«ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τρίτη, 05/09/2023 12:41
Είναι πολλά τα ζητήματα που θέτει ο Σοφοκλής στο έργο του «Οιδίπους Τύραννος». Ο άνθρωπος βρίσκεται αντιμέτωπος μέχρι θανάτου με τρεις οριακές δυνάμεις: τη Μοίρα, τα Θεία και τον εαυτό του. Ο Σοφόκλειος ήρωας συμβολίζει την αέναη ανθρώπινη πάλη με καθετί υπερκόσμιο. Η αναμέτρηση οδηγεί στην αποκάλυψη, αλλά και τη συντριβή. Είναι εκείνος, που μόνος του υφαίνει τον αδυσώπητο ιστό, προαναγγέλοντας την τιμωρία για τον ένοχο ανόσιων πράξεων και μόνος του οδηγείται από την Ύβρη στην κάθαρση με την αυτοτιμωρία του. Γεγονός που πιστοποιεί τόσο την αποδοχή της θεϊκής κυριαρχίας, όσο και την αναλογία της ευθύνης των πράξεών του.
Η παράσταση του Σίμου Κακάλα, σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα και δραματουργική επεξεργασία Έλενας Τριανταφυλλοπούλου, είναι μια μινιμαλιστική προσέγγιση συνόλου με έμφαση στην κίνηση του Χορού (Σοφία Πάσχου) ως ζωτικού οργανισμού, στα προσωπεία, τη συνεκφώνηση και τη ζωντανή μουσική επί σκηνής. Συγκεκριμένα, οι υποκριτές φορώντας μάσκες, ξεπηδούν κάθε φορά από τον Χορό, ο οποίος κυριαρχεί, συμπάσχει, αγωνιά, κατευθύνει τα δρώμενα σαν γενεσιουργός μήτρα. Οι μάσκες της Μάρθας Φωκά συμβάλουν καθοριστικά στη μυσταγωγική αισθητική της παράστασης, καθώς οριοθετούν την ιστορία μιας αρχέγονης και άχρονης διαδρομής. Πρόκειται, δηλαδή, για προσωπεία, που θυμίζουν τα ανάμικτα συναισθήματα κάθε ανθρώπου .
Στη λιτή, ξύλινη εξέδρα σε σχήμα «Π», του Γιάννη Κατρανίτσα, φωτισμένη από τον Αλέκο Γιάνναρο, εισέρχεται όλος ο θίασος, ως Χορός, ενδεδυμένος με σκουρόχρωμα ανδρικά κοστούμια (μόνη εξαίρεση το πολυμορφικό κοστούμι – φόρεμα της «Ιοκάστης») και φορώντας μάσκες, χωρίς χειλόφωνα. Όλοι οι ήρωες, σταδιακά, ξεπηδούν από τον Χορό, ανεξαρτήτως θέσης εξουσίας, για να διαγράψουν τους ρόλους τους. Κι έπειτα, ξαναεντάσσονται στον κόλπο του ως ισότιμα μέλη της κοινότητας.
Έτσι βλέπουμε, τον καίριο Γιάννη Στάνκογλου, ως «Οιδίποδα», να ανταποκρίνεται τίμια στο δύσκολο έργο του.
Τον Γιάννη Νταλιάνη, ως «Κρέοντα», να επιβεβαιώνει τις ερμηνευτικές του ικανότητες.
Τον «Αγγελιαφόρο», του Γιώργου Αμουτζά, να υπηρετείται με μέτρο και τον «Υπηρέτη», του Πανάγου Ιωακείμ, να αποδίδεται με συνέπεια.
Ο Σίμος Κακάλας παρουσιάστηκε ξύλινος, ως «Εξάγγελος».
Στα μείον της παράστασης, η χλωμή παρουσία της Μαριλίτας Λαμπροπούλου, ως «Ιοκάστη», που αφενός έμοιαζε σαν «ξένο σώμα» και αφετέρου ακουγόταν μετά βίας στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου.
Ο Χρήστος Μαλάκης υπήρξε ένας αμήχανος «Τειρεσίας».
Από την άλλη, η ζωντανή μουσική του Φώτη Σιώτα ήταν έξοχη επιλογή του σκηνοθέτη, συνδράμοντας καθοριστικά στην εξέλιξη, άλλοτε με σύγχρονο dark υπόβαθρο και άλλοτε με παραδοσιακές αναφορές.
Η συνεκφώνηση εντάχθηκε εποικοδομητικά.
Εν κατακλείδι, η παράσταση του Σίμου Κακάλα, «ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑNΝΟΣ», υπήρξε ενδιαφέρουσα πρόταση, με σύντομη διάρκεια, με συμβολισμούς, αλλά και με ερμηνευτικά ψεγάδια. Εξάλλου, το έργο του Σοφοκλή επισημαίνει, σκιαγραφεί. Στο χέρι μας είναι, αν είμαστε σε θέση να αποκαλύψουμε τα διαχρονικά του μηνύματα.