123 ΧΡΟΝΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ
- Ημερομηνία: Τρίτη, 18/07/2017 15:51
Η επιθεώρηση ή το ελαφρό μουσικό θέατρο όπως βαφτίστηκε το είδος αυτό μεταπολεμικά, ξεφύτρωσε στην Αθήνα τα στερνά χρόνια του 19ου αιώνα, έχοντας τ` όνομα και τη χάρη της παριζιάνικης revqe (σατιρική επιθεώρηση των γεγονότων της χρονιάς).Πρώτη εμφάνιση του είδους στον τόπο μας ήταν το "Λίγο απ` όλα" (κείμενο Μ. Λάμπρου, μουσική Ι. Καίσαρη) που παίχτηκε απ' το θίασο Δημητρίου Κοτοπούλη το καλοκαίρι του 1894.Πριν από αυτό, πολλοί και άριστοι ευθυμογράφοι της εποχής (Άννινος Καπετανάκης, Λάσκαρης, Σουρής κ.ά.) είχαν παρουσιάσει επιθεωρησιακά στοιχεία στις κωμωδίες ή στα κωμειδύλλιά τους χωρίς, ωστόσο, να μπορούμε να χαρακτηρίσουμε επιθεώρηση το συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Χρειάστηκε να περάσουν πολλά χρόνια, για να εγκαινιάσει το είδος τη χρυσή εποχή του με τα "Παναθήναια" του 1907,γραμμένα από το Μπάμπη Άννινο και το Γεώργιο Τσοκόπουλο και τον "Κινηματογράφο" του Πολύβιου Δημητρακόπουλου. Οι τρεις αυτοί καθιέρωσαν από τότε τα ετήσια καλοκαιρινά Παναθήναια με τη συμμετοχή των δημοφιλέστερων ηθοποιών της εποχής. Έως τα τελευταία προπολεμικά χρόνια η επιθεώρηση σημείωσε κάμψη. Τότε άκμασε πάλι το επιθεωρησιακό είδος -ακόμη και όταν έλειπαν τα έξυπνα κείμενα- χάρη στις μεγάλες δυνατότητες των ηθοποιών της εποχής, ιδιαίτερα στον αυτοσχεδιασμό. Ανάμεσα στους δημοφιλέστερους ηθοποιούς της εποχής εκείνης ήταν: ο ...μεθυσμένος Μακρής, ο ...κουτσαβάκης Κυριακός, ο μενιδιάτης Αυλωνίτης, ο ζιζάνιος Μαυρέας,ο μπούφος Κοκκίνης, ο Φιλιππίδης,ο Ιατρίδης,ο Σταυρίδης,ο Στολίγκας, τα ….Καλουτάκια, η Μαρίκα Νέζερ και τόσοι άλλοι.
Μετά τον πόλεμο, ιδίως στη δεκαετία του πενήντα και του εξήντα, είχαμε όχι μόνο καλούς ηθοποιούς, αλλά και εμπνευσμένους επιθεωρησιογράφους. Τον Κώστα Πρετεντέρη, το Μίμη Τραϊφόρο, το Δημήτρη Γιαννουκάκη και τον καλύτερο ίσως απ` όλους, το Νίκο Τσιφόρο.
Την περίοδο 1950-74, ακόμη και καταξιωμένοι δημιουργοί καταδύονται σε αυτό: ας θυμηθούμε την «Οδό Ονείρων» του Χατζιδάκι το καλοκαίρι του 1962 στο Μετροπόλιταν και την ίδια στιγμή την «Ομορφη πόλη» του Μίκη στο Παρκ, αλλά και τον ιστορικό συμβιβασμό των δύο συνθετών στην «Μαγική Πόλη» το 1963.
Τα ευτράπελα συνεχίζονται στις επιθεωρήσεις ενώ δεν λείπουν και οι παρεξηγήσεις: Στο «Και μη χειρότερα» των Σακελλάριου - Τζαβέλλα, το 1968, το νούμερο παρενδυσίας «Το κορίτσι του λούνα παρκ» που παίζει ο Παράβας κάνει έξαλλη την Αλίκη Βουγιουκλάκη που μηνύει τους συντελεστές. Μέσα στη χούντα το Ελεύθερο Θέατρο το '70 αποτελεί τομή και το έργο «Και συ χτενίζεσαι» (1973) σε κείμενα Μποστ, Μουρσελά, Ν. Σιδερίδη, Σκούρτη στο Αλσος Παγκρατίου συστήνει τα νέα αστέρια της εποχής: τους Αννα Παναγιωτοπούλου, Μίμη Χρυσομάλλη, Νένα Μεντή και βέβαια τον Σταμάτη Φασουλή. Παράλληλα, το «Μεγάλο μας τσίρκο» του Καμπανέλλη εισάγει την έννοια της ιστορικής επιθεώρησης.
Το Ελεύθερο Θέατρο και η Ελεύθερη Σκηνή απενοχοποιούν το είδος στους κύκλους της διανόησης, ενώ το 1975 δημιουργείται και το Θεσσαλικό με Τσιάνο, Βαγενά, Λάκη Λαζόπουλο. Ο τελευταίος, όταν αυτονομείται, αποτελεί σημαντική περίπτωση για την επιθεώρηση, ενώ το 1982 στο έργο «Το ΠΑΣΟΚ της Χάιδως» (σε σκηνοθεσία Παντελή Βούλγαρη και κείμενα Μποστ) ο Πεπονής και ο Γιαννόπουλος αποχωρούν από την πρεμιέρα του. Ολο το '80 και το '90 φαίνεται να δέχεται βαθιά επιρροή από την τηλεόραση, συχνά οι βωμολοχίες και ο σεξισμός διαπερνούν τα επιθεωρησιακά νούμερα με κάποιες εξαιρέσεις, ενώ μετά το '90 οι Ρέππας - Παπαθανασίου αποτελούν τα μεγάλα ονόματα που συνεχίζουν το είδος.