ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΙΣ ΔΙΑΔΡΑΣΕΙΣ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 04/04/2016 11:59
Είναι της μόδας; Είναι μια βαθύτερη ανάγκη που εκφράζει την διάθεση των θεατών να μην είναι μόνο θεατές στα γεγονότα; Είναι μια δράση που αναθεωρεί και επαναπροσδιορίζει τη λειτουργία του θεάτρου;
Σε κάθε περίπτωση η διάδραση, δεν είναι ένα καινούργιο φαινόμενο μεν, αλλά τελευταία γνωρίζει μεγάλη έξαρση. Σαφώς ο ανοιχτός διάλογος είναι ζητούμενο του θεάτρου, αν τώρα αυτός ο διάλογος ακούγεται κιόλας, δεν υπάρχει πρόβλημα, αντίθετα μπορεί να έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Το πρόβλημα ξεκινάει από τους στόχους που θέτει η κάθε παράσταση, σε σχέση με τη συμμετοχή του κοινού. Το κοινό όμως, πόσο έτοιμο είναι επί της ουσίας, για μια τέτοια εμπλοκή; Πέραν τούτου, υπάρχουν φορές που η εμπλοκή του κοινού εκβιάζεται με αποτέλεσμα, θεατές να βρίσκονται επί σκηνής παρά τη θέλησή τους και οι υπόλοιποι να διασκεδάζουν με την αμηχανία τους ή με την ετοιμότητα τους…
Όταν ο Γκροτόφσκι έκανε τους θεατές τροφίμους ενός ασύλου στην παράσταση « Kordian», τοποθετώντας τους στο σκηνικό χώρο εν αγνοία τους, συνειδητοποίησε πως εκβίαζε ένα συναίσθημα και μόνος του απαρνήθηκε αυτήν τη λογική…
Στο επόμενο στάδιο της δουλειάς του, δοκίμασε να κάνει τους θεατές παρατηρητές και πάλι κατάλαβε ότι δεν είχε αποτέλεσμα, να αλλάξει δηλαδή το κοινό. Τελικά έφτασε στο σημείο να κάνει τους θεατές αυτόπτες μάρτυρες μιας «θυσίας» , αλλά και πάλι διαπίστωσε ότι το δέος και ο θαυμασμός προς τον ηθοποιό, που ξεπερνάει τα όρια του, ήταν μεγαλύτερο από οποιαδήποτε άλλη επίδραση. Τελικά, συνειδητοποιώντας ότι δεν μπορεί να αλλάξει τίποτα, αποσύρεται σε ένα δάσος και συνεχίζει την έρευνα του.
Όταν οι ομάδες της αμερικάνικης πρωτοπορίας του ’70 αλληλεπιδρούσαν με το κοινό και μάλιστα πολλές φορές με τρόπο επιθετικό- πράγμα που θα ακολουθήσουν σχεδόν όλες οι performances- είχαν ως στόχο να ταρακουνήσουν τα λιμνάζοντα νερά και να ξεσκεπάσουν τα ψεύτικα κοινωνικά προσωπεία. Αλλά ακόμα και σε αυτήν την συνθήκη, όπου ο στόχος ήταν σαφής και ξεκάθαρος και πάλι η διάδραση αυτή, δεν είχε πάντα θετικά αποτελέσματα. Κι όταν λέω θετικά, εννοώ να οδηγούν κάπου, πέρα από το να εκθέσουν, εξοργίσουν ή αγχώσουν τους θεατές.
Επιπλέον, μια άλλη κατηγορία θεαμάτων, συνήθως κωμικών, επιζητούν τη συμμετοχή του κοινού, το οποίο μάλιστα επιλέγει τις εν λόγω παραστάσεις ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, για να συμμετέχει, να μιλήσει… Εκεί όμως ελλοχεύουν άλλοι κίνδυνοι: οι θεατές με το πρόσχημα μιας κάποιας κωμικότητας εκτροχιάζονται, κάνουν τα προσωπικά τους αστεία για να προκαλέσουν το γέλιο τη παρέας και το όλο πράγμα πολλές φορές ξεφεύγει από τα πλαίσια ενός καλλιτεχνικού έργου και γίνεται μια βραδιά με φίλους ( που δεν είναι και φίλοι). Οι δε κωμικοί ηθοποιοί χάνουν τον έλεγχο – ξέρουμε πόσο εθιστικό είναι το γέλιο του κοινού- και μάλιστα φτάνουν ορισμένες φορές στα όρια της αγένειας προς τους θεατές, σχολιάζοντας τα κιλά τους, το ντύσιμο τους, κάποιο χαρακτηριστικό τους…
Καταλαβαίνουμε λοιπόν, πόσο «επικίνδυνη» μπορεί να είναι μια τέτοια διάδραση, γι’ αυτό οι καλλιτέχνες πρέπει να είναι ακριβείς στο τι θέλουν να πετύχουν, στο πώς και κάτω από ποιες προϋποθέσεις θα ''χρησιμοποιούσουν'' το κοινό. Για να συνεχίζουμε να μιλάμε για τέχνη ..