ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΖΙ | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 13/03/2020 14:13
«ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΖΙ» του Γάλλου συγγραφέα Νταβίντ Λεσκό παρουσιάζεται σε πρώτη πανελλήνια στο θέατρο 104, από την «Εταιρεία Θεάτρου Θέση», σε μετάφραση Έρσης Βασιλικιώτη και σκηνοθεσία Μιχάλη Σιώνα, με αφορμή την πρώτη οικονομική φούσκα όλων των εποχών, στα συντρίμμια της οποίας στηρίχθηκε η σύγχρονη παγκόσμια οικονομία.
Γραμμένο το 2012, το έργο αφηγείται την πραγματική ιστορία του Ιταλού μετανάστη Τσαρλς Πόντζι, ο οποίος κατορθώνει, έπειτα από αμέτρητες περιπέτειες και αποτυχίες, να δημιουργήσει μία αμύθητη περιουσία στις αρχές του 20ου αιώνα και να τα χάσει όλα μέσα σε εννέα μήνες. Σε ηλικία 21 ετών, φτάνει στην Αμερική για να διεκδικήσει το όνειρό του, έχοντας μόνο δύο δολάρια στην τσέπη του. Ο φτωχός μετανάστης με πάθος, ενθουσιασμό, αυτοπεποίθηση, ταμπεραμέντο και τόλμη πείθει πλούσιους και φτωχούς να του δώσουν τα χρήματά τους, υποσχόμενος υπέρογκα κέρδη, πιστεύοντας ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα και πως αν η ζωή δεν σου δίνει ένα σύστημα αξιών, φτιάχνεις το δικό σου. Έτσι μηχανεύεται μία οικονομική απάτη, το γνωστό «Σχήμα Πόντζι» (Ponzi Scheme), που αναφέρεται σε οποιαδήποτε χρηματική απάτη στηρίζεται σε πυραμίδα επενδυτών. Μία μέθοδος με προοπτικές κέρδους για επιχειρήσεις-φαντάσματα, που προέρχονται από την άμεση πληρωμή τόκων στους πρώτους επενδυτές, με τα χρήματα των επόμενων. Μέχρι την άνοιξη του 1920, γίνεται ένας από τους σημαντικότερους επενδυτές της εποχής του με εισοδήματα που αγγίζουν τα 250.000 δολάρια τη μέρα. Το σχήμα καταρρέει τον Αύγουστο του 1920, έπειτα από δημοσίευμα της εφημερίδας «The Boston Post», που αποκαλύπτει την εμπλοκή του σε οικονομικό τραπεζικό σκάνδαλο, την προηγούμενη δεκαετία.
Κείμενο βιογραφικό, ευφυώς δομημένο σαν μουσική παρτιτούρα συνεχούς ροής και ρυθμού, απαιτεί καλοκουρδισμένους ερμηνευτές που θα είναι σε θέση να αποδώσουν ενδελεχώς τις ποικιλόμορφες εναλλαγές των ρόλων τους, οι οποίοι αγγίζουν συνολικά τους εξήντα.
Ο σκηνοθέτης Μιχάλης Σιώνας, πατώντας στην εύρυθμη μετάφραση της Έρσης Βασιλικώτη, αναλαμβάνει τη γοητευτική πρόκληση να ενορχηστρώσει την Εταιρεία Θεάτρου Θέση. Με κοινή αισθητική, ομαδικό πνεύμα, δημιουργικότητα και όραμα, πλαστουργεί μία χειροποίητη θεατρική συνθήκη, όπου πρωταγωνιστούν η αχαλίνωτη φαντασία, οι αξιόλογες ερμηνείες, η έντονη σκηνική δράση, η αίσθηση του χιούμορ, η όμορφη μουσική επένδυση και ο έξυπνος λόγος. Η ιστορία του σύγχρονου οικονομικού απατεώνα, αν και φαντάζει εξωπραγματική, οπτικοποιείται με μικρές απανωτές σκηνές και αδιάκοπες εναλλαγές τόπων, χρονικών πλαισίων και προσώπων.
Τα καλαίσθητα κοστούμια των ηθοποιών και τα λιγοστά, just to the point, σκηνικά ευρήματα στην άδεια σκηνή του black box ανήκουν στην Αλεξία Θεοδωράκη. Την εύπλαστη κινησιολογία των ηθοποιών αναλαμβάνει η Χρυσάνθη Μπαδέκα και τους εύγλωττους φωτισμούς ο Νίκος Βλασόπουλος. Ο Διαμαντής Διαμαντίδης υπογράφει τη μουσική επιμέλεια του έργου, η οποία συνλειτουργεί παράλληλα με το κείμενο.
Μόνη ένσταση η δίωρη διάρκεια της παράστασης, που θα μπορούσε να συμπυκνωθεί στα 90’ χωρίς την ύπαρξη ολιγόλεπτου διαλείμματος.
Η Εταιρεία Θεάτρου Θέση αποτελείται από τέσσερις νέους, φερέλπιδες ηθοποιούς με άψογο θεατρικό ρυθμό και υποκριτική οξυδέρκεια, οι οποίοι σωματοποιούν τον λόγο και το συναίσθημα με τρόπο ακριβή και πειθαρχημένο.
Η Τρυφωνία Αγγελίδου αναλαμβάνει τον ρόλο του αφηγητή με χαρακτηριστική επιδεξιότητα και ευθυβολία, εξιστορώντας τη συναρπαστική ιστορία του Πόντζι και συνδέοντας τη σκηνική δράση με τους θεατές.
Ο Διαμαντής Διαμαντίδης ενσαρκώνει την πέτρα του σκανδάλου, τον άπληστο Τσαρλς Πόντζι με σκηνική προσήνεια. Στο πρόσωπό του σκιαγραφείται πειστικά η ακόρεστη επιθυμία για χρήμα, εξουσία και κοινωνική καταξίωση, καταπατώντας κάθε κανόνα ηθικής και ανηθικότητας για την επίτευξη των στόχων του.
Η Μαρία Χάνου σμιλεύει με ευθυκρισία όλους τους γυναικείους ρόλους - σταθμούς στη ζωή του ήρωα. Σημεία αναφοράς της πορείας του, η αριστοκρατικής καταγωγής μητέρα του, η οποία του εμφυσά την καλαισθησία από μικρή ηλικία καθώς και η αφοσιωμένη σύζυγος του, Ρόουζ, που τον στηρίζει ολοκληρωτικά σε κάθε του βήμα μέχρι τον οριστικό τους χωρισμό.
Ο Γιάννης Σαμψαλάκης με ερμηνευτική πλαστικότητα και σαφήνεια σκιτσάρει το σύνολο των ανδρικών ρόλων της παράστασης που πλαισιώνουν τον κεντρικό χαρακτήρα.
Συμπερασματικά, «ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΠΟΝΤΖΙ» είναι μία έντιμη, εύρυθμη, φροντισμένη δουλειά συνόλου με αισθητική, καλοχτισμένες ερμηνείες και διαχρονικά μηνύματα, που εστιάζουν στην ασυδοσία, την ματαιοδοξία και την άσβεστη ελπίδα του ανθρώπου για εύκολο πλουτισμό.