ΔΕΙΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ 2017
- Ημερομηνία: Τρίτη, 04/04/2017 14:27
Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2017, Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ανακοίνωσε το φετινό πρόγραμμα του φεστιβάλ στην κατάμεστη αίθουσα της Πειραιώς 260.
Χαρακτηριστικά ανέφερε:
Σε μια εποχή κρίσης και ριζικών ανακατατάξεων, με καυτά πολιτικά και κοινωνικά ζητήματα να ταλανίζουν όχι μόνο τη χώρα μας, αλλά και όλο τον κόσμο, εμείς, χωρίς να είμαστε έξω απ’ όλα αυτά, έχουμε το προνόμιο να υπηρετούμε, μέσα από το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, τον ευαίσθητο χώρο του πολιτισμού, έναν χώρο κομβικής σημασίας για την παιδεία, την καλλιέργεια και τη διαμόρφωση της σύγχρονης ταυτότητας. Πριν από έναν ακριβώς χρόνο, στις 4 Απριλίου 2016, ανέλαβα συνειδητά τον ρόλο του «διαχειριστή κρίσης», ώστε να μη ματαιωθεί η πολύτιμη αυτή διοργάνωση που αποτελεί τη σημαντικότερη στιγμήσυνάντησης και δημιουργίας γύρω από τις παραστατικές τέχνες στη χώρα μας. Με πέντε μόνο εβδομάδες προετοιμασίας δώσαμε μια πρώτη γεύση της κατεύθυνσης που μας ενδιαφέρει, ένα πρώτο στίγμα, νεανικό, εναλλακτικό και πολιτικό ταυτόχρονα. Έχοντας ξεπεράσει τις δυσκολίες, που δεν μας άφησαν όλο το 2016, κι έχοντας καταφέρει να διασφαλίσουμε δυναμικά τη συνέχεια του θεσμού, ανοίγουμε τώρα μια νέα σελίδα και σας προσκαλούμε στην πραγματική πρεμιέρα μας.
Φέτος είναι μια χρονιά «εγκαινίων». Εγκαινιάζουμε νέους θεσμούς, συνεργασίες και ανοίγματα εντός
του Φεστιβάλ, που ελπίζω να μπολιάσουν την ελληνική καλλιτεχνική πραγματικότητα και να εδραιωθούν, προκειμένου να δώσουν τους καρπούς τους στο μέλλον.
Πρώτον, εγκαινιάζουμε το Λύκειο Επιδαύρου, ένα πολύτιμο για όλους μας διεθνές θερινό σχολείο για το αρχαίο δράμα, το οποίο θα απευθύνεται σε σπουδαστές και σπουδάστριες δραματικών σχολών και νέους ηθοποιούς από όλο τον κόσμο. Από την πρώτη μέρα που ανέλαβα τα καθήκοντά μου ως καλλιτεχνικός διευθυντής έθεσα ως πρωταρχικό στόχο τη σύνδεση της καλλιτεχνικής διαδικασίας με την εκπαίδευση και τον διάλογο στον χώρο των παραστατικών τεχνών, και αυτόν ακριβώς τον στόχο υπηρετεί η ίδρυση του Λυκείου Επιδαύρου. Όχι μόνο γιατί έρχεται να καλύψει το κενό ενός διεθνούς κέντρου έρευνας πάνω στο αρχαίο δράμα στον τόπο που γεννήθηκε· ούτε μόνο γιατί η διεθνής αυτή συνάντηση ηθοποιών και δασκάλων θεάτρου, σκηνοθετών, μουσικών, χορογράφων, αλλά και θεατρολόγων, ανθρωπολόγων, μουσικολόγων μπορεί να οδηγήσει σε μια αναγκαία σήμερα ανανέωση της ματιάς πάνω στην αρχαία τραγωδία και κωμωδία· αλλά και επειδή μπορεί να οικοδομήσει μια νέα συνάντηση της παράδοσης με το σήμερα, του αρχαίου με τον σύγχρονο πολιτισμό.
Το Λύκειο Επιδαύρου θα είναι, όμως, και μια πηγή πνευματικής και οικονομικής ανάπτυξης για ολόκληρη την περιοχή, σε συνδυασμό με το πρόγραμμα των παραστάσεων που θα φιλοξενούνται στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου και στη Μικρή Επίδαυρο. Αυτό που συνδέει τις παραστάσεις των δύο αυτών αρχαίων θεάτρων με τα μαθήματα και τις άλλες εκδηλώσεις του Λυκείου είναι ότι θα έχουν κάθε χρόνο μια κοινή θεματική. Φέτος, με το μεταναστευτικό πρόβλημα να δοκιμάζει την ταυτότητα της δυτικής κοινωνίας, η θεματική που διατρέχει το πρόγραμμα της Επιδαύρου, αλλά και του Λυκείου είναι «Η έλευση του ξένου», όπως αποτυπώνεται σε κείμενα της αρχαιότητας, αλλά και όπως καθρεφτίζεται στον διάλογο ανάμεσα στο αρχαίο δράμα και το ιστορικό παρόν. Η ανησυχία εξάλλου για το μεταναστευτικό και την προσφυγική κρίση διαποτίζει με ποικίλους τρόπους το συνολικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ, καθώς προσφέρει ιδανική αφετηρία για να ξαναθέσουμε την έννοια των συνόρων και των ορίων: τόσο γεωγραφικών, πολιτισμικών, έμφυλων και φυλετικών, όσο και αισθητικών, ηθικών και ιδεολογικών.
