«THE DOCTOR» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Κυριακή, 28/01/2024 12:43
«Eίμαι γιατρός», «Δεν ανήκω σε καμία ομάδα», λέει η καθηγήτρια Ruth Wolff ξανά και ξανά. Φράσεις που επαναλαμβάνει με βεβαιότητα, με πάθος, με περιφρόνηση, με αγωνία, καθώς βλέπει τη ζωή της να καταρρέει από μία απόφασή της, που προκύπτει αποκλειστικά και μόνο από την ιατρική δεοντολογία. Το «The Doctor», του Robert Icke, είναι ένα ευφυές παιχνίδι, συναρπαστικά προκλητικό από άποψη υφής, με καυστικό, φλεγματικό χιούμορ, το οποίο καθρεφτίζει τις ανισότητες, τις παθογένειες και τα στερεότυπα της σημερινής κοινωνίας.
Διαδραματίζεται στη σημερινή Αγγλία, το κείμενο του Icke είναι μια προσαρμογή του «Professor Bernhardi», του Arthur Schnitzler, μιας μελέτης του αντισημιτισμού και της ιατρικής ηθικής. Όπως και στην εκδοχή του Schnitzler, η ιστορία αφορά σε έναν Εβραίο γιατρό, που αρνείται την είσοδο ενός καθολικού ιερέα στο δωμάτιο ενός νεαρού κοριτσιού, που πεθαίνει από σήψη, μετά από μια αποτυχημένη αυτοσχέδια έκτρωση. Ο λόγος που δηλώνει η γιατρός είναι, ότι η άφιξή του θα μπορούσε να προκαλέσει αδικαιολόγητη αγωνία στην ασθενή, η οποία δεν αντιλαμβάνεται ότι πεθαίνει, στις τελευταίες της στιγμές.
Στα χέρια του Icke, αυτό γίνεται ένα συναρπαστικό θρίλερ ιδεών. Ο πυρήνας της ιστορίας παραμένει, αλλά σε αυτήν την αφήγηση η γιατρός είναι γυναίκα (Ruth Wolff), η κλινική είναι ένα σύγχρονο ινστιτούτο που θεραπεύει την άνοια και το Αλτσχάιμερ και η ηθική συζήτηση πυροδοτεί γρήγορα μια καταιγίδα στα social media. Αντιτάσσει τη λογική στην πίστη, την επιστήμη ενάντια στη θρησκεία, τις αρχές ενάντια στον πραγματισμό και διερευνά την τοξική φύση της προκατάληψης, θίγοντας φλέγοντα ζητήματα της εποχής. Ο αντισημιτισμός που απεικονίζεται στο πρωτότυπο συνδυάζεται με το φύλο, τη φυλή, την τάξη, την πολιτική ταυτοτήτων, την cancel culture, την ανθρωποφαγία στα social media, την ευθανασία, τις αμβλώσεις, το δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό.
Υπάρχουν πολλά κρίσιμα ερωτήματα που διακυβεύονται εδώ. Είναι η ταυτότητά μας αδιαχώριστη από κάθε παράγοντα της ζωής μας; Μπορεί πραγματικά οποιαδήποτε κατάσταση να αντιμετωπιστεί με αντικειμενικότητα; Θα μπορούσε ποτέ η γιατρός να διαχωρίσει την ταυτότητά της από την ιατρική της πρακτική; Μήπως η Wolff δέχεται πυρά επειδή είναι Εβραία; Απέρριψε το αίτημα του ιερέα επειδή ήταν μαύρος; Πρέπει οι επιθυμίες των γονέων να υπερτερούν των επιθυμιών του ιατρικού προσωπικού; Το γεγονός ότι η Wolff είναι μια λευκή Εβραία είναι και προνόμιο και μειονέκτημα σε διάφορα σημεία της παράστασης. Ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά προσπαθεί να χαράξει μια γραμμή στην άμμο μεταξύ θρησκείας και ταυτότητας, ιατρικής και επιστήμης, τελικά αποτυγχάνει.
