FOOTBALL - ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 30/12/2019 16:36
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ τι θα συνέβαινε αν σε μια θεατρική παράσταση αντιστρέφονταν οι ρόλοι; Αν οι ηθοποιοί μετατρέπονταν σε θεατές και οι θεατές ανέβαιναν στη σκηνή;
Το έργο «FOOTBALL - TO ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ», του Θανάση Τριαρίδη, έχει σαν στόχο να «οδηγήσει» τον θεατή στη σκηνή, να τον ταρακουνήσει, να τον φέρει αντιμέτωπο με διαμορφωμένες απόψεις και νόρμες, να του παρουσιάσει μια πραγματικότητα χωρίς καλλωπισμούς και ωραιοποιήσεις, να τον κάνει εν τέλει να συλλογιστεί την ατομική ευθύνη που τον βαραίνει απέναντι σε όσα διαδραματίζονται γύρω μας. Εγκλήματα, θηριωδίες, πόλεμοι, τρομοκρατικές ενέργειες και ξεριζωμοί, συμβιβασμοί και αμείλικτες αποφάσεις, ο κόσμος μας στηρίζεται διαχρονικά στην ισχύ και τη δύναμη, παρά στη δικαιοσύνη και την ισονομία.
«We are the champions. No time for losers», ακούγεται αρκετές φορές από τα ηχεία στο Studio Μαυρομιχάλη.
Είναι το τραγούδι που μας σιγοντάρει καθ’ όλη τη διάρκεια της παράστασης ο ηθοποιός, Σήφης Πολυζωίδης, να σιγοτραγουδήσουμε κι εμείς. Ίσως για να συνειδητοποιήσουμε το άτοπο και το αδιέξοδο του πράγματος, τον κοινωνικό δαρβινισμό που εμπεριέχεται μέσα σε αυτόν τον στίχο. Ίσως πάλι για να έρθουμε αντιμέτωποι με τον ίδιο μας τον εαυτό, που αναζητά πολλές φορές την εξουσία με κάθε τίμημα και τρόπο.
Προξενεί πραγματικά έκπληξη η ικανότητα της παράστασης να αφουγκράζεται τους κραδασμούς και τις ανησυχίες του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου και να ανατέμνει τις ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες από τις οποίες κατακλύζεται.
Ακροβατώντας με το ένα πόδι στην ενσωμάτωση και με το άλλο στην ανατροπή, η παράσταση αφηγείται μια ιστορία για τη συνειδητοποίηση όλων εκείνων των διεργασιών που συντελούνται πολλές φορές πίσω από την επιφάνεια του ορατού. Η συνειδητοποίηση αποτελεί και το μεγαλύτερο στοίχημα του κειμένου του Θανάση Τριαρίδη, που είναι αιχμηρό, μεστό, πλούσιο σε νοήματα και συμβολισμούς, με αντικατοπτρισμούς, συγκινήσεις και χρονικές παλινδρομήσεις.
Ο συγγραφέας μάς έχει συνηθίσει σε πρωτότυπα και αινιγματικά κείμενα, σε πρόζες που κινούνται στο μεταίχμιο ονείρου και πραγματικότητας. Το κείμενο είναι πιο περίπλοκο απ’ ότι ίσως φαίνεται με γυμνό μάτι, αφού συνδέει χρονολογικά διάφορες περιόδους της ανθρωπότητας, συμβάντα και καταστάσεις που ποικίλουν μεταξύ τους, αλλά αν τα συνθέσεις όλα μαζί –όπως κάνει αριστοτεχνικά ο Θανάσης Τριαρίδης– φτιάχνουν ένα ψηφιδωτό από «τραύματα».
