«ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΕΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 07/07/2022 10:20
Ο Αριστοφάνης με το έργο του «Θεσμοφοριάζουσες», το οποίο, πιθανότατα, διδάχτηκε στα Μεγάλα Διονύσια το 411 π.Χ., τα βάζει με τους συντεχνίτες του τραγικούς ποιητές και κυρίως με τον Ευριπίδη. Ο δαιμόνιος κωμωδιογράφος και μυθοπλόκος, φανατικός υπερασπιστής της ειρήνης και τολμηρός σαρκαστής της θεατρικής φιλολογίας του καιρού του, παρωδεί την ευριπίδια δραματουργία και γλώσσα, αριστοτεχνικά.
«Τιμωρός» του Ευριπίδη, είναι το συκοφαντημένο, από τον ίδιο, γυναικείο φύλο στην τελετή των Θεσμοφοριών, μιας αυστηρά γυναικείας γιορτής. Ζητά, λοιπόν, από τον συγγενή του, Μνησίλοχο, να μεταμφιεστεί σε γυναίκα με τη βοήθεια του ποιητή Αγάθωνα, για να τον υπερασπιστεί από το «δίκαιο» μένος των γυναικών και να εμποδίσει την καταδικαστική απόφασή τους για τη μισογύνικη ποίησή του. Τα πράγματα, όμως, δεν εξελίσσονται βάσει του σχεδίου και ο Μνησίλοχος, τελικά, ξεσκεπάζεται από τις μανιασμένες θεσμοφοριάζουσες, ξεγυμνώνεται και κρατείται όμηρός τους μέχρι να έρθει ο…από μηχανής Ευριπίδης για να τον σώσει…(;)
Ο Αριστοφάνης απευθυνόταν σε υποψιασμένο και διαβασμένο κοινό και για αυτό μπορούσε να «εμπαίζει» με κάθε μύθο, κάθε στίχο και κάθε λέξη. Η παρωδία, από τη φύση της, θεωρείται δύσκολη υπόθεση, τόσο για τον «πομπό» όσο και για τον «δέκτη». Ο σημερινός θεατής, πολλές φορές, αδυνατεί να κατανοήσει το περιεχόμενο της και αν τυχόν πέσει σε λάθος χέρια μεταφραστή και σκηνοθέτη, τότε το αποτέλεσμα είναι το λιγότερο τραγελαφικό. Χρειάζονται, επομένως, δύο βασικοί πυλώνες που θα προσμετρηθούν με το ποιητικό μέγεθος, ώστε να γίνει απολαυστικό το παρωδιακό ιδίωμα αυτής της οργιώδους κωμωδίας.
Ο Γιάννης Μπέζος συντόνισε ένα ευφρόσυνο, σαρκαστικό θεατρικό «παιχνίδι» μέσω, όμως, της πεπατημένης. Στα χέρια του, αυτό το κείμενο «#Me Too# της αρχαιότητας είναι μεν απολαυστικό και παιγνιώδες, χωρίς ωστόσο να είναι καινοτόμο και πρωτότυπο.
Προνόμιο της παράστασης είναι η χυμώδης και μετρημένα «βωμολοχούσα» μετάφραση του Κ. Χ. Μύρη, η οποία πλησίασε στο ζητούμενο, αναδεικνύοντας το λογοπαίγνιο του αριστοφανικού μύθου σε διαστάσεις σημερινές. Έτσι, με ένα σμπάρο, δυο τρυγόνια, αφού κατάφερε αφενός να μεταλαμπαδεύσει την αίσθηση του αρχαίου ποιητή αφετέρου να προκαλέσει το γέλιο στον σύγχρονο θεατή.
Λιτή η σκηνογραφία του Γιώργου Γαβαλά και καλόγουστα τα κοστούμια με την υπογραφή της Βασιλικής Σύρμα.
Ξεσηκωτικά τα ρυθμικά μοτίβα του Φοίβου Δεληβοριά, τα οποία ευοδώθηκαν με τη διδασκαλία της Νεφέλης Φασούλη.
Καλοδιδαγμένες οι χορογραφίες της Σεσίλ Μικρούτσικου.
Τους φωτισμούς ανέλαβε ο Χρήστος Τζιόγκας.
Ο 16μελής θίασος κινήθηκε ικανοποιητικά και με οιστρήλατη κωμικότητα, χωρίς, όμως, το κάτι ξεχωριστό και ιδιαίτερο.
Ο Γιάννης Μπέζος ερμήνευσε με το προσωπικό του στυλ τον ρόλο του «Μνησιλόχου».
Ο Βλαδίμηρος Κυριακίδης σχεδίασε με άνεση τον τραγικό ποιητή, «Ευριπίδη», δίχως, όμως, να απεγκλωβιστεί από τα οικεία, ερμηνευτικά του κόλπα.
Ο Λαέρτης Μαλκότσης ενσάρκωσε διασκεδαστικά τόσο τον ρόλο του ποιητή «Αγάθωνα» όσο και του «Σκύθη Τοξότη».
Αποκαλυπτικός ήταν ο Αλέξης Βιδαλάκης ως «Υπηρέτης» του Αγάθωνα, όπως και ο «Κλεισθένης», του Παναγιώτη Κατσώλη, που υπηρέτησε με συνέπεια τη σκηνοθετική γκροτέσκα αντίληψη μέχρι τέλους.
Η Φωτεινή Μπαξεβάνη σμίλευσε εύστοχα τον ρόλο της αιμοσταγούς «Κριτύλλας».
Ο γυναικείος Χορός απαρτιζόμενος από τη Νίκη Σερέτη, τη Γιάννα Παπαγεωργίου, την Αρετή Πασχάλη, τη Λήδα Καπνά, τη Ντένια Στασινοπούλου, την Κωνσταντίνα Νταντάμη, την Αγγελική Γρηγοροπούλου, την Ελένη Ζαχοπούλου και τη Μανταλένα Καραβάτου, διέθετε κέφι, μπρίο, σκηνική επικοινωνία και γήινη ευφορία.
Σκηνική πρόκληση, λοιπόν, το έργο «ΘΕΣΜΟΦΟΡΙΑΖΟΥΣΕΣ» για το σημερινό θέατρο. Γιατί, όπως ο Αριστοφάνης γλεντάει με την παρωδία και τη χρησιμοποιεί ως δραματουργικό υλικό, έτσι και ο θίασος οφείλει να αντιληφθεί την ουσία του, δηλαδή να υπονομεύσει, δίχως να γελοιοποιήσει. Η παράσταση παιγνιώδης, στάθηκε στο ύψος των περιστάσεων, χωρίς ωστόσο να καταφέρει να εκτοξευθεί.