«ΗΜΕΡΑ ΚΥΡΙΟΥ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Σάββατο, 16/04/2022 12:28
Το νέο έργο, του Γιάννη Τσίρου, με τίτλο «ΗΜΕΡΑ ΚΥΡΙΟΥ» ανέβηκε για πρώτη φορά σε θεατρική σκηνή, σε σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη, με πρωταγωνιστές ένα νεόπλουτο παντρεμένο ζευγάρι και το υπηρετικό τους προσωπικό.
Πρόκειται για έργο ρεαλιστικά αιχμηρό, με ψήγματα χιούμορ και λυρισμού, με ενότητα χώρου και χρόνου. Ο τίτλος του, βαθιά αλληγορικός, εμπεριέχει δραματουργικά δίπολα, που συμπυκνώνουν το ιδεολογικό βάρος του κειμένου, ενισχύοντας παράλληλα το σασπένς και την τραγικότητα της παράστασης.
Η δράση εκτυλίσσεται μία Κυριακή, στην πισίνα του σπιτιού της νεόπλουτης οικογένειας Ματθαίου, σε κάποιο ακριβό προάστιο της Αττικής. Είναι το μέρος, όπου ο κ. Ματθαίου και η σύζυγός του Ιουλία ξεκουράζονται κάνοντας ηλιοθεραπεία, αλλά ποτέ δεν κολυμπούν. Το νερό της πισίνας, όσο θελκτικό κι αν φαντάζει άλλο τόσο κρύβει ένοχα μυστικά για τους ενοίκους του σπιτιού. Είναι ένας υγρός τάφος που τους ξυπνά άσχημες αναμνήσεις. Η Ιουλία μισεί την πισίνα και θέλει με κάθε τρόπο να την ξεφορτωθεί, αφού κατά τα λεγόμενα του μουσουλμάνου κηπουρού τους είναι σημείο αμαρτωλό, καθώς γίνεται αλόγιστη σπατάλη νερού. Την ήρεμη μέρα τους διαταράσσει ένα απλό περιστατικό της προηγούμενης νύχτας, το οποίο ταρακουνάει για τα καλά την φαινομενικά «ευτυχισμένη» ζωή τους. Μία μικρή πέτρα που εκσφεδονίζεται από αγνώστους στο σπίτι, σπάζοντας το βιτρό της σοφίτας, πυροδοτεί εντάσεις και ενοχές στο ανδρόγυνο και κυρίως στην Ιουλία.
Το «ΗΜΕΡΑ ΚΥΡΙΟΥ» φαντάζει σαν ημέρα κρίσης για τους τέσσερις ήρωες. Ο συγγραφέας παραθέτει έντονα το θρησκευτικό στοιχείο με τα εφτά θανάσιμα αμαρτήματα: αλαζονεία, ζηλοφθονία, οργή, οκνηρία, απληστία, λαιμαργία, λαγνεία. Με αφορμή το συμβάν του βανδαλισμού, ξεκλειδώνονται έντονοι φόβοι, υπαρξιακές αγωνίες, αδυναμίες, συμβιβασμοί, αντιστάσεις και μερίδια επίγνωσης. Η πέτρα, θα λέγαμε, ότι σαν να σκορπάει ιό μέσα στο σπίτι. Η κοινωνία εισβάλλει βίαια στον οικογενειακό μικρόκοσμο και βγάζει τους «σκελετούς από τις ντουλάπες του».
Ευφυές το συγγραφικό εύρημα του αλλόθρησκου κηπουρού στην υπόθεση. Ο αφανής ήρωας γίνεται κυριολεκτικά η πέτρα του σκανδάλου. Είναι εκείνος που προσεύχεται στον κήπο του σπιτιού, τραβώντας τα βλέμματα όλων. Είναι εκείνος που δέχεται bullying από τον φύλακα της οικογένειας για την «απρεπή» συμπεριφορά. Είναι εκείνος που θα ματώσει από τα αγκάθια των τριανταφυλλιών και θα υπομείνει τον πόνο στωικά σαν άλλος «Ιησούς».
