Η ΚΙΡΚΗ ΚΑΡΑΛΗ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΓΙΣΜΕΝΑ ΝΙΑΤΑ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 26/10/2017 18:00
Από τις πιο ενδιαφέρουσες περιπτώσεις της νεότερης γενιάς σκηνοθετών του ελληνικού θεάτρου, η Κίρκη Καραλή έχει ήδη αποδείξει με τις παραστάσεις της το εικονοκλαστικό της ταλέντο αλλά και πόσο γόνιμοι είναι οι προβληματισμοί της. Τη φετινή σεζόν έχει επιλέξει να παρουσιάσει στο θέατρο OLVIO το έργο του Άγγλου συγγραφέα Τζον Όσμπορν «Οργισμένα Νιάτα» (Look Back in Anger) σε δική της σκηνοθεσία, απόδοση και δραματουργική επεξεργασία. Παίζουν (με αλφαβητική σειρά) οι: Παρθενόπη Μπουζούρη, Σήφης Πολυζωίδης, Χάρης Τζωρτζάκης, Πέγκυ Τρικαλιώτη.
Γιατί αποφασίσατε να σκηνοθετήσετε τα Οργισμένα Νιάτα; Μπορεί ένα έργο του 1956 να εκφράζει τους νέους του 2017;
Το συγκεκριμένο έργο ήταν μια επιλογή του Ανδροκλή Δεληολάνη, παραγωγού της παράστασης. Βλέποντας την περασμένη σεζόν το "Αυτή η νύχτα μένει", θέλησε να συνεργαστούμε πάνω σ' αυτό το κείμενο, προσβλέποντας σε ένα ανέβασμα που θα μπορεί να μιλήσει στους σημερινούς θεατές. Όταν διάβασα το κείμενο, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι πως αυτό που σκιαγραφεί ο συγγραφέας ως νεολαία του '56, έχει επαναληφθεί δεκάδες φορές από τότε μέχρι σήμερα, με διάφορες αφορμές και σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη. Ζήτησα απ' τον Ανδροκλή την άδεια να "πειράξω" το κείμενο, ώστε να μην παραπέμπει στην αγγλική κοινωνία και ιστορία, αλλά να δηλώνει πως οι νέοι κάθε γενιάς των τελευταίων 100 χρόνων, έχουν να αντιμετωπίσουν διαψεύσεις, ματαιώσεις και ανακατευθύνσεις των πιστεύω τους. Πρώτα απ' όλα, η οργή είναι συνώνυμο του νέου. Αυτό που λείπει είναι η σωστή απεύθυνση. Γι΄ αυτό μιλάει το έργο. Σήμερα, η ελληνική νεολαία, μπορεί να δει το πρόσωπό της στον καθρέφτη του έργου: να δει πως ο αλληλοσπαραγμός δεν είναι διέξοδος εκτόνωσης, πως το βόλεμα σε ένα σπίτι/μια δουλειά/μια σχέση που δεν σε ευχαριστεί δεν είναι "ασφάλεια" και πως τώρα είναι η ευκαιρία της να αλλάξει τον εαυτό της και τον κόσμο.
«Προσοχή στο κενό μεταξύ ηθικής και οργής», γράφετε στο σημείωμά σας. Τι εννοείτε;
Οι δύο κεντρικοί ήρωες του έργου, ο Τζίμυ και η Άλισον, αντιμετωπίζουν ακριβώς αυτό το πρόβλημα. Έχουν στο μυαλό τους ένα πολύ συγκεκριμένο σύστημα ηθικής και συγχρόνως κατακλύζονται από αισθήματα οργής, προς τον εαυτό τους, προς τον άλλο, προς την κοινωνία. Ό,τι συμβαίνει στο έργο, συμβαίνει ακριβώς μέσα σ' αυτό το διάκενο, αφού δυσκολεύονται να προσαρμόσουν το ηθικό σύστημα που έχουν προεπιλέξει στη ζωή που τελικά ζουν. Σε κοινωνικό επίπεδο, η ίδια αδυναμία (ή αλλιώς: η ίδια ευκαιρία) κινεί πάντα τους νέους. Βρίσκουν μπροστά τους ένα αόρατο εμπόδιο, χτισμένο απ' την ανατροφή που έχουν πάρει απ' την οικογένειά τους, απ' τις σχολικές γνώσεις, από τις επιρροές της παρέας και των μέσων, που καλούνται να αποφασίσουν αν θα το γκρεμίσουν, αν θα το προσπεράσουν ή αν θα συμφιλιωθούν μαζί του. Κατά τη γνώμη μου, το σύστημα ηθικής είναι κάτι που αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις περιστάσεις. Το ίδιο και η οργή. Ειδικά στις νεαρές ηλικίες, η τυποποίηση και ο εφησυχασμός είναι σχεδόν εγκληματικές ενέργειες εναντίον του εαυτού. Μια συνθηκολόγηση που θα την βρουν μπροστά τους μεγαλώνοντας. Ο κόσμος μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο αποκλειστικά απ' τους νέους. Αρκεί η διαδικασία που θα επιλέξουν να ακολουθήσουν να προκύπτει από ειλικρινή ένστικτα επιβίωσης και όχι από μόδες.
