Χωρίζονταν σε μικρά ( «κατ’ αγρούς») και μεγάλα («εν άστει») Διονύσια, τα οποία τελούνταν σε διαφορετικές εποχές του χρόνου. Τα Ανθεστήρια γίνονταν στην Αθήνα κατά το μήνα Ανθεστηρίων (που αντιστοιχεί στην περίοδο τέλος Φεβρουαρίου-αρχές Μαρτίου) και διαρκούσαν τρεις ημέρες.
Η λέξη «καρναβάλι» όμως δεν είναι ελληνική, αλλά η πραγματική της ετυμολογία αποτελεί αντικείμενο έρευνας, αλλά και διαμάχης, μεταξύ των ερευνητών. Πολλές είναι οι εκδοχές, που συνδέουν το όνομα μέχρι και με τον αρχαίο θεό Βάαλ. Ίσως η λέξη να προέρχεται είτε από το λατινικό carrus navalis είτε από την λατινική έκφραση carne vale.
Το carrus navalis σημαίνει σε πιστή μετάφραση, ναυτικό όχημα. Έχει τη σημασία του, διότι κατά τη διάρκεια των Ανθεστηρίων, ο θεός Διόνυσος έμπαινε στην πόλη των Αθηνών, πάνω σε ξύλινο τροχοφόρο άρμα, που αναπαριστούσε ένα πλοίο.
Το carne vale είναι ακριβής μετάφραση του ελληνικού απόκρεω. Η Κυριακή της Αποκριάς, είναι σύμφωνα με την παράδοσή μας, η τελευταία ημέρα που μπορεί κάποιος να καταναλώσει κρέας, καθώς ακολουθεί η νηστεία της Σαρακοστής. Το λατινικό carne σημαίνει κρέας και το vale αποχή.
Παλιότερα, παρέες μεταμφιεσμένων (πελλόμασκες) κυκλοφορούσαν στους δρόμους και γύριζαν τα βράδια στις γειτονιές, τραγουδώντας άσεμνα και σκωπτικά τραγούδια. Αυτού του είδους, όμως, οι καρναβαλικές εκδηλώσεις, χάθηκαν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, με το πέρασμα του χρόνου.
Με την επικράτηση του χριστιανισμού, στοιχεία της αρχαιοελληνικής λατρείας συνδυάστηκαν στη συνείδηση και τις παραδόσεις του λαού με την περίοδο πριν από τη Σαρακοστή. Από το 19ο αιώνα μέχρι σήμερα το καρναβάλι ξεκινά κάθε χρόνο την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου και λήγει την Κυριακή της Τυροφάγου.