ΠΗΓΑΜΕ ΣΤΗΝ 'ΟΡΕΣΤΕΙΑ'. ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 11/07/2016 13:57
Η ιδέα του Γιάννη Χουβαρδά, που έχει στα χέρια του την εξαιρετική μετάφραση του Δημήτρη Δημητριάδη, να μεταφέρει την ΟΡΕΣΤΕΙΑ, μετά τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο σε μια Ελλάδα νικήτρια μεν, αποδεκατισμένη δε, που βαδίζει ολοταχώς προς τον Εμφύλιο, έχει δύναμη και λειτουργεί στο συλλογικό μας ασυνείδητο.
Είναι η πρώτη φορά που ο κ. Χουβαρδάς σε μια σκηνοθεσία του, επιλέγει έναν συσχετισμό τόσο άμεσο με την ελληνική Ιστορία, όμως αν και το όλο πείραμα είχε ενδιαφέρον, δεν μπορούσε - κατά τη γνώμη μου- να λειτουργήσει στο σύνολο.
Στο πρώτο μέρος, στον «Αγαμέμνονα», η σκηνοθεσία προσπάθησε να μας μυήσει σε έναν κώδικα ασαφή. Μουσικές και εμβατήρια της εποχής με τη φωνή της Βέμπο, έδιναν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, όμως η υπερβολική χρήση των τραγουδιών και μάλιστα μαζί με το λόγο των ηθοποιών, πολλές φορές εμπόδιζε την παρακολούθηση του αισχύλειου κειμένου.
Προβληματικό ήταν και το κουβούκλιο-παλάτι του, κατά τ’ άλλα- καλόγουστου σκηνικού της Εύας Μανιδάκη, κυρίως γιατί δεν ήταν ορατό από ένα μεγάλο μέρος του κοινού. Στην Επίδαυρο όταν κάποιες θέσεις δεν βλέπουν καλά, μιλάμε για μερικές εκατοντάδες θεατών και αυτό είναι ένα θέμα που ο σκηνοθέτης πρέπει να λαμβάνει υπόψη του.
Δεν έλειπαν βέβαια οι δυνατές εικόνες, όπως εκείνη με τον Ιερώνυμο Καλετσάνο να γυρνάει ανάπηρος και διαλυμένος, πλην όμως νικητής, για να αναγγείλει τον ερχομό του βασιλιά. Η παρείσφρηση όμως ρεαλιστικών δράσεων οδηγούσε σε μια αστικοποίηση της τραγωδίας, που δεν άντεχε στο μεγάλο θέατρο της Επιδαύρου και συχνά έμοιαζε να ανακόπτει την ενέργεια των καλών ηθοποιών.
Προβληματική ήταν και η παρουσία του Χορού, ένα από τα μεγαλύτερα θέματα στη σκηνοθεσία του αρχαίου δράματος. Σε σημεία μάλιστα, δεν ήταν καν εμφανές ότι πρόκειται για Χορό, ενώ οι υποκριτικές ανισότητες των ηθοποιών δεν έσωζαν την κατάσταση. Δυστυχώς, αυτό το κομμάτι έμοιαζε περισσότερο να έχει στηθεί για ένα κλειστό θέατρο ή για τις πρώτες σειρές. Το στοίχημα όμως στην Επίδαυρο δεν είναι μόνο το έργο, αλλά και το πώς η σκηνοθεσία θα μπορέσει να επικοινωνήσει με ένα τόσο μεγάλο κοινό και να «αγκαλιάσει» το χώρο.
