ΟΙΔΙΠΟΥΣ | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τρίτη, 11/08/2020 16:50
Όταν ο αξεπέραστος σοφόκλειος λόγος «Οιδίπους Τύραννος» σμίγει με το σενάριο της ταινίας «Oedipus Rex» του Πιερ Πάολο Παζολίνι, τότε η σκηνική σύνθεση ΟΙΔΙΠΟΥΣ, του Δημήτρη Καραντζά, σε διασκευή Θεοδώρας Καπράλου, μπορεί να χαρακτηριστεί ως θέατρο ουσίας με βάθος και καθαρότητα.
Ο σκηνοθέτης βουτά βαθιά στην ύψιστη τραγωδία της Γνώσης, της αυτογνωσίας όπως έχει χαρακτηριστεί ο «Οιδίπους». Αυτοσκοπός του είναι οι θεατές να κατανοήσουν και να οικειοποιηθούν το αρχαίο αριστούργημα, μέσω των προσώπων που εμπλέκονται άμεσα στην ιστορία και όχι μέσω τρίτων. Γι' αυτόν τον λόγο αποκλείει την εξωτερική ματιά των γερόντων της Θήβας και εστιάζει αποκλειστικά στους τραγικούς ήρωες, φωτίζοντας μύχιες σκέψεις τους και σκοτεινές, προσωπικές, σάρκινες στιγμές τους. Το κοινό θα νιώθει ότι κρυφακούει από απόσταση αναπνοής, όλα όσα ψιθυρίζονται σ' ένα νεκρικό τοπίο.
Ένα όνειρο και τρεις ηθοποιοί-αφηγητές-θύτες και θύματα, αμφίσημοι χαρακτήρες που αποζητούν και ταύτοχρονα αποκρύπτουν την πολυπόθητη αλήθεια. Επίπονη και δαιδαλώδης η διαδρομή του Οιδίποδα από το βαθύ σκοτάδι της άγνοιας, της έπαρσης και της αλαζονείας ως το εκτυφλωτικό φως της αυτογνωσίας, που επιφέρει στο τέλος την αυτοτύφλωσή του, ως ένδειξη λύτρωσης και αντίδρασης στην ίδια τη ζωή.
Ευφυής ο συμβολικός σκηνικός χώρος της παράστασης -που διαμόρφωσε ο Δημήτρης Καραντζάς- ο οποίος εγκιβωτίζει την επώδυνη μνήμη των αθώων θυμάτων του λοιμού.
Τα ηχητικά μοτίβα του Γιώργου Πούλιου ευεργετούν την ακοή μας και το παιχνίδισμα των προβολέων, μεγάλο ατού της πλοκής της παράστασης, αφού ενισχύει το δίπολο σκοτάδι-φως. Όσο ο γρίφος της αλήθειας ξεδιπλώνεται, τόσο το φως των προβολέων γίνεται ολοένα και πιο εκτυφλωτικό. Η χρήση των μικροφώνων εξαιρετική, καθώς εξωτερικεύει απόκρυφες σκέψεις και συναισθήματα των ηρώων.
Ένα θαυμάσιο παιχνίδι για ένα άξιο τρίπτυχο υποκριτών που σωματοποιούν λόγο, κίνηση, έκφραση με τρόπο ακριβή και μελετημένο, αποδεικνύεται ο συγκεκριμένος ΟΙΔΙΠΟΥΣ. Ενδεδυμένοι πανομοιότυπα με προσεγμένα, μοντέρνα κοστούμια και κοσμήματα στον λαιμό (Ιωάννα Τσάμη), ο Μιχάλης Σαράντης, η Μαρία Κεχαγιόγλου και ο Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης εισέρχονται βουβά στον χώρο και αναλαμβάνουν το μερίδιο που τους αναλογεί, δημιουργώντας κλιμακωτά όλα τα στοιχεία που προωθούν την εξέλιξη της διαδρομής του έργου. Συντονισμένοι άψογα, υποστηρίζουν το δραματουργικό βάθος του σοφόκλειου κειμένου και της παζολινικής ανάγνωσης με σκηνική δεινότητα και σεβασμό.
Δεν υπάρχει πιο εύπλαστος και πιο εκφραστικός ηθοποιός από τον Μιχάλη Σαράντη. Αφοσιωμένος πάντα στους ρόλους του με επιμέλεια και υποκριτική οξυδέρκεια, ο ταλαντούχος ηθοποιός πλαστουργεί έναν Οιδίποδα θαυμαστό με όλες τις αρμόζουσες συναισθηματικές κλιμακώσεις του.
Η γήινη Μαρία Κεχαγιόγλου ανταποκρίνεται με πιστότητα, φυσικότητα και ηρεμία στον διττό της ρόλο ως Μάντης Τειρεσίας και Ιοκάστη. Στο πρόσωπό της αποτυπώνονται οι δύο όψεις της αλήθειας με σαφήνεια και σθένος. Οι τετ-α-τετ σκηνές της με τον Μιχάλη Σαράντη ως ανδρόγυνο κόβουν την ανάσα.
Ο υπαινικτικός Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης αναλαμβάνει τον ρόλο του κυνικού Κρέοντα και του βοσκού Αγγελιαφόρου με σαρωτική αύρα. Είναι εκείνος που κινεί τα νήματα της αφήγησης και φωτίζει κυριολεκτικά τη δράση. Η παρουσία του πραγματικά πολύτιμη.
Εν κατακλείδι, ο ΟΙΔΙΠΟΥΣ είναι μια χειροποίητη, μυστικιστική σκηνική σύνθεση – πρόταση του σκηνοθέτη, έντονης ποιητικής και ενεργειακά ψυχογραφικής ατμόσφαιρας, που συνδυάζει δύο ουσιώδεις, καθάριους λόγους και οριοθετεί τις ανάγλυφες διαδρομές των τραγικών προσώπων, ξεφεύγοντας από την κλασική νόρμα της αρχαίας τραγωδίας, με σεβασμό πάντα στα κείμενα και τους δημιουργούς.