ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑ Ε' - ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 09/11/2015 11:00
Στο δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου τα Δευτερότριτα, παίζεται η παράσταση ΟΔΥΣΣΕΙΑ-ΡΑΨΩΔΙΑ Ε', που βασίζεται στο ομηρικό κείμενο, σε σκηνοθεσία του Δημήτρη Γεωργαλά. Ο Οδυσσέας παραμένει παγιδευμένος στη γη της Καλυψούς, την Ωγυγία, χωρίς καράβι και χωρίς συντρόφους, μέχρι που οι Θεοί αποφασίζουν να τον απαλλάξουν από το μαρτύριό του και στέλνουν τον Ερμή, μαντατοφόρο στη νεράιδα, με το μήνυμά τους να της υποδεικνύει να τον βοηθήσει να φτιάξει καράβι και να τον αφήσει να φύγει και να κυνηγήσει την επιστροφή του στην Ιθάκη. Παρά τους αρχικούς της ενδοιασμούς, η Καλυψώ πείθεται και με τη σχεδία που φτιάχνει ο Οδυσσέας, ρίχνεται στη θάλασσα της επιστροφής.
Όλα γύρω του είναι γαλήνια, μέχρι που τον αντιλαμβάνεται ο Ποσειδώνας, ο οποίος του στέλνει μια φοβερή τρικυμία, η οποία διαλύει τη σχεδία του και τον αφήνει εξαντλημένο ναυαγό στη γη των Φαιάκων.
Η μετάφραση του Ζήσιμου Σιδέρη με κανένα ίχνος λογιότητας, απλή, ποιητική και κατανοητή σε κάθε αυτί θεατή, αποτελεί σημαντικό εργαλείο στην κατανόηση και τη ροή της παράστασης.
Ο Δημήτρης Γεωργαλάς στη σκηνοθεσία, επεχείρησε μία εναλλακτική ματιά, χωρίς άστοχους και αχρείαστους πειραματισμούς. Δεν προσπάθησε να δημιουργήσει κάτι ρηξικέλευθο, αλλά να δώσει μια εσωτερική, όσο και σύγχρονη ματιά στον ομηρικό λόγο και να διερευνήσει τόσο τη διαχρονικότητά του, όσο και την παραβολή του με τη σημερινή πραγματικότητα. Οι κινήσεις του απλές, δύο ταλαντούχοι νέοι ηθοποιοί, ένα λειτουργικό και λιτά ποιητικό σκηνικό και το σώμα και η κίνηση στην υπηρεσία του λόγου και του ανθρώπινου συναισθήματος που αυτός γεννά, χωρίς να τον συνθλίβει ή να τον διαβρώνει. Οι εναλλαγές σε όλες τους τις μορφές είναι κυρίαρχες. Εναλλαγές σιωπής με απαγγελία λόγου, έντασης και γαλήνης, αγάπης και μίσους, κίνησης και ακινησίας, χαράς και λύπης, φωτός και σκοταδιού σε ένα συνταίριασμα ποιητικό, ανθρώπινο και εστιασμένο γύρω από ένα γυάλινο τραπέζι καλυμμένο με νερό. Πάνω εκεί το φως και η σκιά δημιουργούν φωτεινά παιχνιδίσματα και τα σώματα καταθέτουν το συναίσθημά τους.
Το νερό έχει σε αυτή την παράσταση, πολλαπλή υπόσταση. Συμβολίζει την απόσταση μεταξύ του Οδυσσέα και της Ιθάκης του, το μέσο δια του οποίου ο ήρωας θα φτάσει στο στόχο του, αλλά και το καθαρτήριο της ψυχής και του σώματός του. Η σκηνοθεσία αφήνει περιθώρια για πολλαπλά μηνύματα σε σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα και αφού τα συγκεκριμενοποιεί με ένα λεπτό και διακριτικό τρόπο, τα αφήνει να διεισδύσουν στο νου και το συναίσθημα του θεατή, αφήνοντάς τον να τα προσαρμόσει κατά το δοκούν. Δεν κρύβει διδακτισμό, δεν κουνάει δασκαλίστικα κανένα δάχτυλο, απλά επιχειρεί να ευαισθητοποιήσει και να αποδείξει πόσο σημερινός μπορεί να είναι ο λόγος του Ομήρου.
Οι δύο ηθοποιοί που είναι παρόντες στη σκηνή του δώματος, ο Στέλιος Δημόπουλος και ο Χρήστος Καπενής, παίζουν όλους τους ρόλους, δίνοντας στον καθένα το δικό του ηχόχρωμα και ειδικό βάρος. Δε θα ήθελα να αναφερθώ ξεχωριστά στον καθένα τους, καθώς αποτελούν μια δυνατή και συντονισμένη ομάδα και στη διάρκεια της παράστασης νιώθεις ότι διαπερνούν ο ένας τον άλλο και αλληλοσυμπληρώνονται. Το ταλέντο τους είναι προφανές και αναμφισβήτητο και υπηρετούν άριστα το όραμα του σκηνοθέτη. Ο λόγος τους είναι φυσικός, αβίαστος και μοιάζει με την εκβολή ενός ποταμού, που πηγάζει από μέσα τους. Στιβαροί, στέρεοι και δυναμικοί στην κίνησή τους, χρησιμοποιούν τη σωματική τους ρώμη, για να υποστηρίξουν την ψυχική ευρωστία των ηρώων που υποδύονται, αφήνοντας ο καθένας το προσωπικό του αποτύπωμα στη σκηνή, αν και λειτουργούν απόλυτα ομαδικά και συμπληρωματικά ο ένας του άλλου. Οι κινήσεις τους έχουν μια χορευτική χροιά, χωρίς να επισκιάζουν τον εκφερόμενο λόγο και τη δυναμική του. Και οι δύο μου έδωσαν την εντύπωση ότι βγάζουν όλη τους την εσωτερική ενέργεια και τη διοχετεύουν στο έργο.
Το σκηνικό του Βασίλη Αποστολάτου, απλό ίσως στην εκτέλεση και τη δημιουργία του, αλλά ευφάνταστο στη σύλληψη και σημαντικότατο εργαλείο στη ροή και την οικονομία της παράστασης. Ο ίδιος επιμελήθηκε και τους φωτισμούς, οι οποίοι παιχνιδίζοντας στην υδάτινη επιφάνεια του τραπεζιού δημιουργούν μια αισθητική μαγείας στην ατμόσφαιρα της παράστασης. Η κινησιολογία της Φαίδρας Σούτου, συνδυάστηκε έξοχα με το ρέοντα λόγο και αποτέλεσε το αρμονικό του συμπλήρωμα. Συμπερασματικά, η παράσταση της Ραψωδίας Ε' της Οδύσσειας, αποτελεί έναν ύμνο στη διαχρονικότητα του ομηρικού έπους στην πορεία του ανθρώπου στο χρόνο.
Η σκηνοθεσία ένωσε αρμονικά το λόγο, με το πνεύμα και το σώμα και παρουσίασε εσωτερικές αναζητήσεις όλων μας με έναν τρόπο απλό, κατανοητό, αλλά ταυτόχρονα ασυνήθιστο. Οι ηθοποιοί κατέθεσαν το ταλέντο και την εκφραστικότητά τους στο μέγιστο βαθμό, με αποτέλεσμα μια παράσταση σημερινή, με υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα. Θα σας την πρότεινα χωρίς δεύτερη σκέψη.