ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΝΥ ΣΑΛΙΒΑΝ | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Κυριακή, 15/12/2019 16:36
Το τρυφερό, ανθρώπινο έργο ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΝΥ ΣΑΛΙΒΑΝ του Αμερικανού συγγραφέα William Gibson ανεβαίνει στο θέατρο Μεταξουργείο σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Λάρισας, μεταφρασμένο από τον σημαντικό Μάριο Πλωρίτη, δραματουργικά επεξεργασμένο από τον πολυσχιδή Βασίλη Κατσικονούρη και άρτια σκηνοθετημένο από τη χαρισματική Νικαίτη Κοντούρη, μ’ ένα αξιόλογο επιτελείο συντελεστών.
Μία θεατρική βιογραφία βασισμένη στη συγκλονιστικά πραγματική ιστορίων δύο ηρωίδων γυναικών του αμερικανικού νότου στα τέλη του 19ου αιώνα, της νεαρής Helen Keller και της δασκάλας της Anne Sullivan. Δύο παναθρώπινα σύμβολα πίστης, θέλησης, επιμονής και υπομονής για το ακατόρθωτο και πρότυπα της παγκόσμιας κοινότητας των ατόμων με αναπηρία.
Η Helen Keller σε βρεφική ηλικία αρρωσταίνει και χάνει τις δύο πολυτιμότερες αισθήσεις της. Τυφλή και κωφάλαλη πλέον, μεγαλώνει σαν μικρό, ατίθασο αγρίμι βυθισμένο στον δικό του μοναχικό, σκοτεινό και αποξενωμένο κόσμο. Η υπερβολική αγάπη των απελπισμένων γονιών της μεταλάσσεται σε θλίψη και οίκτο, επιδεινώνοντας τη δύσκολη κατάσταση. Ο ερχομός της Anne Sullivan, μιας εικοσάχρονης σχεδόν τυφλής δασκάλας, μετά από παράκληση των γονιών, φέρνει ανέλπιστες αχτίδες φωτός στο τρομαχτικό σκοτάδι της μικρής, ανοίγοντας ένα παράθυρο επικοινωνίας με τον έξω κόσμο. Με απαράμιλλη υπομονή και υποδειγματική επιμονή, η δασκάλα συλλαβίζει διαρκώς γράμματα στην παλάμη του κοριτσιού, γιατί θεωρεί ότι αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος να αντιληφθεί ό,τι την περιβάλλει και να επικοινωνήσει με το γύρω περιβάλλον της. Με αγάπη, τεράστια εσωτερική δύναμη και συστηματική εκπαίδευση κατορθώνει τελικά να διεισδύσει στην ψυχή της μικρής Helen, μετατρέποντάς την σ' ένα χαρισματικό πλάσμα με πλούσιες πνευματικές αρετές , η οποία καταφέρνει να μιλήσει με τη νοηματική γλώσσα, να γράφει και να διαβάζει με τη μέθοδο Μπράιγ, να αριστεύσει σε περίφημα κολλέγια, να γίνει διεθνώς γνωστή συγγραφέας και ανθρωπίστρια, αφιερώνοντας εξ ολοκλήρου τη ζωή της στην εκπαίδευση των τυφλών και κωφάλαλων ατόμων με καινοτόμα εκπαιδευτικά συστήματα.
Το θαύμα της ανθρώπινης προσπάθειας, της προσήλωσης και της επιμονής στο αποτέλεσμα είναι μία αδιάκοπη μάχη με συνεχή κόπο και προσπάθεια, δίχως μελοδραματισμούς και δάκρυα γιατί στην αγάπη και στον πόλεμο, όλα επιτρέπονται. Η εκπαίδευση αποδεικνύεται καταλυτική στη ζωή της ατίθασης Helen καθώς η ασφυχτική αγάπη των γονιών της δεν φτάνει για να φέρει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αντιθέτως, λειτουργεί σαν ανασταλτικός παράγοντας και σαν αντίβαρο στην κοινωνική απόρριψη.
Ύστερα από μήνες αποτυχιών και απογοητεύσεων, η επαφή της δασκάλας και του παιδιού μετουσιώνεται σε αληθινή σχέση ζωής γεμάτη ουσιαστική επικοινωνία, στοργή και φροντίδα, αποφέροντας γόνιμους καρπούς.
