ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΖΩΝΤΑΝΗ ΠΟΙΗΣΗ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 09/12/2016 16:15
Ο Δημήτρης Κουρούμπαλης εξερευνά τα όρια της ποίησης, στο θέατρο Ιλίσια Βολανάκης.
- Φέτος σκηνοθετείτε μαζί με τη Φρόσω Κορρού μια παράσταση γεμάτη ποιήματα. Τι είναι λοιπόν ακριβώς το «Εκτός ορίων»;
Είναι ζωντανή ποίηση. Είναι ποίηση που κινείται, μιλιέται, γίνεται διάλογος. Εκφράζει τα συναισθήματα, τις σκέψεις, τον έρωτα ζωντανών ανθρώπων, τη χαρά τους. Είναι η απόδειξη ότι η ποίηση δεν πρέπει να διαβάζεται, αλλά να λέγεται, ότι οι άνθρωποι μπορούν να μιλήσουν μεταξύ τους, χρησιμοποιώντας την ποίηση για να συνεννοηθούν.
Ξέρετε, όταν ξεκινήσαμε τη δημιουργία της παράστασης με τη Φρόσω Κορρού, εστιάσαμε στο θέμα της αντοχής, πώς είναι ν’ αντέχεις στο σήμερα, στο εδώ. Πώς είναι να αισθάνεσαι ηττημένος, χωρίς ελπίδα, χωρίς ορίζοντα προοπτικής, βυθισμένος στον πάτο ενός πηγαδιού και παρ’ όλα αυτά να αντέχεις. Η απάντηση ήρθε μέσα από την ποίηση και την ομορφιά. Έτσι μόνο μπορούμε να βγούμε από τα όριά μας.
- Τι ενώνει όλα αυτά τα κείμενα και τους ποιητές που συνυπάρχουν στην παράσταση;
Λένε πως κάθε ποιητής γράφει ένα μόνο ποίημα στη ζωή του, όλα τα υπόλοιπα είναι αντανακλάσεις του ίδιου ποιήματος. Εμείς ανακαλύψαμε πως είναι πιθανό, από την αρχή της ανθρώπινης ποίησης, να γράφεται ένα μοναδικό, ατελείωτο ποίημα που τραγουδιέται από διαφορετικούς ανθρώπους. Το ότι ένας Πέρσης ποιητής του 11ου αιώνα δίνει φωνή στις ίδιες ιδέες, με έναν τυφλό συγγραφέα του 20ου αιώνα, έτσι ώστε οι λέξεις τους συνδυασμένες να δημιουργούν ένα καινούργιο ποίημα, εκεί βρίσκεται η απάντηση στην ερώτηση.
- Πώς μεταφέρετε θεατρικά τον κόσμο της ποίησης;
Το θέατρο ήταν ανέκαθεν ποιητικός λόγος. Μόλις στα μέσα του 19ου αιώνα δημιουργήθηκε η ανάγκη να αφαιρεθεί ο στίχος και να πλησιάσει ο λόγος στην καθημερινή, πεζή ομιλία. Εντούτοις τα μεγαλύτερα κείμενα του σύγχρονου ρεπερτορίου -Μπέκετ, Σάρα Κέην, Τσέχωφ και Τένεσσι Γουίλιαμς λίγο πιο πίσω- , διατηρούν ακέραιους τους δεσμούς τους με την ποίηση, τη λυρικότητα, την αίσθηση του ρυθμού στη γλώσσα, τη συμπύκνωση του λόγου και του αισθήματος. Στο θέατρο βλέπουμε διαθλασμένη την πραγματικότητα, να περνάει μέσα από το φίλτρο της σκηνής και να μεταμορφώνεται. Πώς είναι δυνατόν ο λόγος να μένει ακριβώς ίδιος; Οπότε η ποιητική γλώσσα βρέθηκε στο στοιχείο της στο θέατρο, εμείς απλώς την μιλήσαμε.
- Ποιος είναι ο βασικός άξονας, η αφήγηση της παράστασης;
Το ποίημα του Μάριου Μαρκίδη με τίτλο «Εκ του αγγλικού» είναι ο άξονας που συνδέει την παράσταση. Περιγράφει την κατάληψη μιας πόλης από μια βίαιη δύναμη, την εξολόθρευση των κατοίκων και το ρίξιμο των κορμιών τους στα πηγάδια. Και πώς οι κάτοικοι βρήκαν στον πάτο τους, εαυτούς τους γιατρεμένους και ξεκίνησαν πάλι να ζουν εκεί, όπως ακριβώς έκαναν κι επάνω. Η υπόγεια ζωή ήταν το έναυσμά μας, η ζωή που μας έχει επιβληθεί, που φαίνεται σκοτεινή, ανυπόφορη κι εμείς τη ζούμε και μερικές φορές την ευχαριστιόμαστε κιόλας. Οι κάτοικοι του πηγαδιού εκτελούν την καθημερινότητά τους, όπως εμείς, έχουν τη σκέψη τους στο «επάνω» όπως εμείς. Αντέχουν, ακριβώς όπως εμείς. Κι ας τους έχει συμβεί το πιο φρικτό πράγμα, να τα έχουν χάσει όλα.
