Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΥΜΠΥ ΚΑΙ Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΜΟΝΤΕΡΝΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 31/12/2018 10:07
Ήταν 10 Δεκεμβρίου του 1896, όταν έγινε η πρεμιέρα του έργου «Βασιλιάς Υμπύ» του Αλφρέ Ζαρρύ, στην αίθουσα Nouveau Theatre του Theatre de l' Oeuvre στο Παρίσι.
Μια παράσταση που πυροδότησε αντιδράσεις, προκάλεσε ταραχές στην πόλη, αλλά ταυτόχρονα σήμανε και τη γέννηση του μοντέρνου θεάτρου.
Το έργο μπορεί να θεωρηθεί μια παρωδία του Σαίξπηρ και ιδιαίτερα του «Μακμπέθ», αλλά ο ίδιος ο Ζαρρύ θεωρούσε πως είναι μια κατά μέτωπο επίθεση στον καθωσπρεπισμό της αστικής τάξης, μια αποκάλυψη της ασχήμιας και της αυταρέσκειας που κρύβεται κάτω από τα προσχήματα, αλλά και μια ευθεία επίθεση σε κάθε μορφή εξουσίας, γι’ αυτό και εξαγρίωσε το κοινό.
Η υπόθεση του έργου είναι απλή: Ο Υμπύ, λαίμαργος και αφελής, υποκύπτει στην παραίνεση της φιλόδοξης συζύγου του να σκοτώσει τον βασιλιά της Πολωνίας. Με σύνθημα τη λέξη «Σκατά!», κηρύσσει πόλεμο και αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας, δολοφονώντας, βασανίζοντας, φορολογώντας και… τρώγοντας.
Τα όσα διαδραματίστηκαν στην πρεμιέρα με τον πρωταγωνιστή να εισβάλει στη σκηνή, φωνάζοντας την επίμαχη λέξη που σόκαρε το κοινό της εποχής, έχουν καταγραφεί από τους παριστάμενους και αποτελούν μια σημαντική ένδειξη για το πόσο το θέατρο μπορεί τελικά να ανάψει τα αίματα και να έχει αντίκτυπο στις συνειδήσεις των θεατών. Οι θεατές λοιπόν άρχισαν να φωνάζουν, ενώ οι ταραχές συνεχίστηκαν μέχρι το τέλος του παράστασης. Χρειάστηκε να επέμβει ο ίδιος ο Ζαρρύ για να ηρεμήσει κάπως τα πνεύματα.
Με τον «Υμπύ» πάντως, το Παρίσι βρέθηκε χωρισμένο σε δύο παρατάξεις. Οι πολέμιοί του υπερίσχυσαν εκείνη την εποχή και ο μοναδικός κριτικός που έγραψε ευνοϊκά για το έργο, την επόμενη μέρα απολύθηκε. Ανάμεσα στους θεατές ήταν και ο ποιητής Μαλαρμέ, ο οποίος έστειλε μια υποστηρικτική επιστολή στον συγγραφέα, επαινώντας το έργο του.
Τελικά η παράσταση κατέβηκε μετά από δύο μέρες. Όμως και στα χρόνια που πέρασαν, αυτή η παράδοξη κωμωδία είχε ανάλογη τύχη. Το 1975 μάλιστα ανέβηκε εδώ στην Ελλάδα, από το Εθνικό Θέατρο και τον Αλέξη Μινωτή, γνωρίζοντας την αποδοκιμασία της κριτικής και του κοινού.
Έπρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να αναγνωριστεί η αξία του «Υμπύ».
Σήμερα πλέον θεωρείται ένα έργο - ορόσημο στην ιστορία του θεάτρου και αντιπροσωπευτικό δείγμα του θεάτρου του παραλόγου.