Η καλοδουλεμένη, γήινη σκηνοθετική προσέγγιση της Νικαίτης Κοντούρη, πατάει γερά στην εύρυθμη μετάφραση του Μάριου Πλωρίτη και τη δραματουργική επεξεργασία του Βασίλη Κατσικονούρη, εξορύσσοντας τα συμπυκνωμένα μηνύματα του κειμένου, εκμαιεύοντας έναν κυκεώνα πλούσιων συναισθημάτων και αναδεικνύοντας την ποιότητα των χαρακτήρων. Επικεντρώνεται απλά, ουσιαστικά και ανεπιτήδευτα στις αγωνιώδεις προσπάθειες της δασκάλας να κερδίσει το στοίχημα, όταν οι υπόλοιποι της οικογένειας δυσπιστούν με τις μεθόδους της.
Καίριοι αρωγοί της, το λειτουργικό σκηνικό του Βασίλη Παπατσαρούχα, τα καλαίσθητα φώτα της Μελίνας Μάσχα, οι έξυπνες βιντεοπροβολές και τα αρμόζοντα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα στο ύφος και την ατμόσφαιρα της παράστασης.
Οι σκηνικές αποδόσεις των ηθοποιών προσεγμένες, πειθαρχημένες με συνέπεια, αλήθεια, πειστικότητα και σωστές κορυφώσεις.
Η Γιασεμί Κηλαηδόνη σκιτσάρει την Anne Sullivan με αυξημένη ευσυνειδησία, ωριμότητα και εκφραστική διαφάνεια, αποτυπώνοντας την εναγώνια υπερπροσπάθειά της να ανοίξει σ' ένα παιδί το παράθυρο της επικοινωνίας μέσω των λέξεων και τα καταφέρνει περίφημα, καθώς γνωρίζει πως να κινεί τα νήματα μιας ολοκληρωμένης ερμηνείας. Αντιμετωπίζει την κακομαθημένη Helen ισάξια και όχι με συμπόνοια, αφουγκραζόμενη τις πραγματικές της ανάγκες προς το φως.
Η ταλαντούχα Ιωάννα Αλεξανδρή υποδύεται τον απαιτητικό ρόλο της τυφλής και κωφάλαλης Helen Keller με εκπληκτική σκηνική φυσικότητα και υποκριτική ευκρίνεια. Το ατίθασο αγρίμι μεταλάσσεται στα χέρια της Anne σε πειθαρχημένο παιδί που διψά για γνώση και επικοινωνία. Συντριπτική και εύγλωττη η τελευταία άναρθρη σκηνή του έργου, που το μικρό κορίτσι αντιλαμβάνεται για πρώτη φορά τη σημασία των λέξεων και συνειδητοποιεί ότι η δασκάλα είναι αληθινή της φίλη, σηματοδοτώντας μία νέα αρχή στη μετέπειτα ζωή τους.
Ο Αλέξανδρος Σωτηρίου ενσαρκώνει τον αυστηρό, στιβαρό στρατηγό με ισορροπημένη σκηνική αυτοτέλεια και η εύθραυστη Λίνα Φούντογλου ζωγραφίζει το πορτραίτο της μάνας με ευκαμψία και σεβασμό. Δύο απεγνωσμένοι γονείς που καταστρέφουν την κόρη τους από την υπερβολική τους αγάπη και δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασης. Στο τέλος του έργου, όλοι τους παίρνουν μαθήματα από τη χαρισματική δασκάλα.
Ο μεγάλος γιος της οικογένειας σκιαγραφείται από τον φερέλπιδα Σταμάτη Μπάκνη με ευστοχία καθώς και εκείνος από άβουλο, ευνουχισμένο πλάσμα αποκτά λόγο και ισχύ.
ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΗΣ ΑΝΝΥ ΣΑΛΙΒΑΝ είναι το πιο θαυμαστό δείγμα θριάμβου της ανθρώπινης θέλησης, της υπέρβασης της σωματικής αναπηρίας και ένα ζηλευτό παράδειγμα αυταπάρνησης και αγάπης. Μία γόνιμα δομημένη παράσταση με αξιοπρόσεχτες ερμηνείες και ηχηρά μηνύματα που ανασαίνει μέχρι το τελευταίο λεπτό, υπενθυμίζοντας ότι η τέχνη είναι αληθινή όταν μοιράζει αξίες.