- Χρησιμοποιείτε 3d mapping στην σκηνογραφία. Πώς ακριβώς λειτουργεί στην παράστασή σας και τι αποτέλεσμα δημιουργεί;
Μιλήσαμε για ποίηση και ομορφιά. Η αισθητική πλευρά της παράστασης καλύπτεται από τα εξαιρετικά video, που δημιουργούν φαντασμαγορικά περιβάλλοντα. Το video έχει την ικανότητα να ξαφνιάζει. Ένα ευφάνταστο σκηνικό προκαλεί εντύπωση, αλλά στη συνέχεια παραμένει το ίδιο όσες κι αν είναι οι διαφορετικές του χρήσεις. Με τη γλώσσα του video ανοίγονται αναρίθμητοι δρόμοι για να ταξιδέψει το μυαλό και η ψυχή του θεατή. Καταλαβαίνετε λοιπόν ότι είναι μια γλώσσα που ταιριάζει απόλυτα στον υπονοητικό χαρακτήρα της ποίησης. Καταφέρνει να προκαλέσει με την εικόνα αυτό που προκαλεί η ποίηση με το λόγο, ένα συναισθηματικό απροσδόκητο, μια βαθιά έκπληξη που μένει, δεν εξαφανίζεται.
- Tι μας φέρνει εκτός ορίων;
Η χαρά από εκεί που δεν το περιμένουμε. Όταν παρουσιάζεται από το πουθενά, δημιουργεί τέτοια κίνηση εντός μας που αδιαφορούμε για όρια και έλεγχο. Η χαρά και ο έρωτας. Τότε μάλιστα να βγούμε εκτός ορίων κι αν αντέχουμε να μην ξαναμπούμε ποτέ. Βέβαια υπάρχει και η αρνητική αιτία για να βγει κανείς από τα όρια. Για μένα είναι η εμμονή των ανθρώπων στην ασυδοσία, στην αχορτασιά. Όσο κι αν η ποίηση με έχει βοηθήσει σε στιγμές να αντιληφθώ μεγαλύτερα κομμάτια ζωής, να συλλάβω καταστάσεις σε πιο ολοκληρωμένη μορφή, δεν μπορώ να χωνέψω πόσο πολύ κλεινόμαστε στον εαυτό μας και με μίσος κρατούμε τον υπόλοιπο κόσμο εκτός. Με μίσος, χωρίς χαρά, χωρίς έρωτα.
- Είναι όντως αντιποιητική η εποχή μας, όπως λέγεται;
Μπούρδες. Η ποίηση είναι ανάγκη, δεν είναι μόδα. Μια χαρά ποίηση έχει η εποχή μας, άσχετο αν δεν μοιάζει με τίποτε άλλο του παρελθόντος. Συνθήματα στους τοίχους, tweets που ολοκληρώνουν το νόημα με 140 γράμματα, bloggers που ξημεροβραδιάζονται αναδιφώντας τον εαυτό τους και τον κόσμο, η ραπ μουσική κ.ο.κ , μα πάνω απ’ όλα η νεότητα που δεν μπορεί να εκφραστεί παρά μόνο μέσα από τον ποιητικό λόγο. Καλύτερα να αγχωνόμαστε για το πόσο ποιητικοί είμαστε εμείς και ν’ αφήσουμε ήσυχη την εποχή μας.
- Τι άλλο θα κάνετε φέτος;
Έχω την εκπομπή Lifetime στο Novalife, το ζωντανό κανάλι της Nova, όπου υποδεχόμαστε καλεσμένους, παίζουμε παιχνίδια, μιλάμε για ταινίες και θέατρο και προτείνουμε ιδέες για βόλτες στην πόλη μας, παραστάσεις, βιβλία, ωραία μέρη, εκδηλώσεις – μια διαφορετική αντίληψη της ζωής και του τόπου. Είναι μια εκπομπή που δεν μοιάζει με τις υπόλοιπες της τηλεόρασης κι αυτό μου αρέσει πολύ, με ξεκουράζει!
photo credits: didee.gr