ΚΙ ΟΛΑ ΓΙΑ ΤΙΠΟΤΑ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 15/04/2016 14:36
- Δε θα μου πείτε κάτι, σήμερα;
- Σαν τι, ρε Διονύση;
- Ε… κάτι για το ρόλο.
- Γιατί, αν σου πω, θα το κάνεις;
- Αυτό που είπατε την προηγούμενη βδομάδα, δεν το έκανα;
- Το είδα. Το δοκίμασες. Αλλά έτσι θα το πάμε; Με το σταγονόμετρο; Τέλος πάντων. Λοιπόν, θα είμαι επιγραμματικός – τρόπος του λέγειν. Ο Γκαμπριέλ προτιμάει να πεθάνει παρά να μην παίξει καλά. Καταλαβαίνεις τι θα πει αυτό; Τόχουμε πει χίλιες φορές. Θέλει να ζήσει προφανώς, θέλει να αρέσει στον Μαρκήσιο για να ζήσει, το ένστικτο της επιβίωσης είναι το ισχυρότερο, αλλά είναι αληθινός ηθοποιός, τα αντανακλαστικά του, η λειτουργία του, είναι ηθοποιού, ο Μαρκήσιος δεν τον διάλεξε στην τύχη, θέλει νάναι καλός, πώς να στο πω; Το θέλει για δυο λόγους. Θέλει νάναι καλός για να τον αφήσει ο Μαρκήσιος να ζήσει και συγχρόνως θέλει νάναι καλός… για νάναι καλός, δεν αντέχει να μην είναι καλός, το θέατρο είναι γι αυτόν πολύ σημαντικό, το αγαπάει. Μη βυθίζεσαι αυτάρεσκα στη ζάλη και παίζεις μόνο τη γενική συνθήκη. Όταν πρόκειται για θέατρο, για ερμηνεία, τα αντανακλαστικά του Γκαμπριέλ είναι σε εγρήγορση, ασυναίσθητα.
Ζήτημα μάλλον πειθαρχίας παρά δυνατοτήτων, όπως καταλαβαίνετε. Ήταν και μαθητής μου, τώρα παίζουμε μαζί και τον σκηνοθετώ.
Είναι γνωστή η ιστορία με την Κοτοπούλη, τη μεγαλύτερη ηθοποιό του προηγούμενου αιώνα. Όταν έμαθε πως ο μεγάλος έρωτάς της, ο Δραγούμης, πέθανε, τον δολοφόνησαν, έπεσε κάτω κι άρχισε να γδέρνει με τα νύχια της το πάτωμα, μετά τα μάγουλά της, βγάζοντας άναρθρες κραυγές. Χρόνια αργότερα ομολόγησε σε άνθρωπο δικό της, έμπιστο, πως τη στιγμή που σπάραζε σκέφτηκε, ασυναίσθητα, πως έτσι έπρεπε να παίξει τη σκηνή με την Ηλέκτρα όταν μαθαίνει πως ο Ορέστης πέθανε κι άδικα περιμένει. Ακατανόητο; Για τους τρίτους, ίσως. Αντανακλαστικά ηθοποιού.
΄΄Αχ, Γκαμπριέλ, Γκαμπριέλ, το ένστικτο του ηθοποιού δεν σας εγκατέλειψε μέχρι την τελευταία στιγμή΄΄ λέει, απορημένος και γοητευμένος, ο Μαρκήσιος στο ΄΄Δηλητήριο΄΄ του Σιρέρα.
Ο μέγας Ουίλιαμ, ο μεγαλύτερος από όλους, ο Σαίξπηρ φυσικά, που τώρα συμπληρώνονται τα 400 χρόνια από τον θάνατό του, τάπε τόσο καλά όλα αυτά - τι θα μπορούσα να προσθέσω;
Ο Άμλετ ζητάει από έναν θεατρίνο να του παίξει μια σκηνή όπου ο Αινείας διηγείται στη Διδώ τον άγριο φόνο του Πριάμου μετά την άλωση της Τροίας και το ξέσπασμα του θρήνου της Εκάβης, που έκανε ακόμα και τις πέτρες να ραγίσουν. Στο σημείο αυτό, ο ηθοποιός άλλαξε χρώμα και τα μάτια του γέμισαν δάκρυα. Όταν ο Άμλετ μένει μόνος του… πασχίζει να κατανοήσει αυτή τη λειτουργία.
