«Ο ΣΥΝΕΡΓΟΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τρίτη, 01/11/2022 16:54
«Όπως νομίζεις εσύ. Ελπίζω να είσαι ευτυχισμένη. Καλά να περνάς, φιλάκια». Είναι το τελευταίο μήνυμα του δράστη. Το 2005, συντελείται ένα «έγκλημα πάθους», στη Βέροια, που συγκλονίζει την τοπική κοινωνία και ολόκληρη την Ελλάδα. Λάθος διατύπωση. Το 2005 συντελείται μια «γυναικοκτονία», στη Βέροια, με την τοπική κοινωνία να «πέφτει από τα σύννεφα» και μαζί της ολόκληρη η Ελλάδα. Ένας 23χρονος άνδρας σκοτώνει την 20χρονη φίλη του επειδή την…αγαπούσε πολύ. Θολωμένος από ζήλεια, τη στραγγαλίζει και θάβει το άψυχο κορμί της στις όχθες του Αλιάκμονα, με τη βοήθεια του ξαδέλφου του. Και μετά, ξεκινά ένα απίστευτο γαϊτανάκι παραλογισμού, με τον ίδιο να παραμένει ατάραχος, να βοηθά στις έρευνες της αστυνομίας και να δηλώνει αθώος στις τηλεοπτικές εκπομπές. Η πράξη του κατέστρεψε ζωές. Όχι μόνο της άτυχης κοπέλας και της οικογένειάς της αλλά και των «συνεργών» του. Γιατί στο αποτρόπαιο έγκλημα είχε εμπλοκή τόσο ο ξάδελφος, που βοήθησε στην εξαφάνιση του πτώματος, όσο και η σύζυγός του, που γνώριζε τη δράση τους.
Ο Γιώργος Χριστοδούλου γράφει το έργο «Ο ΣΥΝΕΡΓΟΣ», βασισμένο στο true crime της Βέροιας. Προορισμένο, αρχικά, για τις κινηματογραφικές αίθουσες, προσαρμόστηκε, στη συνέχεια, για τη θεατρική εκδοχή του. Και πολύ καλά έπραξε, γιατί διαθέτει τα εχέγγυα ενός επίκαιρου, κοφτερού, σωστά δομημένου πονήματος που βρίθει αλήθειας και δυναμικής. Η σκηνοθεσία αναδεικνύει την αμεσότητα και τον ρεαλισμό του συγγραφικού ύφους. Η παράσταση αρπάζει τον θεατή από την αρχή με αβίαστη ροή, συμβολισμούς, δυνατές ερμηνείες και τον οδηγεί σε μια διαδρομή συναισθηματικών διακυμάνσεων. Το φινάλε ανοιχτό και μετέωρο, με χαραμάδες ελπίδας.
Μια πατριαρχική κλειστή κοινωνία, μια γυναικοκτονία στο προσκήνιο και ένα θέατρο παραλογισμού από τον περίγυρο. Ο δράστης αμετακίνητος, έχει διαπράξει το τέλειο έγκλημα. Πλάι του, οι συνεργοί, ανήμποροι, βυθίζονται ολοένα και περισσότερο από το βάρος του ασήκωτου μυστικού και τρελαίνονται από τις τύψεις. Και πιο δίπλα, η ανυποψίαστη μάνα ψάχνει μανιωδώς απαντήσεις, ελπίζοντας μόνο το παιδί της να είναι καλά.
Πώς, από τη μια στιγμή στην άλλη, διαταρράσσονται οι ανθρώπινες ισορροπίες; Τι κρύβεται πίσω από τις κλειστές πόρτες; Το έργο δεν εστιάζει στον θύτη ούτε στο θύμα, επικεντρώνεται μονάχα στον συνεργό. Εκείνον που γνωρίζει πολλά, αλλά σωπαίνει. Εκείνον που εμπλέκεται στο έγκλημα, επειδή αναγκάζεται. Φωτίζει συμπεριφορές, αντιδράσεις, συναισθήματα όλων εκείνων που συμμετέχουν, άμεσα ή έμμεσα, στο ανθρώπινο δράμα.