Ο Σήφης Πολυζωίδης, έχοντας τον ρόλο του Φ., ενός φίλαθλου - οπαδού, εισχωρεί βαθιά στο κείμενο, δημιουργώντας μέσα από έναν απολαυστικό διαδραστικό μονόλογο, όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για να προβληματιστεί ο θεατής και να μπορέσει να αναλογιστεί το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του σύγχρονου κόσμου. Είναι οξύς και κυνικός εκεί που πρέπει, πιο ήρεμος και διαλλακτικός όταν αντικρίζει τον φόβο ή την αμφιβολία στα μάτια του θεατή, μα σίγουρα πειστικός και δοτικός κάθε φορά που επιχειρεί να φέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για αλληλεγγύη και κοινωνική απελευθέρωση.
Η παράσταση κρατάει αμείωτο καθ’ όλη τη διάρκεια το στοιχείο της έκπληξης, κάτι που αποτελεί μια ευφυή σύλληψη των συντελεστών της παράστασης.
Από τον Τριαντάφυλλο Δελή, τον σκηνοθέτη της, που συνδυάζει αριστοτεχνικά τον παλμό που βγαίνει από το κείμενο με τον νατουραλισμό και την αυθεντικότητα του ηθοποιού, μέχρι την Πασχαλία Ακριτίδου, που έχει φροντίσει να είναι κάθε κίνηση στη σκηνή κουρδισμένη στην εντέλεια.
Το σκηνικό είναι εξαιρετικά ευρηματικό. Πολλά μικρά αντικείμενα, τα περισσότερα ετερόκλητα μεταξύ τους, με μερικά να παραπέμπουν ολοφάνερα στο ποδόσφαιρο, ενώ άλλα να λειτουργούν ως υποβολείς βαθύτερων διεργασιών στην πλοκή του έργου. Επίσης, ποδοσφαιρικές μπάλες βρίσκονται σε πολλά σημεία της σκηνής, προϊδεάζοντας τον θεατή για τις «κλωτσιές» που θα κληθεί να αντιμετωπίσει. Σίγουρα, κανένας από όσους θα δουν την παράσταση δεν θα μπορέσει να τις αποφύγει όλες, αλλά εκεί ακριβώς βρίσκεται και η μαγεία του έργου.
Οι «κλωτσιές» για ένα ανοιχτό και ελεύθερο πνεύμα, αποτελούν πολλές φορές εργαλείο αφύπνισης και ενδοσκόπησης, παρά απειλής. Η τελευταία, πάντως, κάνει αισθητή την εμφάνισή της στην παράσταση, είτε μέσα από το προστατευτικό δίχτυ που έχει τοποθετηθεί σωστά απέναντι από τους θεατές και όχι μπροστά τους, είτε στο φινάλε του έργου, με την μπάλα με τα ξυραφάκια που είναι στραμμένη απειλητικά προς το μέρος των θεατών.
Ίσως αυτή η «απειλή» να φωτίζει και το βαθύτερο νόημα της παράστασης, το να αντιληφθούμε πως όλα όσα θεωρούμε ως κατακτημένα δικαιώματα, μπορεί να ανατραπούν ή να καταλυθούν από τη μία στιγμή στην άλλη, αν δεν φροντίζουμε εμείς να τα προστατεύουμε, να τα υπερασπιζόμαστε και πολύ περισσότερο να διεκδικούμε τη φυσική τους εξέλιξη στις καινούργιες κάθε φορά συνθήκες.
Ο Αμερικανός ιστορικός, Χάουαρντ Ζιν, είχε γράψει πως «η κραυγή των φτωχών, δεν είναι πάντα δίκαιη, αλλά αν δεν την έχεις ακούσει, δεν θα καταλάβεις ποτέ τι σημαίνει Δικαιοσύνη».
Γι’ αυτή τη δικαιοσύνη και τις προεκτάσεις της, για την κραυγή όλων όσων βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, όλων εκείνων που παλεύουν μέσα στη σκοτεινιά της ατέρμονης καθημερινότητας με το χέρι τους οπλισμένο από την αδυσώπητη ανάγκη, αξίζουν πολλά συγχαρητήρια στους συντελεστές της παράστασης.