Ο ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ ΕΛΥΤΗΣ
- Ημερομηνία: Κυριακή, 18/03/2018 13:54
Ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης μπορεί να μην έγραψε για το θέατρο, όπως πολλοί ομότεχνοί του, αλλά έβαλε τη σφραγίδα του στην θεατρική Ιστορία του τόπου, μέσα από τις μεταφράσεις του.
Λάτρης της θεατρικής τέχνης, αλλά και προσωπικός φίλος πολλών σπουδαίων δασκάλων και θεατρανθρώπων, όπως ο Κάρολος Κουν, ο Ελύτης μετάφρασε τρία σημαντικά έργα: τις « Δούλες» του Ζ. Ζενέ, τον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μ. Μπρεχτ και την «Οντίν» του Ζ. Ζιροντού.
Οι μεταφράσεις του πιστές μεν στο πρωτότυπο κείμενο, αλλά μπολιασμένες από το προσωπικό του ποιητικό του ύφος, συνεχίζουν να παίζονται μέχρι σήμερα, παραμένοντας διαχρονικές.
Οι δύο πρώτες πρωτοπαίχτηκαν από το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία του ίδιου του Κουν και η τελευταία από το Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολωμού, με τη Βάσω Μανωλίδου στον ομώνυμο ρόλο, την οποία ο ποιητής θαύμαζε και εκτιμούσε ιδιαίτερα.
Τον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ τον μετέφρασε από τα γαλλικά, κι όμως πολλοί γερμανομαθείς θεώρησαν ότι η μετάφρασή του αποτύπωσε πιστά το πνεύμα του Γερμανού δραματουργού. Ο Ελύτης αγάπησε ιδιαιτέρως αυτό το αλληγορικό παραμύθι, αν και φαίνεται πως η Νεράιδα του Ζιροντού, ταίριαζε περισσότερο στην ιδιοσυγκρασία του. όσο για τις «Δούλες» του Ζενέ, η σκληρότητα και ο «σκοτάδι» τους αποτελούσε πρόκληση για τον ποιητή, που πάντα αποθέωνε το Φως.
Η μετάφραση είναι μια δημιουργία, ο μεταφραστής καλείται να ανακατασκευάσει, σχεδόν να ξαναγράψει το εκάστοτε κείμενο, και παράλληλα να διατηρήσει αναλλοίωτη την αρχική του πρόθεση. Και ο Ελύτης κατάφερε να αποδώσει τις "μυστικές" διαδρομές των κειμένων, περισσότερο από κάθε άλλον, γιατί μπορούσε να διαισθανθεί και να καταγράψει όχι μόνο το νόημα, αλλά κυρίως το αίσθημα του λόγου.
Ο σπουδαίος Οδυσσέας Ελύτης, 'έφυγε' σαν σήμερα 18 Μαρτίου 1996 .