Ο ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΚΥΡΙΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ.
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 10/09/2018 15:37
«Η γενναιοδωρία του ήταν απαράμιλλη. Αθόρυβη.
Κύριε Μάνο σας αγαπάω πολύ».
1938
Πώς να σου γράψω, το λοιπόν, βιογραφία,
αφού οι λέξεις είναι μόνο της βροχής.
Είμαστε άρρωστοι βαριά από νοσταλγία.
για μια φωτογραφία της στιγμής *
Διακριτικά απαραίτητος.
Ο κύριος Μάνος.
«Κουφάλα Ελευθερίου» - όπως του άρεσε να σαρκάζει τον εαυτό του…
Είχες την αίσθηση ότι δεν υπήρχε κάτι που να μην ξέρει..
Μα ως γνήσιος δάσκαλος, καμωνόταν την άγνοια, πιο πειστικά από οποιονδήποτε ηθοποιό.
Ήταν άλλωστε του Θεάτρου.
Ζούσε μ’ αυτό. Τόσο που ο Βλάσσης, ο ηλεκτρολόγος μας στο θέατρο, μου είπε «έναν πιστό είχαμε και τον χάσαμε!»
Πιστός και άπιαστος. Δεν έδειχνε να έχει συναίσθηση του μεγαλείου του.
Δέκα μέρες πριν φύγει συναντηθήκαμε για να μου δώσει «κάτι».
Κοίταζα τα μάτια του, που ήταν σα να ταξίδευαν ήδη. Το προσπέρασα.
Είχε αρκετό κόσμο πια «το νεκρό καφενείο» και με βόλευε.
Άνοιξα το χειροποίητο με μεράκι κουτί.
1938 ..
«Κύριε Μάνο εδώ γράφει την ημερομηνία γέννησής σας»
«Μην είσαι ανόητος».
8ο χρονών. Ωραία ηλικία να φεύγει κανείς...
Έτσι δε λέει η Μόντ;
«Άνοιξε προσεκτικά»
Ένα χειρόγραφο θεατρικό κείμενο της Ελένης Παπδάκη του ’38, «Ο πρίγκιπας του Χόμπουργκ» του Κλάιστ με σημειώσεις!
«Της ιδίας. Να το έχεις. Έχει ένα η Μαρίζα κι ένα για τον Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη »
«Θα το βάλω στο ράφι Ελευθερίου» του είπα.
Η γενναιοδωρία του κυρίου Μάνου ήταν απαράμιλλη. Αθόρυβη.
Είτε ήταν για κείμενο, είτε για στίχους του, είτε για το αρχείο του, για τον λογαριασμό της ταβέρνας, για ένα πενηντάευρω που άφηνε μέσα στο αυτοκίνητο σου, για να το βρεις σαν «κλωτσοσκούφι» στις φτώχειες σου, για το εισιτήριο που επέμενε να κόβει, για το λεξοτανίλ που σου έβαζε κρυφά στο χέρι στο προαύλιο της εκκλησίας, στην κηδεία του πατέρα σου..
Μα πάνω απ’ όλα για όλους εκείνους που μνημόνευε και υπερασπιζόταν μέσα στους στίχους του.
Αν τον υποδεχτούν όλοι όσοι μνημόνευσε, από τον αυτόχειρα της Πτολεμαίδας και τον Βαγγέλη Γιακουμάκη μέχρι τους Συριανούς των αρχών του αιώνα, σίγουρα δε θα είναι μόνος.
Λίγο πριν μπει στο νοσοκομείο μου τηλεφώνησε:
«Βρήκα σε ένα πρόγραμμα του “45 μια διανομή, όπου ο Καραβουσάνος παίζει στο θίασο των…
Όπως καταλαβαίνεις αποδεικνύεται ότι είχαν κι αυτοί σχέση με την εκτελεσή της Παπαδάκη..»
Μα ακόμα και τώρα σκέφτηκα αυτό τον ενδιαφέρει;
Τώρα που κάθομαι κι ακούω τα τραγούδια του, δεν μου κάνει εντύπωση.
Καμία.
«Το άδικο – χτυπούσε - απ’ την κούνια του».
Πάντα.
Σάστισα λίγο αλλά αυτήν τη φορά πρόλαβα και είπα:
«Κύριε Μάνο σας αγαπάω πολύ».
* Η αδημοσίευτη «φωτογραφία της στιγμής» είναι από την επίσκεψη του Μάνου Ελευθερίου στην έκθεση για τη Λούλα Αναγνωστάκη «Δωμάτια Μνήμης», που επιμεληθήκαμε με τη Δήμητρα Κονδυλάκη και τον Γρηγόρη Ιωαννίδη, για το Φεστιβάλ Αθηνών, το περασμένο καλοκαίρι.