Και σε αυτό το σημείο, το αίμα παγώνει. Αμηχανία στον αέρα. Γιατί ο Χριστοδούλου που υπογράφει και τη σκηνοθεσία, δείχνει την άλλη όψη του νομίσματος δίχως να παίρνει θέση, χωρίς να κουνάει το δάκτυλο. Ο Αποστόλης, ο συνεργός του δολοφόνου, είναι καλός σύζυγος, φίλος, άνθρωπος με αρχές. Αναγκάζεται να συγκαλύψει το «αίμα» του, πεθαίνει από ενοχές «κατόπιν εορτής». Η ζωή του καταστρέφεται ολοκληρωτικά. Εκμυστηρεύεται το δράμα που βιώνει στην γυναίκα του. Πόσες ζωές διαλυμένες σε τούτο το σενάριο;
Είναι εξαιρετικό το λιτό, αλλά εμπνευσμένο, εικαστικό σκηνικό του Αλέξανδρου Γαρνάβου και της Τζίνας Ηλιοπούλου. Το χώμα, βασικό δραματουργικό στοιχείο ζωής και θανάτου, ενδυναμώνει τη συνολική ατμόσφαιρα του έργου. Τα κοστούμια τους, απολύτως αντιπροσωπευτικά.
Τα ψυχρά, αιχμηρά φώτα, της Ναυσικάς Χριστοδουλάκου, δομούν τη συνολική εμπειρία, αναδεικνύοντας την ψυχολογία των προσώπων. Οι σκοτεινοί τόνοι ενισχύουν την αγωνία και την ένταση της κατάστασης.
Οι βιντεοπροβολές, της Δομνίκης Μητροπούλου και του Αλέξη Ορφανίδη, λειτουργούν υποστηρικτικά στη ροή της παράστασης. Η ζωή πριν και μετά το κακό.
Η μουσική, του Γιάννη Λατουσάκη, αγγίζει τις πιο ευαίσθητες χορδές. Ανατριχιαστικό το τραγούδι «Κοίτα με γλυκιά μου αγάπη», από την Αθηνά Σακαλή, το θύμα της υπόθεσης.
Οι τέσσερις ηθοποιοί αποδίδουν θαυμάσια τους ρόλους τους, με γενναίες δόσεις ρεαλισμού αλλά και τρυφερού λυρισμού.
Ο Χρήστος Κοντογεώργης, ως «συνεργός», χαρίζει μια μεστή ερμηνεία με εξαιρετικές αποκλιμακώσεις στην εσωτερική διαδρομή του ήρωά του.
Ο Γιώργος Τριανταφυλλίδης είναι ο άνδρας που σκότωσε, γιατί θίχτηκε ο ανδρισμός του. Υπήρξε ακριβής και καταιγιστικός, στον ρόλο του κυνικού, αδιάλλακτου φονιά, με εξάρσεις και κορυφώσεις.
Η Μαρία Προϊστάκη ενσαρκώνει την «Τασούλα» με ευθυκρισία και τρυφερότητα. Από τη μια στιγμή στην άλλη, χάνει τη ζωή κάτω από τα πόδια της, χωρίς ουσιαστικά να φταίει.
Τέλος, η Φανή Παναγιωτίδου κλέβει την παράσταση, με την σπαραχτική αποτύπωση της χαροκαμένης μάνας. Μιας φιγούρας τραγικής, που ταρακουνά συθέμελα τον θεατή.
Είχα καιρό να νιώσω έτσι με νεοελληνικό κείμενο, ερμηνείες, σκηνοθεσία. Το έργο «Ο ΣΥΝΕΡΓΟΣ», του Γιώργου Χριστοδούλου, έχει αλήθεια και ανεβάζει ψηλά τον πήχη των off-broadway θεατρικών πιατσών.