Πώς επιλέξατε τους ηθοποιούς του θιάσου σας; Τι φέρνει ο καθένας στον ρόλο του;
Ο Χάρης Τζωρτζάκης, που τον έχω παρακολουθήσει σε προηγούμενες δουλειές του, πάντα μου φαινόταν ηθοποιός με μέτρο, με ακρίβεια και μ' έναν παράξενο συνδυασμό νιάτων και ωριμότητας (ακόμη και τα γκριζαρισμένα του μαλλιά, φέρουν κάτι απ' αυτό). Είναι συναισθηματικός και μαζί τραχύς -αν το θέλει-, μια ευγενής φυσιογνωμία, με άριστη φυσική κατάσταση και εξαιρετικές τεχνικές δυνατότητες. Νομίζω ότι ο Τζίμυ, που πρώτη φορά στην Ελλάδα παίχτηκε απ' τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ, θέλει μια τέτοια στόφα ηθοποιού. Η Πέγκυ Τρικαλιώτη, έχοντας γράψει πολλά χιλιόμετρα στο σανίδι, ξέρει πώς να συγκρατεί τον ρυθμό, είναι απερίγραπτα εκδηλωτική κάνοντας έναν ρόλο που δεν λέει πολλά να μοιάζει πεντακάθαρος και μοιάζει με τσακμάκι έτοιμο να αρπάξει φωτιά ανά πάσα στιγμή. Συγχρόνως, είναι μια τρομερά ταλαντούχα ηθοποιός, που δεν αρκείται στις σιγουριές που έχει κατακτήσει, που θέλει να μιλάει πολύ για τον ρόλο της Άλισον και την παράσταση και που παρ' όλη την εμπειρία της, έχει την φρεσκάδα, το πείσμα και την ενέργεια ενός πρωτόβγαλτου κοριτσιού.
Η Παρθενόπη Μπουζούρη, αξιοθαύμαστη πεπειραμένη ηθοποιός που έχει φωτίσει πολύ δύσκολους ρόλους, φέρνει μαζί της σ' ένα τέτοιο έργο, τον ανατρεπτικό της αέρα. Άλλωστε, ο ίδιος ο ρόλος της Έλενας, μιας "ποιοτικής" ηθοποιού από καλό σπίτι, βάζει φωτιά στη σοφίτα των Πόρτερ, ανατρέποντας σχέσεις και ξεγυμνώνοντας χαρακτήρες. Η Μπουζούρη είναι ικανότατη στα μεταδραματικά σχόλια της παράστασης, μοναδική στις αστείες της στιγμές και τόσο γοητευτική ώστε να προκαλέσει ...πρόβλημα σ' αυτό σπίτι. Με τον Σήφη Πολυζωίδη, συνεργαστήκαμε πρώτη φορά πέρυσι και δεν υπήρχε περίπτωση να μην επαναληφθεί αυτό. Πρόκειται για έναν ηθοποιό με αλάνθαστο ένστικτο, φοβερά υποστηρικτικό σ' εμένα και τους συναδέλφους του, δυναμικό, ευθύ, ισορροπιστή, θετικό, που θέλει να εξελίσσεται και αγαπάει τη δουλειά του με έναν απολύτως υγιή και χορτασμένο τρόπο.