Μέσα στο κλίμα που ζούμε, αναδύεται επιτακτική η ανάγκη για συνεργασίες, κοινές δράσεις, συμπαραγωγές.
Αυτό αφορά όχι μόνο την Επίδαυρο, αλλά ολόκληρο το Φεστιβάλ και, σημειωτέον, αποτελεί συνηθισμένη πρακτική σε όλα τα μεγάλα ευρωπαϊκά φεστιβάλ. Από τις έντεκα παραστάσεις που θα παρουσιαστούν στα δύο θέατρα της Επιδαύρου οι δύο είναι συμπαραγωγές με ΔΗΠΕΘΕ: το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας και το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων. Το πρόγραμμα των Επιδαυρίων θα συμπληρωθεί με θεατρικά δρώμενα που θα φιλοξενηθούν στη Μικρή Επίδαυρο και σε άλλους αρχαιολογικούς χώρους στο πλαίσιο των μαθημάτων του Λυκείου, και θα κλείσει με μια μεγάλη γιορτή στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, το Σάββατο 19 Αυγούστου, με τραγούδια και χορούς απ’ όλη την Πελοπόννησο.
Θέλουμε η καλλιτεχνική δημιουργία και η συνάντηση νέων ανθρώπων από διαφορετικούς πολιτισμούς με αφορμή το αρχαίο δράμα να ζωντανέψει ολόκληρη την περιοχή της Αργολίδας και ζητούμενο για μας είναι να ενθαρρύνουμε τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στο συνολικό μας εγχείρημα – γι’ αυτό και υλοποιούμε ήδη από τώρα, σε συνεργασία με τον Δήμο Ναυπλιέων και το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, μια σειρά δράσεων για παιδιά, νέους και ενηλίκους, που στοχεύουν στην εξοικείωσή τους με το περιεχόμενο και τη μορφή των παραστάσεων του φετινού προγράμματος. Στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου θα φιλοξενηθούν φέτος έργα υπό την μπαγκέτα καταξιωμένων αλλά και ανερχόμενων Ελλήνων σκηνοθετών. Στη Μικρή Επίδαυρο θα πριμοδοτήσουμε ένα πιο εναλλακτικό βλέμμα πάνω στο αρχαίο δράμα, φιλοξενώντας, μεταξύ άλλων, και μια παραγωγή του Φεστιβάλ της Αβινιόν σε σκηνοθεσία Ολιβιέ Πυ. Επίσης μας ενδιαφέρει να αναδείξουμε μια ερευνητική διάσταση πάνω στον αρχαίο χορό με παραστάσεις εν εξελίξει, όπως και εργαστήρια και μάστερκλας στο πλαίσιο του Λυκείου Επιδαύρου.
Το «Άνοιγμα στην πόλη», ο δεύτερος σημαντικός θεσμός εντός του Φεστιβάλ που εγκαινιάζουμε φέτος, με δράσεις σε μη θεατρικούς χώρους, δραματουργίες site specific, ποιητικές και μουσικές παραστάσεις, αλλά και ακτιβιστικές παρεμβάσεις σε ευαίσθητες περιοχές της πόλης, είναι για μας μια σημαντική απάντηση στην εσωστρέφεια που τείνει να κατακλύσει τη δημόσια σφαίρα. Μια απάντηση στον φόβο απέναντι στο διαφορετικό, στη μονολιθικότητα, στις ρατσιστικές συμπεριφορές.
Με το «Άνοιγμα στην πόλη», που υλοποιείται με την υποστήριξη του Athens Culture Net και του Δήμου Αθηναίων, απλώνεται στον Πειραιά και τις εργατικές γειτονιές του σε σύμπραξη με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, και φτάνει ως την Ελευσίνα με τη συνεργασία της Ελευσίνας 2021 Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, το Φεστιβάλ γίνεται αυτό που μπορεί και πρέπει πραγματικά να είναι ένα φεστιβάλ για την πόλη του: ένας πυλώνας πρωτότυπης δημιουργίας που ενεργοποιεί καλλιτεχνικά τους ίδιους τους κατοίκους, μια καλλιτεχνική πλατφόρμα αμφισβήτησης και ανατροπής προκατασκευασμένων αντιλήψεων, και ταυτόχρονα μια γιορτή.