Στο δεύτερο μέρος (Χοηφόροι) μεταφερόμαστε στον Εμφύλιο. Εδώ η σκηνοθεσία απέκτησε μια πιο καθαρή φόρμα, ο Χορός των μαυροντυμένων που πενθούν, είχε μεγαλύτερη δυναμική, ο κινησιολογικός του κώδικας εγκατέλειψε τους ψυχολογισμούς και άρχισε να λειτουργεί ως σύνολο, ενώ και οι ερμηνείες είχαν ισορροπία, που επέτρεπαν στο θεατή να μπει στον κόσμο της παράστασης. Αν και τα ευρήματα του «Αγαμέμνονα» θα μπορούσαν να θεωρηθούν πιο εντυπωσιακά, οι λιτές και δωρικές γραμμές του δεύτερου μέρους, θεωρώ ότι άφησαν το κείμενο να αναπνεύσει.
Οι «Ευμενίδες», το τρίτο μέρος, είναι πάντα για όλους τους σκηνοθέτες ένα δύσκολο αίνιγμα που πρέπει να λύσουν. Ο κ. Χουβαρδάς θέλησε να δημιουργήσει ένα φουτουριστικό τοπίο, που θύμιζε το Star Wars, με έναν ενδιαφέροντα Χορό (από τους τρεις ο καλύτερος κατά τη γνώμη μου), αλλά τα σαλόνια και οι πολυθρόνες δεν βοηθούσαν. Η εύκολη λύση με τα πλαστικά που κάλυψαν τα έπιπλα, συμβολίζοντας το πένθος, δεν ήταν αρκετή, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα τεράστιο χάσμα. Όμως η Στεφανία Γουλιώτη ως Αθηνά, στήριξε αυτό το μέρος με όλες τις δυνάμεις της, αποδεικνύοντας ότι είναι μια ηθοποιός γεννημένη για το αρχαίο δράμα κι έτσι με όλες τις ατέλειες, οι «Ευμενίδες» μας χάρισαν μια σπάνια συγκίνηση, τη συγκίνηση του να ακούς ένα σπουδαίο κείμενο και να γίνεσαι κοινωνός του. Εύστοχος στην ερμηνεία του ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης ως Ορέστης.
Θεωρώ πως η ΟΡΕΣΤΕΙΑ του κ. Χουβαρδά, εμπεριέχει υλικό για πολλές παραστάσεις, στηρίχτηκε σε μια πολύ καλή ιδέα, είχε καλούς ηθοποιούς στην πλειοψηφία να την υπηρετήσουν, αλλά τελικά δεν βρήκε το στόχο της. Το σημαντικό της παράστασης είναι η διάθεση για έρευνα και τελικά σε τόσο μεγάλα κείμενα, αυτή η «περιέργεια» έχει ένα ειδικό βάρος.
Συντελεστές
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Διασκευή, σκηνοθεσία: Γιάννης Χουβαρδάς
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου
Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος
Μακιγιάζ: Άννα Μπαλτζή
Κομμώσεις: Θοδωρής Χριστοδούλου
Φωτογραφίες: Έφη Γούση & Αθηνά Λιάσκου
Video trailer: Μιχάλης Κλουκίνας
Βοηθοί σκηνοθέτη: Σύλβια Λιούλιου, Νικολέτα Φιλόσογλου
Βοηθός σκηνογράφου: Θάλεια Μέλισσα
Βοηθός παραγωγής: Αλεξάνδρα Μουζακίτη
Διεύθυνση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Παραγωγός: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Διανομή
Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης (Ορέστης)
Καρυοφυλλιά Καραμπέτη (Κλυταιμνήστρα)
Νίκος Κουρής (Αγαμέμνων, Τροφός)
Στεφανία Γουλιώτη (Ηλέκτρα, Αθηνά)
Νίκος Ψαρράς (Απόλλων, Πυλάδης)
Άλκηστις Πουλοπούλου (Κασσάνδρα, Πυθία)
Δημήτρης Παπανικολάου (Αίγισθος)
Ιερώνυμος Καλετσάνος (Κήρυκας)
Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης (Φύλακας)
Σύρμω Κεκέ (Κορυφαία)
Χριστίνα Μαξούρη (Κορυφαία, Δούλα)
Πολύδωρος Βογιατζής (Κορυφαίος)