Και τότε ο Icke αρχίζει να τραβάει το χαλί από κάτω, καθώς αποκαλύπτεται ότι οι ηθοποιοί έχουν κριθεί ενάντια στο φύλο ή και τη φυλή του χαρακτήρα που υποδύονται. Μαθαίνουμε τις ταυτότητες των χαρακτήρων τους, μόνο μέσω αποκαλύψεων διαλόγου και σχεδόν κάθε ένας από αυτούς περιπλέκει ουσιαστικά τη δύσκολη κατάσταση. Λευκοί ηθοποιοί παίζουν μαύρους ρόλους, γυναίκες υποδύονται άντρες, για να μας αφήσουν στην κινούμενη άμμο της αβεβαιότητας. Κάθε πιθανή ηθική θέση παρουσιάζεται, η ακροαριστερή, η ακροδεξιά και όλες οι γκρίζες ζώνες ενδιάμεσα.
Η παράσταση της Κατερίνας Ευαγγελάτου ξεβολεύει τον θεατή. Φυλετικές προκαταλήψεις, κρυφές ατζέντες και το ζήτημα της ταυτότητας κάνουν το «The Doctor» ένα ανατρεπτικό θρίλερ, με ρυθμό και αγωνία, στο οποίο οι αντικρουόμενες απόψεις για τον τρόπο που βλέπουμε τον εαυτό μας στην εποχή του διαδικτύου και σε έναν κόσμο που πολώνεται όλο και περισσότερο, δημιουργούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. Κάθε επιχείρημα αναλύεται από κάθε πιθανή οπτική γωνία και οι βεβαιότητες σιγά-σιγά διαλύονται για να αφήσουν το γκρι εκτεθειμένο στο αυστηρό, αποστειρωμένο σκηνικό περιβάλλον της Εύας Μανιδάκη.
Δεν είναι μόνο οι ιδέες του έργου που φουντώνουν τη συνθήκη, αλλά και οι ψυχροί, κλινικοί φωτισμοί του Νίκου Βλασόπουλου, η μουσική υπόκρουση του Αλέξανδρου Δράκου Κτιστάκη που προσδίδει έναν θεατρικό καρδιακό παλμό στη διαδικασία, ενισχύοντας την ένταση καθ΄ όλη τη διάρκεια, χωρίς απόσπαση της προσοχής.
Η Στεφανία Γουλιώτη δίνει μια αριστουργηματική ερμηνεία ως «καθηγήτρια Ruth Wolff» . Καθώς ο χαρακτήρας της βρίσκεται στη μέση μιας μεγάλης διαμάχης - αυτό που δεν μπορεί παρά να αποκαλεί καταιγίδα σε ένα φλιτζάνι τσαγιού - σκιαγραφεί την ταραχώδη κάθοδό της στη δυσφημία με συντριπτική σαφήνεια. Ξεκινά ως ατσάλινη γιατρός με κλίση στη σωστή γραμματική, για να καταλήξει σε μια εύθραυστη, ευάλωτη γυναίκα, η οποία χάνει ό,τι διαμορφώνει την ταυτότητά της σε ένα ιατρικό κυνήγι μαγισσών, όπου δεν υπάρχει διέξοδος. Για εκείνη, «οι γιατροί είναι μάγισσες στα λευκά», μια ταμπέλα που πρέπει να φοβάσαι κι ένας εύκολος αποδιοπομπαίος τράγος, όταν τα πράγματα πάνε στραβά. Κι όπως ξετυλίγεται το νήμα της ζωής της, η ζωτική της δύναμη αρχίζει να εξατμίζεται και οι πεποιθήσεις της να καταρρέουν, αποδεχόμενη τη μοίρα της.
Ο Νίκος Χατζόπουλος είναι, επίσης, εξαιρετικός στον διττό του ρόλο ως «Ιερέας» και στον μικρότερο ρόλο του «Πατέρα» του κοριτσιού.
Αλλά για να λάμψει ένας γιατρός, χρειάζεται μια πολύ καλή ομάδα να τον πλαισιώνει. Η Μαριάννα Δημητρίου, η Κίττυ Παϊταζόγλου, η Αurora Marion, η Ζωή Ρηγοπούλου, ο Σταύρος Καλλιγάς, ο Λευτέρης Πολυχρόνης, η Αμαλία Νίνου, η Νίκη Σερέτη, η Αλίκη Ανδρειωμένου υποστηρίζουν με σθένος, πάθος, ορμή τους κόντρα ρόλους τους.
«THE DOCTOR», συναρπαστικό tour de force, θέατρο στα καλύτερά του.