«ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙΣ;» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 15/11/2021 19:43
Το σύγχρονο έργο «ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙΣ;» («Cost of Living»), της νεαρής Πολωνο-αμερικανίδας συγγραφέως Μαρτίνα Μάγιοκ (Martyna Majok), σκηνοθετεί ο Θωμάς Μοσχόπουλος, στο θέατρο Πόρτα.
Το τρυφερό, όσο και σκληρό, έργο λυρικού ρεαλισμού, που χάρισε στη συγγραφέα το βραβείο «Pulitzer for Drama», το 2018, αφορμάται από προσωπικά της βιώματα, την περίοδο που ζούσε στην Αμερική ως μετανάστρια.
Με ένα ιδιαίτερο γλωσσικό και θεατρικό ιδίωμα, καταγράφει τα στενά όρια της επιβίωσης των ανθρώπων, αμφισβητεί τις στερεοτυπικές αντιλήψεις για τα άτομα με αναπηρία, εμβαθύνει στις ταξικές διαφοροποιήσεις, καθρεφτίζει τις αποτυχίες της σύνδεσης -και της βαθύτερης και ουσιαστικότερης επικοινωνίας- των ανθρώπων στις μεταξύ τους σχέσεις , σκιαγραφεί τη σκληρότητα της ζωής και τη μοναξιά της ανθρώπινης ύπαρξης.
Δύο ιστορίες ζευγαριών, οι οποίες αποτελούνται από έναν ανάπηρο και έναν φροντιστή-βοηθό, αναπτύσσονται παράλληλα στο καλογραμμένο κείμενο της Majok. Η σωματική αναπηρία απέναντι στην ψυχική–συναισθηματική αδυναμία. Η συγγραφέας δε στέκεται τόσο στη σωματική ανημποριά, αφού την ορίζει ως κανονικότητα, αλλά μεγεθύνει άλλες μεγαλύτερες κοινωνικές, ταξικές, μορφωτικές, συναισθηματικές παθογένειες που μας κρατούν απομονωμένους στα σκοτάδια, δίχως να γευόμαστε τη ζωή. Γιατί η ζωή είναι δώρο και πληρώνεται μόνο με ζωή, όποιο κι αν είναι το κόστος. Δεν αρκούν, μόνο, τα υλικά αγαθά για την επιβίωση. Δεν αρκεί, μόνο, να θρέψεις το σώμα. Χρειάζεται η ουσιαστική επικοινωνία, η αγάπη, το νοιάξιμο, το υγιές πνεύμα, τα ιδανικά για να τραφούν η ψυχή και η καρδιά. Η ζωή είναι πολύ μικρή για να είναι δεδομένη. Άραγε, τι είναι πιο επώδυνο; Να βρίσκεσαι καθηλωμένος στο αμαξίδιο, ανήμπορος στην καθημερινή σου ρουτίνα αλλά ψυχικά δυνατός ή να είσαι αρτιμελής σωματικά και ψυχολογικά ευάλωτος; Ζούμε ελεύθεροι επιλογών ή εγκλωβισμένοι στο εγώ μας; Με αυτόν τον φαύλο κύκλο, καταπιάνεται η ρηξικέλευθη πένα της Martyna Majok, για να τονίσει ότι κοστίζει πολύ περισσότερο να ζεις από το να επιβιώνεις.
Ο Θωμάς Μοσχόπουλος μεταφράζει και σκηνοθετεί την παράσταση με απλότητα, χιούμορ, ειλικρίνεια, λεπτομέρεια και ακρίβεια. Μια καλογραμμένη παρτιτούρα, όπου αναδύεται ευκρινώς το ευαίσθητο κοινωνικό αποτύπωμα του έργου, χωρίς τυμπανοκρουσίες και εντυπωσιασμούς.
Πολύτιμοι αρωγοί του, οι ατμοσφαιρικοί φωτισμοί του Νίκου Βλασόπουλου, οι οποίοι αναδεικνύουν το λειτουργικό σκηνικό τοπίο σωματικής «κάθαρσης», του Βασίλη Παπατσαρούχα.
Οι φίνες μουσικές επιλογές τζαζ μουσικής ενδείκνυνται για την ψυχική «κάθαρση» όλων.
Το κουαρτέτο των ηθοποιών (Μελαχρινός Βελέντζας, Αμαλία Καβάλη, Φώτης Στρατηγός και Ειρήνη Μακρή) στηρίζουν θαυμάσια την προοπτική του κειμένου και δικαιώνουν τις προθέσεις του σκηνοθέτη. Φυσικά, ανεπιτήδευτα, σχεδόν αληθινά, επί σκηνής, ιχνογραφούν την ανάγκη τους για ζωή μέσα από την ψυχοσωματική τους δυσκαμψία και απεκδυμένοι από κάθε λυρισμό στο λόγο τους.
«ΠΟΣΟ ΚΟΣΤΙΖΕΙ ΝΑ ΖΕΙΣ;», ένα έργο σκληρό, με ευαισθησίες και χιούμορ, για την αρμονική συμβίωση του ευάλωτου του ανθρώπινου σώματος με το ευάλωτο της ανθρώπινης ψυχής. Μια αχτίδα φωτός στο σκοτάδι. Τελικά, υπάρχει ανθρωπιά στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.