«ΡΙΧΑΡΔΟΣ ΙΙΙ*» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Κυριακή, 26/05/2024 17:43
Μια διασκευή θεωρείται επιτυχημένη, όταν δείχνεις τον απαιτούμενο σεβασμό στο πρωτότυπο κείμενο, κρατώντας τους χυμούς του και παράλληλα το προσαρμόζεις στο εδώ και τώρα, φωτίζοντας σύγχρονες θεματικές. Μια τέτοια ρηξικέλευθη πρόταση είναι η παράσταση της Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη και του Ανδρέα Φλουράκη.
Είχαν την ιδέα και την ικανότητα να κουμπώσουν το κείμενο του Σαίξπηρ «Ριχάρδος ΙΙΙ» στο κίνημα me too# και να συνομιλήσουν με ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα της εποχής: την ανεξέλεγκτη βία στον εργασιακό χώρο, την επίδειξη εξουσίας του ισχυρού απέναντι στον ανίσχυρο και τον καθοριστικό ρόλο των ΜΜΕ στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης.
Η ιστορία του του Δούκα του Γκλόστερ είναι λίγο πολύ γνωστή. Ο Ριχάρδος είναι ο αδίστακτος, αμοραλιστής, αιμοσταγής ηγεμόνας που εποφθαλμιά το στέμμα με όποιο κόστος. Συνωμοτεί, λασπολογεί, μηχανορραφεί και γίνεται ο φόβος και ο τρόμος, όσων θεωρούνται πιθανή απειλή για την πολυπόθητη κατάκτηση της εξουσίας. Κι όσο αποκρουστικός είναι εξωτερικά λόγω της σωματικής του δυσπλασίας, τόσο συναρπαστικός γητευτής αποδεικνύεται, αφού καταφέρνει με πειθώ και διπλωματικά καμώματα να παραπλανά, να γοητεύει και να καταστρέφει τα πλήθη. Ένας satanic joker, είναι η προσωποποίηση του κακού με στοχοπροσήλωση και πίστη μόνο στον εαυτό του. Και τι ειρωνεία! Όντας απελπισμένος και έντρομος, πια, στην τελική σκηνή να αναφωνεί: «Ένα άλογο, το βασίλειό μου για ένα άλογο!». Άξιζε, τελικά, όλη αυτή η αιματηρή πορεία για ένα άλογο μόνο;
Αυτή η συναρπαστική μακιαβελική ιστορία του Ριχάρδου με κυρίαρχο φόντο τον αιμάτινο κύκλο της εξουσίας και τη συνενοχή- παθητική αποδοχή της χειραγωγημένης κοινωνίας, αποτυπώνεται με έξοχο τρόπο στην παράσταση που έχει διασκευάσει εξαιρετικά ο Ανδρέας Φλουράκης και σκηνοθετήσει η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη. Κρατώντας σφιχτά τη δομή και την πλοκή του πρωτοτύπου, χωρίς λαϊκισμούς και διδακτισμούς, κάνει χρήση «θεάτρου εν θεάτρω» και τοποθετεί τη δράση στη συνθήκη μιας θεατρικής πρόβας ενός θιάσου, που προετοιμάζει την παράσταση «Ριχάρδος ΙΙΙ».
Εν έτει 2024, ο καταξιωμένος σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της παράστασης είναι αυτός που κρατά τα ηνία της εξουσίας, φέρεται αυταρχικά στον θίασο και παρενοχλεί σεξουαλικά έναν πρωτοεμφανίζομενο ηθοποιό, στον οποίο τάζει «λαγούς με πετραχείλια» προκειμένου να τον σαγηνέψει και να του κόψει, μια και καλή, τα όνειρά του... Πολλά χρόνια μετά, το θύμα αποφασίζει να μοιραστεί την ιστορία του, γιατί έφτασε επιτέλους η στιγμή να μιλήσει.
Έτσι, παρακολουθούμε, ταυτόχρονα, το κλασικό έργο στην εποχή του βασιλιά Ριχάρδου να εντάσσεται στον χωροχρόνο του θιάσου και όλα αυτά να αποτελούν μια επώδυνη ανάμνηση του κακοποιημένου θύματος, που αποφασίζει τώρα να τα αποκαλύψει όλα σε μία δημοσιογράφο. Θέλει να δημοσιοποιήσει την τραυματική του εμπειρία για να μπορέσει να βοηθήσει άλλα πιθανά θύματα, για να συμφιλιωθεί με τον εαυτό του, για να λυτρωθεί από τις ερινύες του, για να προχωρήσει και ίσως να συγχωρήσει.
Με την εμπνευσμένη διασκευή ενός εμβληματικά διαχρονικού κειμένου από τον Ανδρέα Φλουράκη και την καθάρια σκηνοθετική προσέγγιση της Ρουμπίνης Μοσχοχωρίτη, είδα μία καλοκουρδισμένη παράσταση συνόλου με άποψη, ρυθμό, φαντασία και λόγο που χτυπά στην καρδιά του σήμερα, χωρίς ίχνος γραμμικότητας ή ακαδημαισμού.
Οι ηθοποιοί: Σπύρος Κυριαζόπουλος, Γιώργης Παρταλίδης, Ντένια Ψυλλιά, Μαρία Καρακίτσου, Δημήτρης Καραβιώτης, Γιώργος Δεμελίδης και Δανάη Τάγαρη έπαιξαν ομόψυχα, συντονισμένα με κορυφαίο τον υποδειγματικό Ορέστη Τζιόβα, πιο ώριμο από ποτέ, ο οποίος μάγεψε στον διττό και απαιτητικό ρόλο του «Σκηνοθέτη-Ριχάρδου».
H πρωτότυπη μουσική του Κώστα Νικολόπουλου απογείωσε την παράσταση. Τα λιτά σκηνικά και τα ευφάνταστα κοστούμια της Χαράς Κονταξάκη είχαν ουσία. Η κίνηση-χορογραφίες της Σοφίας Μαρτίου ήταν στο πνεύμα της συνθήκης.
Η Ρ. Μοσχοχωρίτη σκηνοθετεί με την ομάδα Ανιμα μία παράσταση τρισδιάστατη, χωρίς μεγαλοστομίες και διδακτισμό, χωρίς να εκπίπτει σε μελοδραματικούς τόνους και συναισθηματικούς εκβιασμούς. Το «ΡΙΧΑΡΔΟΣ ΙΙΙ*» με όχημα το κείμενο του Σαίξπηρ, στάζει αίμα και μας καλεί να δούμε τη δυστοπική πραγματικότητα ακριβώς όπως είναι και όχι όπως φαίνεται. Ο ορισμός δηλαδή, της επιτυχημένης διασκευής.