Πολλοί θεωρούν τις εκρήξεις του πρωταγωνιστικού χαρακτήρα ιδιαιτέρως σκληρές - ειδικά όταν απευθύνονται στις ηρωίδες του έργου. Σας προβλημάτισε καθόλου αυτό;
Πολύ λιγότερο σκληρές απ' τη σύγχρονη πραγματικότητα. Σήμερα, τα φαινόμενα ψυχολογικής και σωματικής κακοποίησης των γυναικών από πατεράδες και συζύγους μέσα στα σπίτια έχουν αυξηθεί, τη στιγμή που η βία προς την κοινωνία και το κράτος βρίσκει εντελώς λάθος δρόμο εκτόνωσης. Ο Τζίμυ του έργου εκτονώνει λεκτικά την αγανάκτησή του προς τις γυναίκες, επειδή δεν μπορεί να τα βάλει με τον εαυτό του και τον έξω κόσμο. Γίνεται κυνικός, τις περιφρονεί, σαρκάζει, διαμαρτύρεται και τελικά η ανακούφισή του δεν είναι παρά παροδική. Πρόκειται για μια ψυχική αυτοκαταστροφή που γεννά τελικά συμπόνια και όχι θυμό.
Πόσο εύκολο είναι για μια νέα γυναίκα να διεκδικήσει τον χώρο της στο ελληνικό θέατρο;
Βλέποντας το ελληνικό θέατρο σαν μια τεράστια αλάνα παιχνιδιού, που πότε πότε μοιάζει και με πολεμικό πεδίο μάχης, νομίζω πως το φύλο δεν αποκλείει ούτε παίκτες ούτε εχθρούς. Οι έρευνες λένε πως οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες, πιο συναισθητικές, πιο οργανωτικές και οι άντρες πιο κυριαρχικοί, πιο σταθεροί συναισθηματικά, σε διαρκή επαγρύπνηση. Λένε πως οι γυναίκες διοχετεύουν ευκολότερα το συναίσθημά τους σε λόγια, ενώ οι άντρες σε πράξεις. Στη σκηνοθετική καρέκλα, όλα τα παραπάνω είναι εξίσου χρήσιμα και σημαντικά, εξ ου και ο σκηνοθέτης, τη στιγμή της πρόβας, είναι μάλλον ένα διεμφυλικό υβρίδιο και όχι απλώς ένας άντρας ή μια γυναίκα. Έξω απ' την πόρτα της πρόβας, στα γραφεία κάποιων παραγωγών ή χρηματοδοτών, σίγουρα, το να είσαι γυναίκα αφήνει -κακώς, κάκιστα- περιθώρια παράλληλων σκέψεων, που μοιάζουν με όσα θα σκεφτόταν ένας φτασμένος άντρας σκηνοθέτης για μια νεαρή πρωτόβγαλτη ηθοποιό που θα την έκανε πρωταγωνίστρια ...υπό όρους. Ό,τι σημαίνει ανισότητα των φύλων εκτός θεάτρου σήμερα, αντιστοιχεί και στα εντός θεάτρου θέματα.
Ο πρωτότυπος τίτλος του έργου είναι «Look Back in Anger». Ποια είναι η σχέση σας με το τραγούδι των Oasis που προτρέπει το αντίθετο;
Ο Τζίμυ του Όσμπορν κοιτάει το παρελθόν θυμωμένος, χωρίς να βρίσκει κανένα ιδανικό αρκετά στιβαρό στο οποίο να μπορεί να πατήσει για να εκτοξευτεί στο μέλλον με αυτοπεποίθηση και φόρα. Ματαιώνεται απ' αυτό το πισωγύρισμα. Το τραγούδι των Oasis, σαν αναλγητικό για τους πόνους του έργου και απαντώντας ίσως σ' αυτό, μιλάει για μνήμες, για νοσταλγία, για καθετί που χάθηκε ανεπιστρεπτί τη στιγμή που δεν έκανες όλα όσα ήθελες. Όπως τα παθιασμένα ρομάντζα, έτσι και τα νιάτα, έχουν έναν στρόβιλο που δεν αφήνει τίποτα ίδιο μετά το πέρασμά του. Αρκεί να μαθαίνεις από τα λάθη σου, χωρίς να κρατάς μούτρα στον ίδιο σου τον εαυτό.
Παραστάσεις: Πέμπτη 21:00 & Παρασκευή στις 18:30
Τιμές εισιτηρίων: 14 €, 10€ μειωμένο |
Ομαδικά εισιτήρια 6 – 20 ατόμων στα 12€ κατόπιν τηλεφωνικής κράτησης
Διάρκεια: Παράστασης 100 λεπτά χωρίς διάλειμμα
Ώρες ταμείου 17:00 – 21:00
Προπώληση: www.viva.gr
Θέατρο OLVIO (κοντά στο μετρό Κεραμεικού) Ιερά Οδός 67 & Φαλαισίας 7, Βοτανικός | Tηλέφωνο: 2103414118