ΟΙ "ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΙ", ΜΑΣ ΚΟΙΤΑΖΟΥΝ ΑΜΗΧΑΝΟΙ
- Ημερομηνία: Σάββατο, 08/08/2015 19:05
"Αλλάζουν δρόμοι και μορφές
οι εποχές αλλάζουν,
κι οι από μηχανής θεοί
αμήχανα κοιτάζουν…"
Έγραφε πριν λίγα χρόνια ο ποιητής, που παρίστανε τον στιχουργό - Άλκης Αλκαίος. Εύκολα διαπιστώνει κανείς, πόσο εύστοχα περιγράφει το τετράστιχο , την σφοδρότητα των εξελίξεων της εποχής μας . Αυτήν την συνεχή και άτακτη αλλαγή, που καμιά έξωθεν παρέμβαση , θεϊκή και μη δεν παρεμποδίζει.
Γύρω στους 75 παππούδες πιο πίσω, ένας άλλος ποιητής, ο Ευριπίδης , ο πιο κοντινός ίσως τραγικός σε μας , έδινε τη λύση στις τραγωδίες του, μέσω του deus ex machine. Παρ όλη τη γειωμένη ,καθημερινή και χειροπιαστή σύλληψη των έργων του , σε αντίθεση με την Αισχύλεια μεγαλοστομία ή την Σοφόκλεια εξιδανίκευση , άφηνε την τελευταία κουβέντα, στη σκηνική του εφεύρεση , τον από μηχανής θεό.
Δε θα επιχειρήσω μια ακόμα ερμηνεία, έχουν γραφτεί πολλά . Όμως ο στίχος του Αλκαίου, τριγυρίζει συχνά στο μυαλό μου τελευταία. Τι είναι αυτό που μας κάνει μεσσιανιστές; Ο φόβος; Η ανομολόγητη παραδοχή της ανθρώπινης αδυναμίας, να αντιμετωπίσει τα ανθρώπινα; Η συνειδητοποίηση της ασημαντότητας μας, στο διαστελλόμενο σύμπαν, άρα και στα, κατ΄ αντιστοιχία, πολλαπλασιαζόμενα ερωτηματικά του; Και γιατί ο Ευριπίδης καταφεύγει στην εύκολη λύση; Πόση απραγία έχει προκαλέσει αυτή η φράση, στον σύγχρονο άνθρωπο;
Στην ελληνική ψυχοσύνθεση, συγκεκριμένα, που συχνά πλέει μέσα στις τρύπιες βάρκες του ‘’ έχει ο θεός ‘’ , ‘’ ξέρει η ζωή και τα φέρνει ‘’ και άλλα παροιμιώδη .Τα λέω αυτά, μολονότι είμαι μοιρολάτρης και πιστεύω στην ενέργεια που φτιάχνει τα πράγματα και στα φέρνει κάποια στιγμή μπροστά σου . Παρόλα αυτά, είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι αποφθεγματικές φράσεις, επιδρούν στο συλλογικό ψυχογλωσσολογικό υπόστρωμα ενός λαού, καταλυτικά . Και είναι ένα ζήτημα, που αξίζει να μελετηθεί .Μέχρι τότε, θα πασχίζουμε να μάθουμε, τι απ’ τα δυο ισχύει . Η ευφυής παρήχηση του Αλκαίου ή η τραγικότητα του Ευριπίδη;
Τούτη τη στιγμή βέβαια, μιλάω προσπαθώντας να .. μεσιτέψω την μεσίτισα , την τέχνη και είναι λιγάκι άτοπο . Νομίζω τις απαντήσεις, θα τις δώσει στον καθένα μας ξεχωριστά, το ίδιο το θέατρο . Κι επιτέλους οι από μηχανής θεοί, ας πάψουν να κοιτάζουν αμήχανα!
Αλέξανδρος Γούδας