ΟΤΑΝ ΟΙ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΒΓΑΙΝΟΥΝ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
- Ημερομηνία: Τρίτη, 03/01/2017 14:15
Τα τελευταία χρόνια ολοένα και περισσότερο οι καλλιτέχνες στρέφονται σε μη θεατρικούς χώρους για τις παραστάσεις τους. Τα αποτελέσματα σε αρκετές περιπτώσεις είναι άκρως εντυπωσιακά: έχουμε βρεθεί να παρακολουθούμε παραστάσεις σε σπίτια νεοκλασικά, ξενοδοχεία, φυσικούς χώρους, ή σε κρυφές γωνιές της πόλης που έχουν τη δική τους προσωπικότητα και μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα. Δεν είναι λίγες οι φορές μάλιστα που αυτές οι site specific δημιουργίες ξαναδίνουν ζωή σε κτίρια που έστεκαν εγκαταλελειμμένα, ή αναδεικνύουν ολόκληρες περιοχές που είχαν ξεχαστεί.
Από την άλλη πλευρά, πολλές τέτοιες απόπειρες ενέχουν κινδύνους και καταλήγουν να εξουθενώνουν το κοινό, που αναγκάζεται να στέκεται όρθιο για ώρες, ή να τρέμει μέσα στο κρύο.
Καταρχάς, ας ξεκαθαρίσουμε ότι οι site specific παραστάσεις έχουν ενδιαφέρον μόνο όταν ο χώρος που επιλέγεται προσφέρει στη δραματουργία του έργου και δεν γίνεται απλώς προς χάριν επικοινωνιακών εντυπωσιασμών.
Για παράδειγμα, μια αποθήκη ή ένα εργοστάσιο μπορεί να λειτουργήσουν καταλυτικά σε μια παράσταση και να αποτελέσουν το φυσικό σκηνικό της, αν υπάρχει η ανάλογη σκηνική συνθήκη. Αν όμως μια παράδοξη επιλογή συμβαίνει είτε για οικονομικούς λόγους, είτε για να προσελκύσει το ενδιαφέρον του κοινού, χωρίς σαφή καλλιτεχνικό προσανατολισμό, συνήθως έχει αντίθετα αποτελέσματα και προκαλεί έντονες αντιδράσεις, με τους θεατές να παραπονιούνται για τη σκόνη που έφαγαν, ή για την ταλαιπωρία που υπέστησαν.
Οι δημιουργοί οφείλουν να ενημερώνουν εκ των προτέρων το κοινό για τις συνθήκες που επικρατούν στο χώρο, ώστε να προλαβαίνουν τις διαμαρτυρίες, που τελικά είναι επιζήμιες για την ίδια την παράσταση.
Αν, ας πούμε, η θέαση της παράστασης απαιτεί περπάτημα ή ορθοστασία, καλό είναι να έχει προηγηθεί σχετική ανακοίνωση, έτσι ώστε να αποφεύγονται παρεξηγήσεις, γιατί μπορεί κάποιος να μην είναι σε θέση να ακολουθήσει μια τέτοια διαδικασία για πολλούς λόγους. Επίσης σε κάθε περίπτωση η επιλογή ενός ανορθόδοξου θεατρικού χώρου, όσο κι αν είναι έχει λόγο και σκοπό, δεν σημαίνει πως πρέπει να λειτουργεί βασανιστικά για το κοινό. Οι καλλιτέχνες που κάνουν αυτές τις επιλογές πρέπει να φροντίζουν και για την καθαριότητα, και για τη θέρμανση και για τις συνθήκες ασφάλειας των θεατών.
Δεν θέλει κανείς να πάθει πνευμονία για να δει μια παράσταση όσο καλή κι αν είναι, ούτε να κινδυνεύει από καδρόνια, καρφιά και γυμνά καλώδια.
Επίσης, πολλές site specific παραστάσεις ενσωματώνουν τους θεατές στη δράση τους. Το θέατρο όμως είναι μια καθαρά δημοκρατική διαδικασία, γι’ αυτό οι θεατές πρέπει να έχουν συναινέσει σε αυτή την συμμετοχή, όποτε καλό είναι ανάλογες προθέσεις να δημοσιοποιούνται, έτσι ώστε να μην βρεθούν αμφότεροι προ δυσάρεστων εκπλήξεων.
Τέλος, όταν η σκηνική δράση γίνεται σε απόσταση αναπνοής από τους θεατές, υπάρχουν κάποιες λεπτομέρειες που δεν πρέπει να αγνοούνται. Ένα σκηνικό αντικείμενο, ένα κοστούμι, ακόμα και μια αντίδραση πρέπει να είναι φροντισμένη στην εντέλεια, γιατί αλλιώς η προσοχή των θεατών αποσπάται πολύ εύκολα και έτσι καταστρέφεται η θεατρική εμπειρία.