«Η ΣΙΩΠΗΛΗ ΛΙΜΝΗ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 15/12/2021 15:06
Η Ελένη Σκότη και η θεατρική ομάδα «ΝΑΜΑ» ανεβάζουν, για δεύτερη φορά, το βραβευμένο θεατρικό έργο, του Ισπανού συγγραφέα Νταβίντ Ντεσόλα (David Desola), «Η ΣΙΩΠΗΛΗ ΛΙΜΝΗ», στο θέατρο Επί Κολωνώ.
Πρόκειται για ένα υπαρξιακό, ρεαλιστικό δράμα γεμάτο ανατροπές, παρεξηγήσεις, σασπένς και χιούμορ. Διαθέτει, όμως, και πολύ ψυχή, τρυφερότητα και λεπτές ποιητικές αποχρώσεις, αφήνοντας στο τέλος μια αισιόδοξη νότα σαν ζεστή αχτίδα φωτός. Κεντρικός άξονας του έργου είναι η διαχείριση του ανθρώπινου τραύματος και η θεραπευτική δύναμη της αγάπης, της ενσυναίσθησης, της ουσιαστικής επαφής, φέρνοντας στην επιφάνεια, τις άμυνες των προσώπων απέναντι στην κανιβαλιστική κοινωνία. Τι ορίζει, άραγε, το ζωτικό ψεύδος, την αλήθεια της ύπαρξης και την εικονική πραγματικότητα του καθενός;
Από την πρώτη σκηνή, ο θεατής αντιλαμβάνεται ότι τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται ή λέγεται, σχετικά με τη ζωή των δύο ηρώων. Εισέρχεται, σταδιακά, σε ένα επίπλαστο σύμπαν, κατασκευασμένο με ζωτικά ψεύδη, και προσπαθεί να κατανοήσει τί από όλα αυτά που συμβαίνουν είναι αλήθεια ή ψέμα. Ταυτόχρονα, παρακολουθεί ένα αιχμηρό κοινωνικό σχόλιο για τις πληγές που αφήνει η κακοποιητική συμπεριφορά των ΜΜΕ στον άνθρωπο, όταν γίνεται έρμαιο, μιας άνευ ορίων, λασπολογίας και βορά στο αδηφάγο κοινό.
Τα νερά της λίμνης παγωμένα, δίχως δείγμα ζωής, απλώνονται στη σκηνή του θεάτρου δίνοντας την αίσθηση του κρύου χειμώνα. Αυτή η μυστηριώδης λίμνη -κομβικό σημείο συνάντησης του Όσκαρ και της Ιρένε, μέσω ενός τρίτου προσώπου- ξέρει να κρύβει, πολύ καλά, τον πόνο και την απόγνωση των δύο «τραυματισμένων» ψυχών. Αντικατοπτρίζει την τελματισμένη εικόνα τους και όλα τα ανείπωτα λόγια που παραμένουν σιωπηλά μέσα τους. Άραγε, θα καταφέρει να ενώσει αυτούς του δύο «κλειστούς» ανθρώπους, ώστε να βρουν την εσωτερική δύναμη να διαχειριστούν την πραγματικότητα και να πλημμυρίσουν ξανά από αγάπη και λύτρωση; Ίσως, τότε, τα νερά της ξεπαγώσουν και αποκτήσει πάλι ζωή.
Στο επίκεντρο της ιστορίας, βρίσκονται δύο πρόσωπα, που έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες στο παρελθόν. Ο Όσκαρ είναι ένας καθηγητής που δε διδάσκει πια, εξαιτίας ενός τραγικού περιστατικού, που είχε στο σχολείο που εργαζόταν. Δέχεται, μετά από παρότρυνση του αγαπημένου του δασκάλου Ιεροφάντη, να αναλάβει τη μελέτη ενός μαθητή. Πρόκειται για το παιδί μιας παράξενης και γοητευτικής γυναίκας, η οποία προσπαθεί να αντιμετωπίσει τα δικά της τραύματα, που είναι πολύ πιο σοβαρά. Και οι δύο χαρακτήρες παλεύουν να διαχειριστούν το ακραίο βίωμα και την παραμόρφωση που έχει προκύψει στη ζωή τους από αυτό. Η εξέλιξη της μεταξύ τους σχέσης δε θα είναι η αναμενόμενη.
Η Ελένη Σκότη γνωρίζει από πρώτο χέρι πώς να δημιουργεί «in your face» παραστάσεις. Στοχοπροσηλωμένη στη σφριγηλή μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, στην ανάπτυξη του έργου και στη διδασκαλία των ρόλων, δημιουργεί μία σύγχρονη, ποιοτική θεατρική συνθήκη με ρεαλιστική προσέγγιση, ποιητική διάσταση και απρόβλεπτη κορύφωση. Στα ατού της παράστασης, συγκαταλέγονται η κινηματογραφική δομή της και οι έξοχες ερμηνείες των ηθοποιών.
