ΧΩΡΙΣ ΕΣΑΣ
- Ημερομηνία: Σάββατο, 24/10/2020 16:42
«Χωρίς εσάς, χωρίς αυτό το στοργικό χέρι που απλώσατε στο φτωχό παιδάκι που ήμουν, χωρίς τη διδασκαλία σας και το παράδειγμά σας, τίποτε από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί...»
Φανταστείτε. Μόλις πήρατε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Και το πρώτο σας βήμα είναι να γράψετε ένα κείμενο. Όχι ένα βιβλίο, όχι, ένα σύντομο κείμενο - ένα γράμμα. Ότι απευθύνεστε στον πρώτο σας δάσκαλο. Αυτό έκανε ο Albert Camus, στις 19 Νοεμβρίου 1957, λίγες μέρες μετά την παραλαβή αυτού του σημαντικού βραβείου για το σύνολο του έργου του από τον «Ξένο» (1942) έως την «Πτώση» (1956), με ενδιάμεσο σταθμό την «Πανούκλα» (1947) αλλά και τα θεατρικά του «Καλιγούλας» (1938), «Η παρεξήγηση» (1944), «Κατάσταση πολιορκίας» (1948), «Οι δίκαιοι» (1949) και πολλά άλλα. Ο Camus ήθελε να αποτίσει φόρο τιμής στον Louis Germain, με τον οποίο, από το 1918 -όταν ο ίδιος ήταν ένα πεντάχρονο παιδάκι ορφανό από πατέρα, με μητέρα αναλφάβητη και σχεδόν κωφή- έως το 1923, ετοίμαζε στο Αλγέρι τον διαγωνισμό για υποτροφίες για να μπορέσει να συνεχίσει τις σπουδές του στα καλύτερα σχολεία.
Αυτό το απλό, αλλά ισχυρό κείμενο, αυτό το κύμα ευγνωμοσύνης, διαβάστηκε από τους μαθητές κατά τη διάρκεια της τιμητικής επικήδειας ακολουθίας στον δολοφονημένο Samuel Paty την Τετάρτη 21 Οκτωβρίου στην αυλή της Σορβόννης στο Παρίσι.
Ο καθηγητής ιστορίας-γεωγραφίας, που αποκεφαλίστηκε την περασμένη Παρασκευή στο Conflans-Sainte-Honorine από το χέρι ενός φανατισμένου έφηβου, είχε ήδη λάβει μετά θάνατον ευχαριστίες από πολλούς μαθητές του. Η επιστολή του Αλμπέρ Καμύ φαίνεται σαν να γράφτηκε γι' αυτόν.
«Αγαπητέ κύριε Germain,
Άφησα τον θόρυβο που με περιβάλλει όλες αυτές τις μέρες να καταλαγιάσει λίγο πριν έρθω να σας πω δυο λόγια από τα βάθη της καρδιάς μου. Μου αποδόθηκε μια υπερβολικά μεγάλη τιμή, την οποία ούτε επιδίωξα ούτε αναζήτησα. Αλλά όταν άκουσα τα νέα, η πρώτη μου σκέψη, μετά τη μητέρα μου, ήταν για σας. Χωρίς εσάς, χωρίς αυτό το στοργικό χέρι που απλώσατε στο φτωχό παιδάκι που ήμουν, χωρίς τη διδασκαλία σας και το παράδειγμά σας, τίποτε από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί. Δεν δίνω υπερβολική σημασία σε τέτοιου είδους τιμές, αλλά είναι τουλάχιστον μια ευκαιρία να σας πω τι υπήρξατε και εξακολουθείτε να είστε για μένα και να σας διαβεβαιώσω ότι οι προσπάθειές σας, το έργο σας, η γενναιόδωρη καρδιά που καταθέσατε είναι ακόμα ζωντανή σε ένα από τα μαθητούδια σας που, παρά την ηλικία του, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας ευγνώμων μαθητής σας.
Σας αγκαλιάζω, με όλη μου τη δύναμη.
Albert Camus»
Υ.Γ. Το μόνο που θα είχα να προσθέσω στο κείμενο του Hervé Hillard (Ouest France, 21/10/2020) που παραθέτω αυτούσιο είναι η έντονη συγκίνηση που μου προκάλεσε. Είκοσι χρόνια εκπαιδευτικός είμαι, πιστεύω, πια σε θέση να εκτιμήσω σε όλες της τις διαστάσεις τη φύση της χαράς που θα ένιωθε ο παραλήπτης μιας τέτοιας επιστολής αλλά και τη φύση της σχέσης με τους μαθητές του. Μεταθανάτια δικαίωση για τον αδικοσφαγμένο εκπαιδευτικό -πικρή παρηγοριά για τους δικούς του.
Και μια σύμπτωση…τρομοκρατική. Στην κοινότητα όπου διαπράχθηκε το έγκλημα γεννήθηκε ο Charb, ο δημοφιλής γελοιογράφος και διευθυντής του σατιρικού περιοδικού Charlie Hebdo, που σκοτώθηκε πριν πέντε χρόνια κατά την πολύνεκρη τρομοκρατική επίθεση των τζιχαντιστών στα γραφεία του περιοδικού, γεγονός που συντάραξε και σημάδεψε την Γαλλία. Τα σατιρικά σκίτσα του Μωάμεθ που προκάλεσαν τότε την οργή των φανατικών ισλαμιστών έδειξε ο άτυχος καθηγητής στο μάθημα περί ελευθερίας της έκφρασης αφού πρώτα ρώτησε τους Μουσουλμάνους μαθητές του αν επιθυμούν να παραμείνουν στην τάξη όσο θα κρατούσε η σχετική συζήτηση. Η κόρη του «προσβεβλημένου πατέρα» και αρχικού υποκινητή της αντίδρασης σε βάρος του καθηγητή ήταν μεταξύ των μαθητών που προτίμησαν να αποχωρήσουν από την αίθουσα -δεν ήταν καν παρούσα.
Και μια ακόμα σύμπτωση. Ο Καμύ υπήρξε -λόγω του πρόωρου θανάτου του πατέρα του που τραυματίστηκε στον πόλεμο βαριά- «προστατευόμενος του Έθνους», θεσμός που υποστήριζε ηθικά και πρακτικά ως προς τις σπουδές και την απασχόληση, μεταξύ άλλων, τα ορφανά κυρίως όσων χάθηκαν κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους προς την πατρίδα ή έπεσαν θύματα τρομοκρατικής ενέργειας. Ο Μακρόν συμπεριέλαβε προχτές στην κατηγορία αυτή και τον πεντάχρονο γιο του αδικοχαμένου εκπαιδευτικού. Εύχομαι να μη βρεθεί ποτέ ξανά στο δρόμο του τόσο άστοργο χέρι.