«Ο ΕΠΙΣΤΑΤΗΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 09/02/2024 20:16
Το έργο «Επιστάτης», γραμμένο το 1959, σε μια Αγγλία που ακόμα αιμορραγεί από τις πληγές του πολέμου, είναι ένα κωμικοτραγικό παιχνίδι ισχύος.
Ο ψυχογράφος Χάρολντ Πίντερ, έπλασε με συμπόνια αλλά και με υποβόσκουσα ειρωνεία, τρεις «σακατεμένες» υπάρξεις, που προσπαθούν μάταια να επιβιώσουν, να επιβληθούν, να συνυπάρξουν, να επικοινωνήσουν.
Δύο προβληματικά, ορφανά αδέλφια κι ένας άστεγος, περιπλανώμενος, ρακένδυτος ηλικιωμένος άνδρας, άγνωστης ταυτότητας και γενέθλιας ρίζας, είναι ο καμβάς του έργου. Ο ψυχικά «τραυματισμένος», μοναχικός Άστον περιθάλπει από ενσυναίσθηση τον γερο-Ντέιβις, μετά από καβγά του δεύτερου, στο άθλιο δωμάτιό του, μια παγερή νύχτα.
Είναι βρώμικο, ακατάστατο, γεμάτο άχρηστα αντικείμενα και μπάζει κρύο από παντού. Επιθυμεί να το σουλουπώσει κάποια στιγμή με ένα αυτοσχέδιο υπόστεγο, αλλά αδυνατεί προς το παρόν.
Ο διαταραγμένος Μικ, ο μικρότερος αδελφός του, ονειρεύεται μια πολυτελή ανακαίνιση του ερειπίου. Και οι δύο ισχυρίζονται ότι είναι οι ιδιοκτήτες της τρώγλης, αλλά ο γερο-Ντέιβις έχει άλλα σχέδια κατά νου. Δεν αρκείται σε ό,τι του προσφέρεται. Ζητάει όλο και περισσότερο χώρο, ακόμη και το καλύτερα προστατευμένο από το κρύο, ράντσο. Εκμεταλλεύεται την υπάρχουσα άρρωστη κατάσταση και «χρίζεται» επιστάτης του χώρου, επιστρατεύοντας κάθε δυνατό μέσο επιβολής. Το «παιχνίδι», όμως, τελειώνει με την επιστροφή του γέρου εισβολέα και με τα δύο αδέλφια να συνεχίζουν τη μίζερη ζωή τους.
«Ήρθαν τα άγρια να διώξουν τα ήμερα», αυτό θα ταίριαζε στην προκειμένη συνθήκη. Βλέπουμε τρία εξαθλιωμένα ανθρώπινα «σκουπίδια», που βρίσκονται στην ίδια μοίρα και αγωνίζονται με κάθε τρόπο να κρατηθούν στη ζωή. Παλεύουν σαν τα ζώα για να επιβιώσουν. Ο ισχυρότερος είναι αυτός που θα επικρατήσει τελικά.
Το υπόγεια σκληρό «παιχνίδι» των ορίων των σχέσεων, της συνύπαρξης και της «εξουσίας» είναι αμφίσημο. Φαντάζει σαν μια αέναη διαμάχη μεταξύ πατέρα και γιων. Ή σαν μια αδελφική γροθιά απέναντι στον εχθρό. Όλα είναι πιθανά, όλα είναι ζήτημα ισχύος.
Ο Σωτήρης Χατζάκης πάτησε στη σφριγηλή μετάφραση του Κώστα Σταματίου και έφτιαξε μια παιγνιώδη παράσταση με λεπτομέρεια στην ψυχογράφηση των χαρακτήρων, ρεαλιστικό μέτρο και υποδόριο χιούμορ, που τιμά την πιντερική δημιουργία. Αρωγοί του, το νατουραλιστικό σκηνικό και τα κοστούμια της Έρσης Δρίνη και οι υπαινικτικοί φωτισμοί του Αντώνη Παναγιωτοπούλου.
Ο ίδιος σκιαγράφησε με ισόποσες δόσεις σαρκασμού αλλά και δραματικότητας τον «Ντέιβις». Έναν αλήτη από το πουθενά, ένα κουτοπόνηρο, καχύποπτο, φοβικά επιθετικό, θρασύδειλο, βαθύτατα απελπισμένο πλάσμα.
Εξαιρετικός ο Αιμιλιανός Σταματάκης ως «Άστον», σε μια μετρημένα αισθαντική και μελαγχολική ερμηνεία.
Ο πολύ καλός Γιώργος Φριντζήλας, στον ρόλο του «Μικ», έμοιαζε με φλεγόμενο ηφαίστειο σε μια διαρκή φωνητική και κινητική υπερδιέγερση.
«ΕΠΙΣΤΑΤΗΣ», ένα έργο γρίφος για την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.