«ΤΟ ΠΕΜΠΤΟ ΒΗΜΑ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 05/12/2025 13:02
Είναι απολαυστικό να παρακολουθείς δύο έμπειρους ηθοποιούς να πλοηγούνται στις ηθικές αμφισημίες ενός καλοφτιαγμένου έργου. Ο συγχρονισμός είναι το παν στο θεατρικό πόνημα του David Ireland, το οποίο πήρε το όνομά του από ένα κομβικό στάδιο του προγράμματος των Ανώνυμων Αλκοολικών. Είναι η στιγμή που ένας αλκοολικός σε ανάρρωση, ομολογεί την ακριβή φύση των λαθών του σε ένα άλλο άτομο.
Το «To 5ο Βήμα» ξεκινά ως μαύρη κωμωδία με αιχμηρούς διαλόγους και άβολες αλήθειες για τον εθισμό και εξελίσσεται σε μια περίπλοκη εξερεύνηση της εύθραυστης αρρενωπότητας, της μοναξιάς, του τραύματος, της κατάχρησης εξουσίας, της πίστης, της συναισθηματικής εξάρτησης, που αντανακλάται από στιγμές διαπεραστικής ευαλωτότητας, χωρίς να διολισθαίνει σε συναισθηματισμούς.
Ο Λούκα (Θάνος Τοκάκης) έχει πρόβλημα με το ποτό. Το Πρόγραμμα 12 Βημάτων των Ανώνυμων Αλκοολικών, το οποίο προσφέρει μία δομημένη και σταδιακή διαδικασία ανάρρωσης, είναι η επιλεγμένη οδός του προς την απεξάρτηση από το αλκοόλ. Το μόνο που χρειάζεται, τώρα, είναι ένας έμπειρος καθοδηγητής, που θα τον βοηθήσει ουσιαστικά ώστε να παραμείνει νηφάλιος. Ο Τζέιμς (Παντελής Δεντάκης) φαντάζει ο ιδανικότερος μέντορας, αφού δεν έχει πιει σταγόνα εδώ και 25 χρόνια, παρέχοντας την απαραίτητη ατμόσφαιρα σταθερότητας και εμπειρίας.
Στο ταξίδι τους προς την απεξάρτηση, το ζευγάρι δένεται, πίνοντας μαύρο καφέ, ανταλλάσσουν ιστορίες και χτίζουν μια εύθραυστη φιλία μέσα από τις κοινές τους εμπειρίες. Στο κατώφλι του Πέμπτου Βήματος όμως, τα πάντα ανατρέπονται… Παρά την ευγενική καθοδήγηση του Τζέιμς, σύντομα γίνεται σαφές ότι δεν είναι η αψεγάδιαστη φιγούρα που φαίνεται αρχικά. Ο Λούκα, επιφυλακτικός και οξύνους, αρχίζει να ανακαλύπτει τον εαυτό του κι έτσι να αμφισβητεί το οικοδόμημα της σχέσης τους.
Υπό τη λιτή, ακριβή σκηνοθετική προσέγγιση του Αλέξανδρου Χρυσανθόπουλου (μετάφραση Μαριαλένα Κωτσάκη) το έργο είναι από τη μία πλευρά μία ειρωνική κωμωδία που σταδιακά εμβαθύνει σε έναν πιο διερευνητικό στοχασμό πάνω στην εμπιστοσύνη, τη δύναμη και την ακαταστασία των ανθρώπινων συναλλαγών. Η γοητεία αυτού του έργου έγκειται στις ξεκαρδιστικές αντιπαραθέσεις μεταξύ της ωμής νοοτροπίας του Λούκα και της συγκαταβατικής συσκότισης του Τζέιμς.
Το δίδυμο είναι απολαυστικό σε κάθε βήμα με αναμφισβήτητη χημεία. Καθώς η σχέση τους εξελίσσεται εν μέσω μεταβαλλόμενων συμπεριφορών και εκρηκτικών αποκαλύψεων, διασφαλίζεται η κωμική ταυτότητα του έργου.
O Παντελής Δεντάκης στήνει τα γκολ και ο Θάνος Τοκάκης πετυχαίνει δίχτυα, συνεχώς.
Ο Δεντάκης είναι ο «Τζέιμς», μια πατρική φιγούρα που μοιάζει να τα έχει όλα τακτοποιημένα στη ζωή του και που ωχριά στις ειλικρινείς περιγραφές του Λούκα για τον αυνανισμό και τις σεξουαλικές του φαντασιώσεις. Πίσω, όμως, από την ήρεμη εξωτερική του εμφάνιση, κρύβεται μία θύελλα ενοχής και λύπης. Κάθε παύση και ματιά του είναι γεμάτη υπονοούμενα, κάνοντας την τελική του αποκάλυψη ακόμα πιο οδυνηρή.
Ο Τοκάκης μαγνητίζει στον ρόλο του αφιλτράριστου «Λούκα», που μόλις ξεκινάει τη διαδικασία και παλεύει με τους πνευματικούς, συναισθηματικούς και ηθικούς περιορισμούς των Α.Α. Γοητευτικά ασταθής και βαθιά πληγωμένος, αναζητά κατανόηση και αγάπη στα λάθος μέρη, στους λάθος ανθρώπους.
Το μίνιμαλ σκηνικό της Production Design Rectifier (Μαίρη Μαρμαρινού -Ιωάννα Παπαδογιάννη) αντανακλά το άγονο και απομονωμένο συναίσθημα, που βιώνουν τόσοι πολλοί αλκοολικοί στο ταξίδι τους προς την απεξάρτηση.
Ομοίως, η μουσική του Νίκου Γαλενιανού θέτει τον συναισθηματικό τόνο για την εκάστοτε σκηνική μετάβαση.
Τα κοστούμια της Ευαγγελίας Δελέντα και οι φωτισμοί του Τάσου Παλαιορούτα στηρίζουν τη σκηνοθετική οπτική.
«Το 5ο Βήμα» αιχμηρό με καυστικό χιούμορ, στιγμές οδυνηρής ευαλωτότητας και δύο πολύ καλές ερμηνείες, που σου περνούν σιγά σιγά τη θηλιά στον λαιμό.