«ΤΟ ΣΠΙΤΙ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 09/10/2023 18:29
Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη «ΣΤΕΓΗ» του Ιδρύματος Ωνάση με ένα δικό του έργο, σύγχρονο και ελλειπτικό, που προειδοποιεί για την ανθρώπινη ύπαρξη. «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» εστιάζει στην ψευδαίσθηση που έχουμε ότι το σπίτι μας είναι το κατεξοχήν καταφύγιο, το ορμητήριο και το ησυχαστήριό μας. Θεωρούμε ότι κανείς και τίποτα δε μπορεί να διαταράξει ό,τι υπάρχει μέσα σε αυτό. Όμως, όσο κι αν στρουθοκαμηλίζουμε στην φαινομενικά απόρθητη φωλιά μας, αγνοώντας συνειδητά το κακό που κυριαρχεί στον έξω κόσμο, σύντομα αυτό θα γυρίσει μπούμερανγκ, διαλύοντας τον αρμονικά τακτοποιημένο μικρόκοσμό μας. Διότι, το σπίτι δεν είναι τίποτα άλλο, παρά ένα ευνουχισμένο υπόλειμμα της κοινωνίας και κατ΄επέκταση του κόσμου όλου, που μάταια προσπαθεί να επιβιώσει στις αντιξοότητες. Και αυτές είναι πολλές…
Η σκηνοθετική ματιά του Καραντζά είναι ιδιαίτερη, αφενός με την αισθητική του θεάματος και αφετέρου με τις δραματικές και ερμηνευτικές ποιότητες που εμπεριέχει. Ένα διαρκές, υποδόριο αίσθημα απειλής. Μια κρυμμένη βία, που δεν ξέρεις πώς και πότε θα ξεσπάσει. Καμιά προειδοποίηση. Μόνο η βεβαιότητα της έκρηξης. Εξήντα λεπτά αρκούν για να ταρακουνηθείς και να ξεμείνεις από ανάσες. Το πρώτο εικοσάλεπτο, κινείται στο πλαίσιο μιας οικείας καθημερινότητας σε πραγματικό χρόνο με ελάχιστο λόγο και υποδόριο χιούμορ. Σε αυτό το ψυχρό και χωρίς ταυτότητα σπίτι, ένας άνδρας και μια γυναίκα (που δε γνωρίζουμε την μεταξύ τους σχέση) εκτελούν τις μονότονες δουλειές του νοικοκυριού με ευλάβεια, λέγοντας που και που σκόρπιες κουβέντες, που μετά βίας φτάνουν στην πλατεία. Περιστασιακά, κοντοστέκονται μπροστά στο μεγάλο παράθυρο, κοιτώντας φευγαλέα έξω και επιστρέφουν στην ανιαρή τους ρουτίνα. Σαν να μην θέλουν να δουν την αλήθεια κατάματα, σαν να δειλιάζουν να αναμετρηθούν με την πραγματικότητα. Και συνεχίζουν μηχανικά την φροντίδα του χώρου τους, γιατί θεωρούν ότι έτσι περιχαρακώνεται το μυαλό και η ψυχή τους. Κάποια στιγμή, κι ενώ ο άντρας διαβάζει ένα βιβλίο, μπροστά στο παράθυρο, για κάποια φανταστική κοινωνία που πλήττεται θανάσιμα, η δυστοπία εισβάλει ορμητικά στο σπίτι και δεν αφήνει τίποτα στο πέρασμά της…
Και τότε, όταν όλα έχουν ρημαχτεί, η γυναίκα, μην αντέχοντας άλλο τον εγκλεισμό, θα ξεσπάσει σε έναν non stop μονόλογο – γροθιά στο στομάχι. Το μόνο που έχει, πλέον, μείνει είναι ο απόηχος της καταστροφής.
Ο ακρογωνιαίος λίθος της συνθήκης είναι, σαφέστατα, το συγκλονιστικό εικαστικό παράθυρο της Γκέλυς Καλαμπάκα, το οποίο λειτουργεί σαν εφιαλτικό καλειδοσκόπιο. Μια γιγαντοοθόνη του κόσμου, που δονείται και ξερνάει διαρκώς εικόνες βίας, δυστυχίας, πόνου, βιβλικής καταστροφής με τα πίξελ να τρεμοπαίζουν και να γεννούν νέες, πιο δυστοπικές και πιο βασανιστικές εικόνες της σύγχρονης ιστορίας του 21ου αιώνα.
Εξαιρετικό το σκηνικό της Κλειούς Μπομπότη, δραματουργικά τα ηχοτοπία του Γιώργου Ραμαντάνη, επιμελημένη η κίνηση του Τάσου Καραχάλιου, άρτια τα φώτα του Δημήτρη Κασιμάτη, σωστά τα κοστούμια της Ιωάννας Τσάμη. Όλα αφήνουν το δικό τους αποτύπωμα, συγκλίνοντας στο ίδιο κέντρο.
Νιώθεις, πως η Αλεξία Καλτσίκη και ο Φιντέλ Ταλαμπούκας δεν «παίζουν» απλώς, αλλά δίνουν ζωή στην παράσταση. Δύο συμπορευτές, δέσμιοι του φόβου, μαριονέτες του συστήματος, πείθουν πραγματικά με την ερμηνευτική τους δεινότητα.
Ποίηση και ρεαλισμός συνυπάρχουν στο εγχείρημα του Δημήτρη Καραντζά.
«ΤΟ ΣΠΙΤΙ» περιέχει τις προειδοποιητικές αναθυμιάσεις της βίας και του παραλόγου, που μέρα με τη μέρα πληθαίνουν.