Δίνουμε έμφαση στη διαφορετικότητα, δίνουμε έμφαση στη νεανική δημιουργία. Θέλουμε να
μπολιάσουμε το φετινό πρόγραμμα με την πληθωρική ενέργεια του νεανικού κοινού και όσο πιστεύουμε στη μοναδικότητα του καλλιτέχνη και στο φίλτρο της καλλιτεχνικής επιμέλειας, άλλο τόσο πιστεύουμε στη συλλογικότητα και στην αυτοδιαχείριση. Αυτός είναι ο λόγος που θεσμοθετούμε από φέτος μια προφεστιβαλική περίοδο στην Πειραιώς 260, από τις 22 έως τις 28 Μαΐου, κατά τη διάρκεια της οποίας θα φιλοξενήσουμε δύο αυτοδιαχειριζόμενες πλατφόρμες: το δημοφιλές Βοb Festival, που προσφέρει βήμα πειραματισμού σε νεοσύστατες θεατρικές ομάδες, και την κουήρ πλατφόρμα Sound Acts, που περιλαμβάνει ένα σύνολο από περφόρμανς σχετικά με την έμφυλη, φυλετική και σωματική ταυτότητα.
Ο προβληματισμός, όμως, γύρω από την έννοια της ετερότητας και του διαφορετικού εγγράφεται δυναμικά και στο κύριο πρόγραμμά μας – τόσο όσον αφορά το θέατρο, όσο και τις παραστάσεις χορού που θα παρακολουθήσουμε στην Πειραιώς 260. Το ερώτημα εδώ διευρύνεται: Δεν μπορεί να είναι μόνο πώς η «πόλις» αντιμετωπίζει τον ξένο, τον άλλο, τον διαφορετικό, αλλά και πώς το «άλλο» ενυπάρχει ως απειλή στην πόλη και στο εσωτερικό του καθενός. Η ιστορική όσο και η υπαρξιακή οπτική είναι εξίσου παρούσες, με βασικό πάντα γνώμονα το καλλιτεχνικό και αισθητικό ενδιαφέρον κάθε πρότασης.
Προτεραιότητα για μας είναι πάντα η υποστήριξη της εγχώριας δημιουργίας, ιδιαίτερα στις μέρες μας, αλλά και η σύσταση στο ελληνικό κοινό δυνατών έργων και ονομάτων της σύγχρονης διεθνούς σκηνής. Το ξένο ρεπερτόριο φέτος θα περιλάβει, λόγου χάριν, ένα πολύπλευρο αφιέρωμα στη Φόλκσμπύνε, με τη μετάκληση τριών σημαντικών και συμπληρωματικών μεταξύ τους παραστάσεων. Αφορμή για το αφιέρωμα είναι η λήξη της θητείας του Φρανκ Κάστορφ, που είναι καλλιτεχνικός διευθυντής του ιστορικού αυτού θεάτρου τα τελευταία 25 χρόνια.
Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα η λογική των συμπαραγωγών με εγχώριους και διεθνείς φορείς, ως το
ισχυρότερο όχημα κινητικότητας της σύγχρονης δημιουργίας. Το Φεστιβάλ συμμετέχει σε διεθνείς
συμπαραγωγές καλλιτεχνών όπως ο Ρομέο Καστελλούτσι, ο Χόφες Σέχτερ, η Μαρλίν Μοντέιρο Φρέιτας, αλλά και ο Ευριπίδης Λασκαρίδης, η Κατερίνα Ανδρέου και οι blitz. Ακολουθούμε ταυτόχρονα μια πολιτική συνεργασιών σε ευρύτατο εθνικό φάσμα με θέατρα, φορείς και κάθε είδους συλλογικότητες. Ιδιαίτερη σημασία έχει για μας και η συνεργασία με το Τρίτο Πρόγραμμα της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, με το οποίο υλοποιούμε για πρώτη φορά συναυλίες στον Κήπο της Πειραιώς 260 με απευθείας ραδιοφωνική μετάδοση και μια φιλόδοξη ραδιοφωνική παράσταση –παρουσία κοινού– ενός νέου ελληνικού έργου. Με τη μετεγκατάσταση της Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, το Φεστιβάλ Αθηνών μπαίνει για δύο μήνες (Ιούνιο και Ιούλιο) στο θέατρο Ολύμπια της οδού Ακαδημίας, μεταφέροντας εκεί σειρά μουσικών κυρίως εκδηλώσεων – και είμαι σίγουρος ότι στη συνέχεια θα αξιοποιηθεί το ιστορικό αυτό κτήριο με τον καλύτερο τρόπο.
