ΤΟ ΜΟΝΟΝ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ - ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 08/09/2017 17:45
Το κλασσικό κείμενο του Γεώργιου Βιζυηνού με τίτλο "Το Μόνον της Ζωής του Ταξείδιον" (που κάνει περιοδεία στην Αττική),σκηνοθετεί ο Δήμος Αβδελιώδης. Πρόκειται για ένα αυτοβιογραφικό κείμενο του συγγραφέα που βασίστηκε στην προσωπική του εμπειρία, όταν σε πολύ νεαρή ηλικία (μόλις 10 χρονών) και με το θάνατο του πατέρα του, η μητέρα του τον έστειλε στην Κωνσταντινούπολη για να μάθει την τέχνη της ραπτικής κοντά σε ένα γέρο συγγενή τους, ο οποίος με τη σκαιά του συμπεριφορά, έκανε τη ζωή του μικρού μαθητευόμενου ράφτη να μοιάζει σαν εγκλεισμός σε φυλακή. Βιώνει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της Τέχνης που καλείται να μάθει και μέσα από τις δυσκολίες της μάθησης αυτής διαμορφώνει πρωτογενή στοιχεία του χαρακτήρα του. Στη μονοτονία της καθημερινής του ενασχόλησης με το ράψιμο, μόνο η φαντασία και τα όνειρα μπορούν να προσφέρουν μια οδό διαφυγής και το νεαρό παιδί ανατρέχει και ταξιδεύει σε ιστορίες με τον παππού και τη γιαγιά του με χιούμορ, συγκίνηση, νοσταλγία. Η γλώσσα της παράστασης διατηρήθηκε στη μορφή της καθαρεύουσας, όπως δηλαδή είναι και στο αρχικό κείμενο, με σκοπό να αναδειχθεί η αυτοτέλειά της, να προσεγγίσει ένα νεαρότερο κοινό και να το εισαγάγει στη θεατρική της μαγεία.
Ο Δήμος Αβδελιώδης σκηνοθετεί την παράσταση επιχειρώντας να εμπλουτίσει την έμφυτη θεατρικότητα του κειμένου, αλλά και να σκιαγραφήσει ενδελεχώς την ηθογραφική ενδοσκόπηση του νεαρού ήρωά του. Έκανε λεπτομερή και προσεκτική δουλειά στην εκφορά του λόγου, ώστε να κάνει την καθαρεύουσα οικεία στο κοινό του, προσεγγίσιμη και κατανοητή, τόσο ως προς το νόημά της, αλλά και τη διατήρηση των χυμών της. Της έδωσε ένα λυρισμό, μια εκφραστικότητα, την έκανε εύπλαστη και θεατρική και διατηρώντας το χρώμα και τη μουσικότητά της, έγινε το όχημα επικοινωνίας του ονειροδράματος του μικρού ραφτόπουλου με τους θεατές. Η αφήγηση γίνεται σε πρώτο πρόσωπο, διατηρώντας την αμεσότητά της και έχει ένταση, πάθος, συναίσθημα και ροή, πείθοντάς μας ότι τα αφηγούμενα γεγονότα έρχονται από την ψυχή του νεαρού ήρωα και αποτελούν βιώματά του. Το χιούμορ εναλλάσσεται με τις πολλές μικρές δραματικές κορυφώσεις και συνεργάζονται αρμονικά εξωτερικεύοντας εύστοχα έναν ανήσυχο παιδικό κόσμο. Η μουσική συνοδεύει σε καίρια σημεία το λόγο και στις περισσότερες περιπτώσεις συνεπικουρεί με νότες την ποιητικότητά του. Υπήρξαν ίσως μία δύο σκηνές που ένιωσα τη μουσική να είναι σε μεγαλύτερη ένταση από το λόγο, αλλά οι έντονες εικόνες και οι εναλλαγές τους αποκατέστησαν άμεσα την ισορροπία.
Η Ιωάννα Παππά στο ρόλο του μαθητευόμενου ράφτη, αποτέλεσε μια ευτυχή συγκυρία στη συνάντησή της με τον κόσμο του Βιζυηνού. Δούλεψε πολύ τη φωνή της, της έδωσε χρώμα, εσωτερικότητα, συναίσθημα, αλλά και παλμό και τη συνδύασε με την εκφραστικότητα του προσώπου της και τη μετρημένη και φορτισμένη κίνηση στη σκηνή. Με άρθρωση καθαρή, κατάφερε ο λόγος της να ακούγεται καθαρός, φυσικός, εύπλαστος και να έχει ειρμό και ροή και να αποτυπώσει με συνέπεια και ακρίβεια τον ψυχισμό ενός ευαίσθητου νεαρού χαρακτήρα υπό διαμόρφωση. Μία από τις καλύτερες και πιο ολοκληρωμένες παρουσίες της ταλαντούχου ηθοποιού στη σκηνή τα τελευταία χρόνια, για την οποία έδειξε να έχει δουλέψει σωστά και να έχει τηρήσει πιστά τις σκηνοθετικές οδηγίες. Μαζί της στη σκηνή ο Αλέξανδρος Αβδελιώδης τη συνόδεψε ζωντανά στο πιάνο και τη συνάντησε μουσικά στα μονοπάτια της αφήγησής της.
Το σκηνικό χώρο τον επιμελήθηκε ο ίδιος ο σκηνοθέτης, όπως και τους λειτουργικούς φωτισμούς, οι οποίοι έπαιξαν συχνά με τις σκιές και δημιούργησαν πολλαπλά είδωλα του μικρού ραφτόπουλου σε κάποιες δραματικές του κορυφώσεις.
Τα κοστούμια του Αριστείδη Πατσόγλου απλά, λιτά και στο πνεύμα της σκηνοθετικής οπτικής της παράστασης.
Συμπερασματικά, παρακολούθησα μια παράσταση ενός κειμένου του τέλους του 19ου αιώνα με μια φρέσκια ματιά, που επιχείρησε να διατηρήσει το λυρισμό και τη μαγεία του και να το προσαρμόσει στις ανάγκες του σήμερα χωρίς να αλλοιώσει την ουσία και τη γλώσσα του. Προσαρμοσμένο σε ένα μονόλογο σε πρώτο πρόσωπο, ενός νεαρού μαθητευόμενου ράφτη που προσπαθούσε να βρει ταυτότητα και προσανατολισμό στη ζωή του, αποτελεί μία ακριβή και λεπτομερή ηθογραφική και ψυχογραφική αποτύπωση του παιδικού κόσμου του ίδιου του συγγραφέα, με μία παιγνιώδη αλλά και ουσιαστική σκηνοθεσία και μία πάλλουσα ερμηνεία από την πρωταγωνίστρια. Από τις καλύτερες θεατρικές προτάσεις που μας επιφύλαξε το τέλος της φετεινής θεατρικής σαιζόν.