Ο Μάνος Καρατζογιάννης σκηνοθετεί το κοινωνικό δράμα του Γιάννη Τσίρου και μας χαρίζει μία άρτια δομημένη συνθήκη υπαρξιακών και ποιητικών προεκτάσεων με ροή, ισορροπημένες δόσεις ρεαλισμού, χιούμορ, σασπένς και ευαισθησίας. Καταφέρνει με σαφήνεια και δραματουργική απλότητα να αποτυπώσει την ανθρώπινη ψυχοσύνθεση και κατ' επέκταση να αναδείξει τις ανθρώπινες σχέσεις στη νεοελληνική κοινωνία, με σκοπό να προβληματίσει το θεατή. Επικεντρώνεται στους ήρωες του έργου, χαρακτήρες αληθινούς και οικείους μας, γεμάτους αδυναμίες, ενοχές και μυστικά για να φωτίσει πτυχές και νοήματα του κειμένου. Και το πετυχαίνει, έχοντας επιλέξει ωραίο θίασο.
Και οι τέσσερις ηθοποιοί, πολύ καλοί, συνεπείς στο ύφος και το περιεχόμενο του κειμένου. Θύτες και θύματα του εαυτού τους, που αποκαλύπτεται βήμα-βήμα και τους τρομάζει.
Η Φαίη Ξυλά υποδύεται την «Ιουλία», την κυρία του σπιτιού με εσωτερικότητα και σωστές κορυφώσεις. Όμορφη, καλλιεργημένη, έντονα διαισθητική και ευαίσθητη, παλεύει με το αλκοόλ και τις Ερινύες της, ώστε να σβήνει το εφιαλτικό παρελθόν και να δραπετεύει από το ασφυκτικό παρόν.
Λιτά κυνικός ο Μάξιμος Μουμούρης, στον ρόλο του «κυρίου Ματθαίου». Σκιαγραφεί ολόσωστα και με στυλ τον σνομπ, εγωιστή, φιλάρεσκο νεόπλουτο που εθελοτυφλεί για τα πάντα και φέρεται με απάθεια και σχεδόν επιδερμικά.
Ο Βασίλης Αθανασόπουλος, ως «φύλακας» του σπιτιού, καταγράφει όλες τις ύποπτες κινήσεις και ενεργεί αυτοβούλως χάρη στη θέση που κατέχει. Ο νεαρός άνδρας διακατέχεται από έντονα αισθήματα ρατσισμού και ξενοφοβίας, τα οποία δε μπορεί να τιθασεύσει, λόγω της νεανικής του ορμής. Η ερμηνεία του είναι υποκριτικά συνετή.
Η Αναστασία Παντούση επωμίζεται με φυσικότητα και ευθυβολία τον έλεγχο των εκφραστικών της μέσων στον ιδιαίτερο ρόλο της «οικιακής βοηθού». Το σκοτεινό και άγνωστο παρελθόν της ξεσκεπάζεται σταδιακά -και μαζί αποκαλύπτονται η οργή και το μίσος της απέναντι στο «δίκαιο» κατεστημένο.
Το σκηνικό, της Τέτας Τσαβδαρίδου, ακολουθεί κατά γράμμα τον ρεαλισμό της υπόθεσης. Έτσι, βλέπουμε τις ξύλινες σεζλόνγκ γύρω από την πισίνα, η οποία αναδεικνύεται υπέροχα με τις φωτοσκιάσεις του Άγγελου Παπαδόπουλου.
Ο Γιώργος Πούλιος αναλαμβάνει τα ηχητικά τοπία της παράστασης, τα οποία λειτουργούν καίρια ως γέφυρα στις εναλλαγές των σκηνών.
Οι ενδυματολογικές επιλογές της Βασιλικής Σύρμα συνάδουν με τους χαρακτήρες του έργου.
Μία Κυριακή, «ΗΜΕΡΑ ΚΥΡΙΟΥ», είναι αρκετή για δικαίωση; H παράσταση, καλοκουρδισμένη, ισορροπεί σε τεντωμένο σκοινί, αγγίζοντας ευαίσθητα θέματα, τα οποία ακολουθούν τον θεατή, όταν τα φώτα σβήνουν.