Οι γέφυρες είναι για μας έννοια κομβικής σημασίας. Χτίζουμε γέφυρες με την περιφέρεια, ώστε να εξασφαλίσουμε μεγαλύτερη διάρκεια στις παραστάσεις μας και, αντίστροφα, είμαστε ανοιχτοί να εντάξουμε στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ αξιόλογες πρωτοβουλίες της περιφέρειας. Συμμετέχουμε στο πιλοτικό δίκτυο ελληνικών φεστιβάλ που οργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού. Χτίζουμε γέφυρες, όμως, και με το εξωτερικό, απαντώντας σ’ ένα πάγιο αίτημα των καλλιτεχνών στη χώρα μας: την προώθηση των ελληνικών παραστάσεων στη διεθνή σκηνή.
Η εξωστρέφεια, ως συστηματική και οργανωμένη στάση του Φεστιβάλ, εκφράζεται μέσα από συντονισμένες ενέργειες που έχουν ήδη ξεκινήσει. Σε αυτό το πλαίσιο θα φιλοξενηθεί στην Αθήνα η συνάντηση του ευρωπαϊκού δικτύου χορού [DNA] (Departures and Arrivals), εταίρος του οποίου είναι το Φεστιβάλ. Επιπλέον βρίσκεται σε εξέλιξη, με την υποστήριξη πάλι του Υπουργείου Πολιτισμού, η πρόσκληση ξένων διευθυντών φεστιβάλ και υπευθύνων καλλιτεχνικού προγραμματισμού, να επισκεφθούν το Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου και να παρακολουθήσουν παραστάσεις.
Ταυτόχρονα, ενισχύουμε το στίγμα του κάθε χώρου: η Πειραιώς 260, όπως πάντα, ανήκει κατά κύριο λόγο στη σύγχρονη θεατρική και χορευτική δημιουργία, το Ηρώδειο θα έχει κυρίως μουσική ταυτότητα, καθώς θα φιλοξενεί παραστάσεις λυρικού θεάτρου, ορχήστρες και συναυλίες κλασικής και σύγχρονης, βυζαντινής, παραδοσιακής και έντεχνης ελληνικής μουσικής. Στο Ηρώδειο θα επαναληφθεί επίσης, τιμώντας τη μνήμη του, η τελευταία παράσταση του Σπύρου Ευαγγελάτου, ο Αμύντας του Γεωργίου Μόρμορη.
Τέλος, στην προσπάθεια να κάνουμε πιο ουσιαστική τη σχέση του καλλιτεχνικού κόσμου, αλλά και του
κοινού με τα έργα του προγράμματος, δίνουμε έμφαση στις εκπαιδευτικές δράσεις (εργαστήρια, συζητήσεις, ημερίδες κτλ.), συνεχίζοντας την πολιτική μας που εφαρμόστηκε το καλοκαίρι του 2016.
Ευχαριστούμε θερμά για την υποστήριξή τους το Υπουργείο Πολιτισμού, το Υπουργείο Τουρισμού και
τον ΕΟΤ, τον Δήμο Αθηναίων και το Δίκτυο Πολιτισμού Athens Culture Net, την Εθνική Τράπεζα, την
Περιφέρεια Αττικής, το Τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, το Εθνικό Θέατρο, το Μέγαρο Μουσικής, το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, το ΔΗΠΕΘΕ Ιωαννίνων και το ΔΗΠΕΘΕ Λάρισας, την Ελευσίνα 2021 Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, το Γαλλικό Ινστιτούτο, την ΕΡΤ και το Τρίτο Πρόγραμμα, τον Δήμο Επιδαύρου, την Περιφέρεια Πελοποννήσου, την Αντιπεριφέρεια Αργολίδας, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας, τον Δήμο Ναυπλιέων, την Ελληνική Πρεσβεία στην Τεχεράνη, το Δίκτυο Οργανώσεων και Πολιτών για ένα Βιώσιμο Ιστορικό Κέντρο και την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, την Α΄ Εφορεία Αρχαιοτήτων, την Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών, το Βρετανικό Συμβούλιο και τις Νύχτες Πρεμιέρας, τη διοίκηση της ΔΕΗ, τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών Α.Ε., το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και το Ινστιτούτο Δημόσιας Υγείας του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδας.
Ευχαριστώ τους συνεργάτες μου και όλη την ομάδα που εργάζεται για την υλοποίηση του προγράμματος.
Επίσης, θέλω να ευχαριστήσω την κυρία Ευφημία Καρακάντζα για τη στήριξή της σε θέματα που αφορούν το Λύκειο Επιδαύρου και την Κοραλία (Σωτηριάδου) που στέκεται πάντα δίπλα μου.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΔΩ.