Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΕΝ ΣΤΟ ONLYTHEATER
- Ημερομηνία: Τρίτη, 01/11/2016 16:58
Ο Αλέξανδρος Κοέν μιλάει στο OnlyTheater για τον ΚΥΜΒΕΛΙΝΟ του, που παρουσιάζεται στο θέατρο Εξαρχείων, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή.
Δύσκολος ένας «Κυμβελίνος» για το σημερινό κοινό; Που έχει μάθει στο ταχυφαγείο; Τι σας έκανε να ανεβάσετε αυτό το έργο;
Δύσκολος αλλά κυρίως προκλητικός. Είναι περίεργο, αλλά από έναν συγγραφέα, που θεωρείται εξαιρετικά δημοφιλής και στην Ελλάδα, γνωρίζουμε μόνο το ένα τρίτο από τα έργα του. Τα υπόλοιπα αγνοούνται από το ευρύ κοινό – ακόμη και ως τίτλοι. Θεωρώ πως είναι υποχρέωσή μας να φέρουμε σ’ επικοινωνία τον κόσμο με έργα που έχουν κρυμμένες άπειρες αρετές. Ένα τέτοιο είναι και ο «Κυμβελίνος». Έργο της ωριμότητάς του γεμάτο αισιοδοξία, χιούμορ και σασπένς. Μια καθαρόαιμη περιπέτεια που σου κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον χωρίς να του λείπει η υψηλή ποίηση. Οι πιο μυημένοι στον Σαίξπηρ θ’ αναγνωρίσουν εδώ όλα τα επιτυχημένα μοτίβα παλαιότερων έργων: μεταμφιέσεις, προδοσίες, παραισθησιογόνες ουσίες, δολοπλοκίες, έρωτες που εμποδίζονται…
Τι μας «διδάσκει» σήμερα ο «Κυμβελίνος»;
Ενότητα και συγχώρηση. Το λέει ο ίδιος ο Κυμβελίνος στο εξαιρετικά αινιγματικό ευτυχές φινάλε που έχει στήσει. Ο ώριμος πια ποιητής –και γι’ αυτό και συχνά κυνικός– μας λέει να μην εξιδανικεύουμε μέσα μας τους ανθρώπους. Είναι σαν να κλείνει το μάτι στον θεατή και να του ψιθυρίζει, «Μάθε να συγχωρείς τα στραβοπατήματα των άλλων, μάθε να προχωράς πιασμένος χέρι-χέρι με τον διπλανό σου!» Μόνο έτσι φαίνεται πως αξίζει η ζωή. Σας το ξανάπα: είναι πολύ αισιόδοξο και φωτεινό έργο.
Σε ένα χώρο, το θέατρο Εξαρχείων, που σηματοδότησε τη θεατρική κουλτούρα μιας γενιάς. Πώς προέκυψε η συνεργασία με την Αννίτα Δεκαβάλλα και τον Τάκη Βουτέρη;
Όντως, το Θέατρο Εξαρχείων και μόνο στο άκουσμά του ξυπνά χιλιάδες αναμνήσεις. Είναι το θεατρικό σπίτι ενός σπουδαίου θεατρικού ζεύγους που το Θέατρο του οφείλει πολλά. Μας σύστησε υπέροχα καινούργια έργα σπουδαίων συγγραφέων μέσα από παραστάσεις υψηλής ποιότητας: γεμάτες αλήθεια, γεμάτες συναισθήματα, όπου ακόμη και η ανάσα του ηθοποιού επί σκηνής αποτελεί θεατρικό γεγονός. Έργα ρεαλιστικά κατά κύριο λόγο – κι ωστόσο σε παραστάσεις γεμάτες ποίηση. Από το 1994 που με πρωτοπήγε εκεί η μητέρα μου δεν έλειψα χρονιά από αυτό το θέατρο ως θεατής. Η τιμή της πρόσκλησης που μου έγινε από την Αννίτα Δεκαβάλλα και τον Τάκη Βουτέρη ήταν ανέλπιστη. «Έλα να στεγάσεις εδώ τα θεατρικά σου όνειρα!» Τόσο απλά. Κι αυτή η κουβέντα της Αννίτας μού έδωσε απίστευτη δύναμη και αισιοδοξία. Κι ύστερα η εξαιρετική ερμηνεία του Τάκη στον «Κυμβελίνο» που γέμισε ανθρωπιά την παράσταση. Και τα δυο κινήσεις απίστευτης γενναιοδωρίας!
Έχετε ένα θίασο που θα μπορούσε κάποιος να σας πει ότι δεν είναι απολύτως ομοιογενής. Αυτό δυσκόλεψε τη διδασκαλία σας ή ακριβώς περιείχε το στοιχείο της πρόκλησης που σας ιντριγκάρισε;
Ναι, ήταν ένα πολύ ιντριγκαδόρικο στοιχείο. Άνθρωποι ανομοιογενείς, με διαφορετικές θεατρικές καταβολές και εμπειρίες που συναντήθηκαν σ’ ένα έργο εξαιρετικά ανομοιογενές, όπου κωμωδία και τραγωδία συμπλέουν με αρμονία. Έτσι αρμονικά συμπλεύσαμε κι εμείς ως ομάδα. Με γοητεύουν αυτές οι μείξεις. Με προκαλούν οι αντιθέσεις. Είναι ακόμη πιο ωραίο το λευκό, όταν φοντάρει πάνω στο μαύρο.
Η πορεία ενός σκηνοθέτη είναι απολύτως μοναχική ενίοτε. Νοιώθετε μια τέτοια μοναξιά;
Δε νιώθω μοναξιά. Ακόμη. Κι είναι συγκινητικός ο τρόπος που συντελεστές και ηθοποιοί σπεύδουν να συμμεριστούν ένα κοινό όνειρο. Μου αρέσει που χαρίζουν κάτι από τον εαυτό και την ψυχή τους σε μια παράσταση. Συμμαχία και συνενοχή: αυτό συναντώ στο θέατρο, και καθόλου μοναξιά.
Ποια είναι τα θεατρικά σας σχέδια για το 2017;
Για τα τέλη Ιανουαρίου έχει ήδη δρομολογηθεί το ανέβασμα του «Ιβάνωφ» του Τσέχωφ, ένα από τα πρώιμα έργα του. Άλλος σπουδαίος συγγραφέας που κατάφερε ν’ ανυψώσει σε ποίηση τη φαινομενικά ασήμαντη καθημερινότητά μας. Λατρεύω αυτούς τους λαβωμένους του ήρωες που, ενώ μπορούν να σωθούν, εντούτοις αφήνονται να βουλιάξουν. Κρύβουν τόση ανθρωπιά. Πόσο σύγχρονο έργο!
Είναι αλήθεια ότι ετοιμάζεστε για έναν νέο κύκλο εξειδικευμένων σπουδών στο θέατρο; Νιώθετε ότι κάτι σας λείπει ή πιστεύετε ότι η γνώση δεν τελειώνει ποτέ και σίγουρα όχι μ’ έναν κύκλο σπουδών;
Σίγουρα πολλά μου λείπουν ακριβώς επειδή η γνώση δεν τελειώνει ποτέ. Έχω κάνει αρκετούς κύκλους σπουδών και εδώ και στο εξωτερικό, και δε σταματώ. Όποτε βρίσκω τρόπο παρακολουθώ εξειδικευμένα σεμινάρια ανθρώπων που εκτιμώ. Άλλωστε φέτος κλείνω δέκα χρόνια ως δάσκαλος υποκριτικής, και πιστεύω πως οφείλω να ανεφοδιάζομαι συχνά-πυκνά για ν’ αναπαράγω κατά το δυνατόν λιγότερο τον εαυτό μου. Τ’ αγαπάω τα θρανία – είτε από την πλευρά του μαθητή είτε του δασκάλου.
Μαρίκα Αρβανιτοπούλου