«AMALIA MELANCHOLIA - Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΩΝ ΦΟΙΝΙΚΩΝ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 03/01/2024 13:53
Κείτεται σαν την ωραία κοιμωμένη μέσα στο διάφανο φέρετρό της. Μία αλαβάστρινη ανθρώπινη φιγούρα, μοιάζει με κέρινο ομοίωμα. Ένα κορμί λεπτεπίλεπτο κι ασάλευτο, ένα γυναικείο σώμα καταπονημένο, βορά στα αδηφάγα μάτια όλων. Μία αιθέρια ύπαρξη υπό παρακολούθηση σε ένα vivarium. Η επιμελήτρια του μουσείου Φυσικής Ιστορίας, μάς εισαγάγει στον κόσμο αυτού του αξιοπερίεργου ανθρώπινου «τερατουργήματος».
Amalia Melancholia, το όνομά της. Η Γερμανίδα βασίλισσα του νέου ελληνικού κράτους, η νεαρή σύζυγος του Όθωνα, που έμεινε στην ιστορία με το προσωνύμιο η «βασίλισσα των φοινίκων». Εδώ κείτεται η άτεκνη μήτρα αυτής που ταυτίστηκε με τη μήτρα της Ελλάδας, αφού δεν κατάφερε να χαρίσει τον πολυπόθητο διάδοχο στην χώρα της. Κάθε μέρα αργοπεθαίνει και ανασταίνεται μέσα από τις στάχτες της.
Η ζωή της φαινομενικά λάμπει, αλλά δεν είναι από χρυσό. Έφτασε, λοιπόν, το πλήρωμα του χρόνου να μιλήσει για όλα αυτά που έζησε, που βίωσε, που λαχτάρησε, που ευχήθηκε. Για όλες τις χαρές, τις λύπες, τα βάσανα, τους αφόρητους πόνους, σαν να ζητά εξιλέωση η κουρελιασμένη ψυχή και το κατακρεουργημένο της σώμα. Στο πρόσωπό της, καθρεφτίζεται κάθε στιγματισμένο ον, κάθε βασανισμένη ύπαρξη, που εγκλωβίστηκε σε μια αποστολή, αλλά δεν μπόρεσε να την βγάλει εις πέρας. Η Αμαλία εγκλωβίστηκε στο ίδιο της το σώμα. Ένα σώμα που στάθηκε εμπόδιο στη μεγαλύτερη ευτυχία της. Προσπάθησε πολύ με όλες τις δυνάμεις και με κάθε λογής ιατρικών παρεμβάσεων για να κυοφορήσει. Αυτός, άλλωστε, ήταν και ο σκοπός της. Όλα τα μάτια στραμμένα πάνω της. Ο λαός, όμως, δε συγχωρεί και η ιστορία, δυστυχώς, ξεχνάει. Είναι εκείνη που λάτρεψε την Ελλάδα, αλλά η Ελλάδα δεν την αγάπησε ποτέ, πραγματικά.
Κι όσο δε μπορούσε να κάνει παιδί, η ενθουσιώδης, ρομαντική Αμαλία φύτευε ασταμάτητα. Ονειρεύτηκε έναν παραδεισένιο κήπο με αειθαλή φυτά, εξωτικά δέντρα και τις αγαπημένες της ουασινγκτόνιες, στην κατάξερη λασπωμένη Αθήνα του καιρού της. Όλοι περίμεναν από αυτήν ένα βιολογικό παιδί, αλλά αυτή χάρισε ζωή σε έναν υπέροχο κήπο, τον Εθνικό Κήπο. Είναι το δικό της παιδί, που δημιούργησε με επιμονή, όραμα, πείσμα και μεράκι.
Η παράσταση της Ζωής Χατζηαντωνίου δεν αφορά άλλη μια στείρα βιογραφία ενός ιστορικού προσώπου, αλλά πρόκειται για ένα θαυμάσιο διαχρονικό ταξίδι με φόντο κάθε γυναικείο σαρκίο, που υπόκειται σε κάθε λογής ψυχοσωματικούς βιασμούς. Το κείμενο -βασισμένο στις 887 επιστολές της βασίλισσας Αμαλίας προς τον πατέρα της- ανάγεται σε ένα θεατρικό έργο τέχνης με τα καλά στοιχεία μιας άψογης εικαστικής αισθητικής κι αναζήτησης: ακρίβεια, ευαισθησία, ευρηματικότητα, έμπνευση, ποιητικότητα, ουσία. Υπέροχα κάδρα και στοπ καρέ, ένα άεναο χορογράφημα μεταξύ πραγματικότητας και ονειροφαντασίας.
Στον ίδιο καλοκουρδισμένο τόνο «συνομιλούν» όλοι οι συντελεστές της συνθήκης. Εμπνευσμένη η σκηνική εγκατάσταση της Εύας Μανιδάκη, ονειρεμένα τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη, υποβλητικοί οι φωτισμοί του Σάκη Μπιρμπίλη, ενδεικτικές οι βιντεοπροβολές του Παντελή Μάκκα, ουσιαστική η μουσική των Σταύρου Γασπαράτου και Γιώργου Μιζήθρα.
Η Έμιλυ Κολιανδρή, εκπληκτική, μοιάζει σαν να βγήκε από έναν άλλο κόσμο, αέρινη, εκρηκτική, χυμώδης, πηγαία. Μία περσόνα που άλλοτε ανθίζει και άλλοτε μαραίνεται. Ένα θηλυκό – έρμαιο της ιστορίας που πότε μοιάζει με τραυματισμένο ζώο και πότε με άγριο θηρίο, φανερώνει τον αθέατο, εσωτερικό της κόσμο και μας καθηλώνει με την άρτια υποκριτική της.
Στο πλευρό της, η ευθύβολη Ρίτα Λυτού παρατηρεί αθόρυβα αλλά πολύ πειστικά, άλλοτε ως «Επιμελήτρια» του μουσείου, που προτείνει ερεθίσματα και τρόπους για την διαίωνιση του όντος Αμαλία, και άλλοτε πάλι ως η «Κυρία επί των Τιμών». Είναι, ουσιαστικά, η σκιά της βασίλισσας σε κάθε στιγμή της, είτε σαν ζωντανό έκθεμα είτε στην πραγματικότητα.
«AMALIA MELANCHOLIA, Η ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΤΩΝ ΦΟΙΝΙΚΩΝ», ένα σκηνικό κομψοτέχνημα τόσο για τη σύλληψη της ιδέας όσο και για την ευφυή υλοποίησή της.