«Η ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 13/02/2025 21:09
Αναμφισβήτητα, η Αννα Φίρλινγκ είναι το πιο αντιφατικό μπρεχτικό πρόσωπο. Το λέει και το παρατσούκλι της, «Μάνα Κουράγιο». Αυτή η φτωχοδιαβόλισσα τριγυρνά με τον αραμπά της από χώρα σε χώρα, ακολουθώντας στρατιωτικά τάγματα σε περιόδους πολέμου. Την ελκύει μονάχα το εμπορικό κέρδος και δεν είναι με το μέρος κανενός. Ο πόλεμος γι' αυτήν είναι, μονάχα, μια κερδοφόρα επιχείρηση, μια ευκαιρία να αγοράζει φθηνά και να πουλά ακριβά. Από την άλλη, προσπαθεί να προφυλάξει τα παιδιά της από τα δεινά του πολέμου και κάνει το παν για να εμποδίσει τη στρατολόγηση των γιων της. Δεν της περνάει, διόλου, από το μυαλό ότι για να κόψει κανείς το μερτικό του από τον πόλεμο, χρειάζεται και μεγάλο μαχαίρι. Χάνει και τα τρία της παιδιά, για να καταλήξει στο τέλος μόνη και ανήμπορη στον εφιάλτη ενός πολέμου που δεν πολέμησε ποτέ, ενώ μόνο αυτό ήταν το αληθινό της συμφέρον.
Το μήνυμα είναι απλό και σαφές στο παραβολικό έργο του Μπερτολτ Μπρεχτ «Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της». Ο πόλεμος είναι μια μηχανή που συνθλίβει τους πάντες, εκτός από εκείνους που βρίσκονται στην κορυφή. Με πρόφαση τον τριακονταετή θρησκευτικό πόλεμο του 16ου αιώνα, σκιαγραφεί, εκτός από τον παραλογισμό του πολέμου, και την ευθύνη όχι μόνο αυτών που τον παράγουν αλλά και αυτών που τον υπηρετούν, τον συντηρούν, τον αποδέχονται ως μέσον εμπορίου και βιοπορισμού. Μολονότι, βλέπουμε τη Μάνα Κουράγιο να «παίζει» με τους κανόνες του παιχνιδιού (πολέμου), εντούτοις τιμωρείται πολύ αυστηρά, καθώς τα κίβδηλα όνειρά της ανατρέπονται βίαια.
Ο Στάθης Λιβαθινός παρέδωσε, στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, μια καλοκουρδισμένη παράσταση συνόλου στο ήθος και το ύφος του Μπρεχτ, σε μετάφραση του Γιώργου Δεπάστα και δραματουργική επεξεργασία της Έρις Κύργια. Ένα σκηνικό υπερθέαμα με θεατρικότητα, ωραίο ρυθμό και τις απαιτούμενες δόσεις ειρωνείας και γλαφυρότητας με την αρωγή του Θοδωρή Αμπαζή στις πρωτότυπες μουσικές ανάσες, της Ελένης Μανωλοπούλου στα θαυμάσια σκηνικά και κοστούμια, του Αλέκου Αναστασίου στα υποβλητικά φώτα, της Άντι Ζούμα στις χορογραφίες. Αν και υπήρχαν στιγμές, που η πλάστιγγα έγερνε προς το συναίσθημα (βίντεο, μουσική) υπονομεύοντας το μπρεχτικό ύφος, εντούτοις δεν αφαιρούσε πόντους από τη συνολική όψη της συνθήκης.
Ο πολυπρόσωπος θίασος (Αντώνης Γιαννακός, Γιάννης Δενδρινός, Πάνος Καμμένος, Φώτης Κουτρουβίδης, Πάρης Λεόντιος, Βασίλης Ντάρμας, Βασίλης Παπαδημητρίου, Άγγελος Παππάς, Αντώνης Παρχαρίδης, Ιάκωβος Παυλόπουλος, Θεοδοσία Σαββάκη, Ιωάννης Σύριος, Χρήστος Σωνάκης, Βασίλης Τσαλίκης, Σταμάτης Φακορέλλης) συνέβαλε με υπερβάλλοντα ζήλο στον σκηνοθετικό πλουραλισμό. Ξεχώρισαν η έμπειρη Μπέτυ Αρβανίτη στον εμβληματικό ρόλο της άτεγκτης τυχοδιώκτριας «Μάνας Κουράγιο», ο ευθύβολος Νίκος Αλεξίου ως «Ιεροκήρυκας», η «Πόρνη Υβέτ» της φουριόζας Εύας Σιμάτου, η αξιόλογη Άννα Μάγκου στον ρόλο της βουβής «Κατρίν».
Ένα καλοδουλεμένο, κλασικότροπο ανέβασμα με πλούσια αισθητική και ψυχή, που κατορθώνει να περάσει το μήνυμα στην πλατεία ότι ο πόλεμος είναι, μόνο, ανθρώπου χέρι.