Ο Γιώργος Χατζηνικολάου στήνει ένα άκρως λειτουργικό σκηνικό τριών επιπέδων: το παγκάκι και το ξερό δέντρο στη λίμνη, το δωμάτιο του μικρού μαθητή και την τραπεζαρία, όπου συντελείται η δράση των ηρώων. Τα νερά της λίμνης εμφανίζονται στο γκρι πανί-τοίχο του υπνοδωματίου.
Κομβικό ρόλο παίζουν οι έντονες φωτοσκιάσεις του Αντώνη Παναγιωτόπουλου και η καταλυτική μουσική του Στέλιου Γιαννουδάκη.
Τα κοστούμια της Μαρίας Αναματερού ανταποκρίνονται εύστοχα στην ιδιοσυγκρασία των πρωταγωνιστών.
Ο Θανάσης Κουρλαμπάς σκιαγραφεί τον χαρακτήρα του «Όσκαρ» με διάφανη αυτοτέλεια, ωριμότητα και πειθαρχία. Πρόκειται για έναν δειλό καθηγητή και κατ' επέκταση δειλό άνθρωπο, ο οποίος είχε ένα δυσάρεστο γεγονός στο σχολείο που δίδασκε πριν χρόνια. Ακολουθώντας το πρωτόκολλο και θέλοντας να είναι άψογος σε όλα, δέχτηκε τη βίαιη συμπεριφορά ενός μαθητή του, ο οποίος τον χτύπησε και τον έριξε από τις σκάλες του κτιρίου, προκαλώντας του ανεπανόρθωτη ζημιά στο πόδι και την ψυχή. Εκείνος δεν αντέδρασε καθόλου. Το περιστατικό μεταδόθηκε σε όλα τα κανάλια, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί από τη θέση του και να προσπαθεί να διαχειριστεί το «ανείπωτο τραύμα» του. Συναντιέται τακτικά με τον Ιεροφάντη, τον παλιό του δάσκαλο, στο πάρκο και μιλάνε. Μέσα από παροτρύνσεις και φιλικές κουβέντες, τον βοηθά να διαχειριστεί το ψυχολογικό του τραύμα και να βγει επιτέλους από τη σκιά των φόβων του.
Η «Ιρένε», της Παναγιώτας Βλαντή, είναι σμιλεμένη με εκφραστικότητα, αλήθεια και συνέπεια. Είναι η μοναχική, σιωπηλή, χαροκαμένη μάνα που έχει υποστεί τον θάνατο του αγαπημένου της γιου, δίχως να έχει καταφέρει να αποδεχθεί και να διαχειριστεί τη σοβαρή απώλεια. Για να μπορέσει να επιβιώσει, έχει δημιουργήσει μια ιδιότυπη συνθήκη στον δικό της πλασματικό μικρόκοσμο. Αποφασίζει, να βάλει στο παιχνίδι τον Όσκαρ καθώς γνωρίζει το δικό του σοβαρό τραύμα. Τον καλεί, λοιπόν, να κάνει ιδιαίτερο μάθημα στο νεκρό παιδί της, γιατί μόνο έτσι αποκτάει νόημα η μίζερη ζωή της. Είναι ψυχαναγκαστική και πληγώνει συνεχώς τον εαυτό της. Η γνωριμία της με τον Όσκαρ δημιουργεί μια περίεργη έλξη. Σιγά-σιγά οι άμυνές της υποχωρούν και η αγάπη πρωταγωνιστεί.
Συνδετικό κρίκο, των δύο προσώπων, αποτελεί ο «Ιεροφάντης». Είναι ο καταλύτης της υπόθεσης, εκείνος που κινεί τα νήματα της δράσης, καθώς γνωρίζει τα θέματά τους. Βοηθάει τον παλιό του μαθητή, μέσω κωμικής ψυχοθεραπείας, να συνειδητοποιήσει τη δυσμενή του κατάσταση και τον ωθεί στο επόμενο ουσιαστικό βήμα. Ίσως είναι το υποσυνείδητο του Όσκαρ ή αποκύημα της φαντασίας του γιατί ο αγαπημένος του δάσκαλος δεν…βρίσκεται εν ζωή. Η ερμηνεία του Χάρη Τσιτσάκη φανερώνει σκηνική προσήνεια, ακρίβεια και επιδεξιότητα.
Συμπερασματικά, «Η ΣΙΩΠΗΛΗ ΛΙΜΝΗ», του Νταβίντ Ντεσόλα, ευτυχεί στα χέρια της ομάδας «ΝΑΜΑ», λειτουργεί υποδειγματικά και αποτελεί τον ορισμό του σύγχρονου θεάτρου.