«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΝΤΟΛΣΚ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Κυριακή, 13/11/2022 12:52
Η ρωσική δραματουργία ταιριάζει πολύ στον Γιώργο Κουτλή, ο οποίος μας συστήνει ένα σύγχρονο καφκικό μύθο στη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου. Για πρώτη φορά, παρουσιάζει το άγνωστο στην Ελλάδα έργο «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠ΄ ΤΟ ΠΑΝΤΟΛΣΚ», του βραβευμένου συγγραφέα της νεότερης γενιάς Ντιμίτρι Ντανίλοφ (Dimitry Danilov).
Έργο γραμμένο το 2016, τρομακτικά προφητικό και επίκαιρο, ανήκει στο είδος του «τεκμηριωμένου παραλόγου» και παίρνει δικαίως τη σκυτάλη από τον Κάφκα και τον Όργουελ. Δείχνει την ανάποδη μεριά, φέρνει τα μέσα έξω με έναν καταιγιστικά κωμικοτραγικό τρόπο, γιατί κλείνει ειρωνικά το μάτι σε όλα τα παράλογα της καθημερινότητας. Σε όλες εκείνες τις ζωές που βρίσκονται στον αυτόματο. Σε όλα τα εγκλήματα της κρατικής εξουσίας. Στον εφιάλτη που καραδοκεί, στη δυστοπική «ευτυχία» που επιβάλλεται. Και τα γέλια παγώνουν μεμιάς, όταν συνειδητοποιείς τη φρίκη που υποβόσκει κάτω από το λεπτεπίλεπτο χιούμορ.
Ο Νικολάι Στεπάνοβιτς Φρολόφ ζει στο Παντόλσκ της Ρωσίας. Συλλαμβάνεται στα καλά καθούμενα και οδηγείται στο αστυνομικό τμήμα. Δεν έχει διαπράξει, όμως, κάποιο αδίκημα. Αντιθέτως, η ζωή του κινείται σε ήρεμους ρυθμούς, μεταξύ πλήξης και ανυπαρξίας. Φεύγει, σχεδόν, μέσα από τα χέρια του χωρίς κάποιο ενδιαφέρον. Κι αυτό είναι το μέγα σφάλμα και ο λόγος σύλληψής του. Ο γκρίζος άνθρωπος από το Παντόλσκ με τη γκρίζα ζωή, τη γκρίζα εργασία, τις γκρίζες σπουδές, τη γκρίζα ερωμένη, τα γκρι χόμπυ και το γκρι τρόπο σκέψης και διαβίωσης, πρέπει να «συμμορφωθεί», να «αναμορφωθεί» και να προσηλυτιστεί σε ένα πιο ευφάνταστο life style. Να βάλει, δηλαδή, χρώμα στην καθημερινότητά του, να είναι ευγνώμων και εν τέλει ευτυχισμένος με τα δώρα της ζωής που του προσφέρονται. Κι ας είναι όλα παράλογα, όπως παράλογη είναι και η ανάκριση που ακολουθεί. Μοιάζει με τεστ γνώσεων, παρατηρητικότητας, μουσικής και χορού. Φαντάζει με πλύση εγκεφάλου, αλλά με φαινομενικά εξευγενισμένες μεθόδους. Έτσι, θα επέλθει σταδιακά η ζητούμενη πρόοδος. Και φυσικά, τον αφήνουν ελεύθερο αλλά οι επαφές τους δεν θα διακοπούν. Στο εξής, ο Νικολάι θα είναι τακτικός επισκέπτης του αστυνομικού τμήματος, για να τσεκάρεται η ζωή που απλά του επιβάλλεται.
Αναμφίβολα, ο Γιώργος Κουτλής ξέρει να στήνει παραστάσεις διαβολεμένες σε ρυθμό, ακρίβεια, ενέργεια σε μια ευφάνταστη σκηνοθετική παλέτα. Μεταφράζοντας ο ίδιος το κείμενο και έχοντας την αρωγή του Βασίλη Μαγουλιώτη στη δραματουργική επεξεργασία και της δραματολόγου Έριδος Κύργια, χτυπάει κόκκινο με έναν θίασο που σαρώνει. Ένα έργο που βουτάει στο σκοτάδι και την απελπισία, εμποτισμένο όμως με γενναίες δόσεις σαρκασμού.
Στο εντυπωσιακά ρεαλιστικό σκηνικό, προσεγμένο στη λεπτομέρεια, του Πάρι Μέξη, ο θίασος κινείται δεξιοτεχνικά. Μια υπέροχη «ορχήστρα» συντονισμένη στην μπαγκέτα του σκηνοθέτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η δράση ξεκινά απρόσμενα από την είσοδο. Επίσης, τα κοστούμια του προαναφερθέντος ταιριαστά στους χαρακτήρες.
Και είναι χάρμα οφθαλμών να βλέπεις τον «Πρώτο Αστυνομικό», του Δημήτρη Ήμελλου, στην όψη και την κόψη του «Χίτλερ», να κεντάει επί σκηνής μαζί με τον εξίσου καλό Αλέξανδρο Σιάτρα στον ρόλο του «Δεύτερου Αστυνομικού». Στο πρόσωπο του έξοχου Άρη Μπαλή, ως «Ο Άνθρωπος απ' το Παντόλσκ», καθρεφτίζεται όλη η αγωνία, η παραίτηση, η απόγνωση του μέσου αστού που γίνεται, αναπόφευκτα, γρανάζι της εξουσίας. Εντυπωσιακή η Ελένη Κουτσιούμπα στον ρόλο της «Γυναίκας Αστυνομικού», του θηλυκού ειδώλου που σαγηνεύει με τα κόλπα της. Απολαυστικός ο Γιλμάζ Χουσμέν, στον ρόλο του «Ανθρώπου από το Μιτίς», ξεδιπλώνει με άνεση την κωμική του στόφα. Ο Παναγιώτης Μανουηλίδης, ως «Το Όργανο», συμπληρώνει σωστά την πεντάδα.
Άρτιοι οι ομιχλώδεις φωτισμοί του Αλέκου Αναστασίου, εξαιρετική η κίνηση που δίδαξε ο Αλέξανδρος Βαρδαξόγλου και κοφτερή η μουσική του Παναγιώτη Μανουηλίδη (Panú).
«Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΠ' ΤΟ ΠΑΝΤΟΛΣΚ», θέατρο ενεργειακό και ζωτικό, μια παράσταση καλοκουρδισμένη που θα θυμάσαι καιρό μετά…