Προσέξτε, αν θέλετε, τη διαδικασία βήμα-βήμα, όπως την περιγράφει ο Άμλετ: ΄΄ο θεατρίνος μπόρεσε τόσο να υποτάξει την ψυχή του στη σύλληψη του νου, που απ΄την ενέργειά της΄΄…΄΄όλη η λειτουργία του οργανισμού του να ακολουθεί με σχήματα τη σύλληψή του΄΄. Ξεκάθαρη, οργανική, διαχρονική διαδικασία, χωρίς ακρότητες, χωρίς μυθοποιήσεις, χωρίς τεχνάσματα, χωρίς αυτάρεσκες μεθόδους υποκριτικής. Απλά τα πράγματα. Το μόνο που χρειάζεται είναι ένα εργαλείο λειτουργικό και διαθέσιμο. Και ασκημένο. Και γενναιόδωρο, κατά προτίμηση.
Στη διαδικασία αυτή στηρίζεται ο θεατρίνος. Πάντοτε. Μορφοποιεί, υποστηρίζει, υπονομεύει, αναιρεί, ανάλογα με το εκάστοτε ζητούμενο.
Κι όλα για τίποτα. Για την Εκάβη ! Τι΄ναι γι΄ αυτόν η Εκάβη ή αυτός για την Εκάβη, που κλαίει για χάρη της;
Κι όλα για τίποτα. Για μιαν ιδέα. Για μόνον τ΄όνειρο απ΄το πάθος.
΄΄Δεν είναι τερατώδες, τούτος ο θεατρίνος
για μιαν ιδέα, για μόνον τ΄όνειρο απ΄το πάθος,
μπόρεσε τόσο να υποτάξει την ψυχή του
στη σύλληψη του νου, που απ΄την ενέργειά της
όλη η θωριά του να χλωμιάνει να δακρύσουν
τα μάτια του, ν΄αλλάξει η όψη του, η φωνή του
να σπάσει κι όλη η λειτουργία του οργανισμού του
ν΄ακολουθεί με σχήματα τη σύλληψή του;
Κι όλα για τίποτα Για την Εκάβη! Τι΄ναι
γι΄ αυτόν η Εκάβη ή αυτός για την Εκάβη,
που κλαίει για χάρη της; Τι θάκανε, αν αυτός
είχε του πάθους την αιτία και τον ρόλο
που έχω εγώ; Θα΄πνιγε τη σκηνή στο δάκρυ,
με λόγια φρίκης θα΄σπαζε τ΄αφτιά του κόσμου,
θα τρέλαινε τον ένοχο, θα΄σκιαζε τον αθώο,
θα σάστιζε τον άμαθο και τόντι θα΄κανε
να ξαφνιαστούν ακόμα κι οι ίδιες οι αίσθησες,
η Όραση κι η Ακοή …΄΄
(Άμλετ, πράξη δεύτερη, σκηνή δεύτερη / μετάφραση Βασίλη Ρώτα)
Υ.Γ. ΄΄Πότε θα παίξεις Σαίξπηρ΄΄ ρωτάει η Λίλη, φίλη αγαπημένη, κάθε φορά που ετοιμάζω κάτι. Δεν εξαρτάται από μένα. Επαγγελματικά, μονάχα τον υπασπιστή του Αουφίδιου έχω παίξει στον ΄΄Κοριολανό΄΄, σκηνοθεσία Κακογιάννη. Ριχάρδους, Άμλετ, Όνειρο μονάχα στη Σχολή, την εποχή… του Σαίξπηρ.
Αφιερωμένο στον Τομάζ Παντούρ, τον ταλαντούχο σκηνοθέτη, που έφυγε ξαφνικά στην πρόβα, ο τυχερός, μα πολύ πρόωρα, στα 53 του χρόνια, ετοιμάζοντας τον ΄΄Ληρ΄΄ του Σαίξπηρ. Είχε προηγηθεί ο ΄΄Άμλετ΄΄, ο ΄΄Ριχάρδος ΙΙΙ και ΙΙ΄΄ και ο ΄΄Ληρ΄΄ με τον Κιμούλη, τον περασμένο Απρίλη. Κι άλλα πολλά.
Ο Δημήτρης Πετρόπουλος σκηνοθετεί και παίζει, για τρίτη χρονιά, το ΄΄Δηλητήριο΄΄ του Ροντόλφ Σιρέρα, στο θέατρο Αλκμήνη.