ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΟ ΤΟ ENFANT GATE, ΚΑΛΟΙ ΜΟΥ;
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 03/10/2016 11:54
Διαβάζω τελευταία συχνά και απορώ, αγαπητέ αναγνώστη και θεατρόφιλε, περί ενός «ανφάν γκατέ», μιας νέας γενιάς, λέει, που μόνο αυτό πρέπει να έχει πρόσβαση στα ελάχιστα που έχουν απομείνει σε αυτή τη χώρα. Κι αναρωτιέμαι, αν είμαι πολύ απαισιόδοξη τελικά. Γιατί ποιο είναι αλήθεια αυτό; Πού το βρήκαμε και πώς μας προέκυψε;
Σε μια χώρα που δεν υπάρχει καμία κρατική υποστήριξη, οι περισσότεροι νέοι καλλιτέχνες- αυτό ξέρω εγώ τουλάχιστον- κάνουν τις παραστάσεις τους με τον εξής τρόπο: Μαζεύουν καρέκλες και τραπέζια και λοιπά αντικείμενα από τα σπίτια τους, ρούχα από τις ντουλάπες της γιαγιάς και της μαμάς τους, το πρωί τρέχουν να βρουν μια πρόκα που να κοστίζει κάπως φτηνότερα, μετά στέλνουν δελτία τύπου, μετά τρέχουν στην εφορία για τα διαδικαστικά και κάποια στιγμή πάνε και στην πρόβα, όπου δεν είναι πάντα όλοι οι ηθοποιοί, γιατί πρέπει να δουλεύουν κι αλλού. Η οποία πρόβα με τη σειρά της δεν γίνεται στο θέατρο, γιατί τα θέατρα θεωρούν αυτονόητο ότι οι παραστάσεις μπορούν ευκολότατα να προσαρμοστούν σε τρεις μέρες. Μετά έρχεται η ώρα της παράστασης: νοίκι χώρου, ένσημα, κόστος παραγωγής, συν οι φόροι, είναι τόσο μεγάλα που ακόμα κι αν κάποιος κάνει καλές εισπράξεις για τα δεδομένα της εποχής, πάλι τίποτα δεν του έχει μείνει και βάζει και από την τσέπη του. Σε αυτές τις συνθήκες λοιπόν, κάποιοι υπεραισιόδοξοι αναζητούν ένα «ανφάν γκατέ», που μόνο αυτό πρέπει να έχει δικαίωμα σε φεστιβάλ και κρατικά θέατρα, όπως, λένε, συμβαίνει σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.
Καταρχάς, ας ξεκαθαρίσουμε δυο πράγματα. Το ανφάν γκατέ διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών, δεν κάνει παραστάσεις εν έτει 2016 με το τίποτα. Μην μου πείτε ότι κάποτε με μια καρέκλα, γίνονταν αριστουργήματα. Σήμερα δεν μπορούν να γίνουν, γιατί η αισθητική του κοινού έχει αλλάξει, ενώ η υπερπληροφόρηση και οι νέες τεχνολογίες που ακμάζουν, είναι μέρος της καθημερινότητας όλων, με αποτέλεσμα να αλλάζει η πρόσληψη του θεατή. Το μέσο που θα μεταχειριστεί ένας καλλιτέχνης, είναι το όχημα για να γίνει το ταξίδι, που αποτελεί ζητούμενο της θεατρικής τέχνης. Παλιά οι άνθρωποι μπορεί να πήγαιναν στην Αμερική με το πλοίο, σήμερα όχι, σωστά; Κάπως έτσι λειτουργεί και ο θεατρικός κώδικας.
Σε κάποιες άλλες χώρες , όπου υπάρχει πολιτική σε σχέση με τον πολιτισμό, οι νέοι καλλιτέχνες, έχουν μια βοήθεια- επιχορήγηση λέγεται- ποιοτικό χρόνο και κυρίως χρήματα για να στήσουν παραγωγές, ανταποκρινόμενες στις απαιτήσεις της εποχής και να αποδείξουν αν τελικά μπορούν να θεωρηθούν «ανφάν γκατέ». Εδώ όμως, όλες αυτές οι πολυτέλειες αποτελούν σενάρια επιστημονικής φαντασίας. Άρα τι κάνουμε; Αναζητάμε αυτούς που έχουν πρόσβαση και διασυνδέσεις, ακολουθώντας την πεπατημένη ή αξιοποιούμε ότι μας έχει απομείνει, μήπως και καλλιεργήσουμε ένα πλαίσιο, για να προκύψει μια γενιά που κάτι θα προσφέρει και τελικά θα συνεισφέρει στο πολιτιστικό τοπίο;
Η νεότητα σίγουρα δεν αποτελεί πανάκεια. Αλλά με ποιον τρόπο αλήθεια θα τεστάρουμε αυτή τη νέα γενιά, που μεγαλώνει σε ένα περιβάλλον ισοπεδωτικό για την τέχνη, αν δεν της χαριστούμε και λίγο; Τι έγινε αν δεν είναι μια παράσταση καλή; Τίποτα απολύτως. Αυτό όμως που θα γίνει αν δεν υπάρξει μια γενναιοδωρία- ναι, γενναιοδωρία- είναι πως αυτή η γενιά γρήγορα θα καταπέσει και κυρίως ποτέ δεν θα μπορέσει να δει πού κάνει λάθος, αν κάνει. Πείραμα, αυτή είναι η λέξη, που πρέπει να υιοθετήσουν οι κρατικοί μηχανισμοί, μιας και είναι οι μόνοι που πλέον μπορούν να στηρίξουν έμπρακτα παραγωγές νέων καλλιτεχνών. Πείραμα σημαίνει και ρίσκο και πιθανόν αποτυχία. Αλλά πρέπει τολμήσουμε, γιατί αν κάτι μας ταλαιπωρεί σε αυτή τη χώρα είναι πως κανείς ποτέ δεν επενδύει στο μέλλον της ολοκληρωτικά.
Μόνο έτσι μπορεί να έρθει μια εποχή, που να μπορούμε και σε αυτή τη χώρα να μιλάμε για «ανφάν γκατέ» τελικά. Γιατί μέχρι στιγμής μπορούμε να μιλάμε μόνο για ανθρώπους που αγωνίζονται, μέχρι τελικής πτώσεως, να ξεπεράσουν μόνοι και αβοήθητοι, όλα τα δεινά που πλήττουν αυτόν τον έρημο τόπο.