ΟΣΑ ΠΑΙΡΝΕΙ Ο ΑΝΕΜΟΣ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 12/12/2019 02:29
Μα ένα ολόκληρο άρθρο για μια αφίσα από ταινία; Γιατί όχι;
Το "Όσα παίρνει ο άνεμος" είναι μια θρυλική ταινία, μεγαλειώδης, που όμοιά της δεν πρόκειται να γυριστεί ποτέ ξανά. Το ίδιο ισχύει και για τις περισσότερες υπερπαραγωγές της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ. Γιατί τα δεδομένα τότε ήταν άλλα. Γιατί τότε δεν υπήρχε δυνατότητα ψηφιακής επεξεργασίας. Αρκεί να πω πως μόνο η αρένα για την αρματοδρομία στον ‘’Μπεν Χουρ’’, το μεγαλύτερο κινηματογραφικό σετ που είχε ποτέ στηθεί ως τότε, ως το 1959 – ε, ναι, πέρασαν κιόλας εξήντα ολόκληρα χρόνια – χρειάστηκε χίλιους εργάτες και περισσότερο από έναν χρόνο για να κατασκευαστεί και κόστισε περισσότερο από ένα εκατομμύριο δολάρια, όταν το συνολικό κόστος της ταινίας ήταν δεκαπέντε. Άλλο τόσο κόστισε και το γύρισμα της αρματοδρομίας. Πέντε βδομάδες για μια μόνο σκηνή. Ναι, αλλά τι σκηνή !
Πολλές οι εμβληματικές υπερπαραγωγές. Δημοφιλείς ταινίες αναφοράς όπως ο "Βασιλεύς των Βασιλέων" και όλες οι ρέπλικές του που έχουν την τιμητική τους κάθε Πάσχα ή όπως η "Κλεοπάτρα" που είναι παντός καιρού.
Δεν ξέρω αν εντυπωσιάζονται οι νεότεροι από αυτό το είδος ταινιών. Στον κόσμο της ψηφιακής τεχνολογίας και του "Άρχοντα των δαχτυλιδιών", προσθέτεις, βλέπεις, στη σκηνή της αρματοδρομίας του "Μπεν Χουρ" όσους κομπάρσους θέλεις στην αρένα, όσο αίμα και όσους διαμελισμούς γουστάρεις, μετά το γύρισμα, στο εργαστήριο, στην τεχνική επεξεργασία, με λίγα κλικ στον υπολογιστή αρκεί να έχεις την κατάλληλη εφαρμογή. Μπορείς να ξανανιώσεις τους ηθοποιούς σου όσο θες ψηφιακά, όπως ο Σκορτσέζε στον "Ιρλανδό" και ούτω καθεξής.
Δεν ήταν πάντα τόσο εύκολα τα πράγματα. Ούτε και τόσο ανέξοδα. Κάποτε ο ρεαλισμός απαιτούσε ιδρώτα και… κίνδυνο. Και η αληθοφάνεια προϋπέθετε… αλήθεια.
Προπομπός των επικών αυτών ταινιών θεωρείται ο πρωτοπόρος Αμερικανός σκηνοθέτης Ντέηβιντ Γκρίφιθ με τη "Γέννηση ενός Έθνους" και τη "Μισαλλοδοξία", ταινίες που κατατάσσονται μέχρι και σήμερα στις 100 καλύτερες όλων των εποχών. "Δάσκαλος όλων μας" έλεγε γι αυτόν ο Τσάρλυ Τσάπλιν. Το ίδιο έλεγαν και μερικοί από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της ιστορίας του κινηματογράφου, λόγω των τεχνικών δυνατοτήτων της κάμερας που πρώτος εκείνος αξιοποίησε. Πανοραμικές μακρινές λήψεις νυχτερινές και ημερήσιες, δημιουργία κινηματογραφικής πλοκής με κορυφώσεις και άλλα πολλά που άλλαξαν τα δεδομένα του παγκόσμιου κινηματογράφου.
Σ΄ αυτή την οικογένεια ανήκει και το "Όσα Παίρνει ο Άνεμος" (πρωτότυπος τίτλος: "Gone with the Wind"), μια επική ιστορική ρομαντική ταινία του 1939, με θέμα μια ερωτική ιστορία τις παραμονές του αμερικάνικου εμφυλίου πολέμου και πραγματικό πρωταγωνιστή τον Αμερικάνικο Νότο. Βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Μάργκαρετ Μίτσελ, σε σκηνοθεσία Βίκτορ Φλέμινγκ, και πρωταγωνιστές τη Βίβιαν Λι, τον Κλαρκ Γκέιμπλ, τον Λέσλι Χάουαρντ και την Ολίβια Ντε Χάβιλαντ η ταινία αποτελεί τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία όλων των εποχών.
Ακόμη και σήμερα, 80 χρόνια ακριβώς από την πρώτη προβολή της, μέσα σε 4 ημέρες προβολής στις ΗΠΑ έκανε εισπράξεις 2,23 εκατ. δολάρια. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί σε επαναπροβολή κλασικής ταινίας.
Αγέραστη, εμβληματική και απολαυστική.
Η ταινία βραβεύτηκε με 10 βραβεία Όσκαρ, 8 διαγωνιστικά και 2 τιμητικά, ένα ρεκόρ που διατήρησε για είκοσι χρόνια, μέχρι το "Μπεν Χουρ". Το 1998 κατατάχθηκε τέταρτη στη λίστα του Αμερικανικού Ινστιτούτου Κινηματογράφου με τις 100 καλύτερες αμερικανικές ταινίες όλων των εποχών. Το 2007 μετακινήθηκε στην έκτη θέση, παραμένει όμως πάντα στην πρώτη δεκάδα.
Υπάρχει και αντίλογος. "Αδιαμφισβήτητα ρατσιστική" την θεωρεί ο Λου Λιούμενικ, ο κριτικός κινηματογράφου της New York Post, παρόλο που έδωσε για πρώτη φορά ένα Όσκαρ β' γυναικείου ρόλου σε μαύρη ηθοποιό, την αξιολάτρευτη Μάμμυ της Hattie McDaniel. "Στην ταινία, οι Γιάνκις και οι υποστηρικτές τους φαίνονται φαύλοι και αχρείοι" διατείνεται ο Λιούμενικ. "Στ΄ αλήθεια, πόσο περήφανοι μπορούμε να είμαστε ως έθνος, όταν αγκαλιάζουμε μια ταινία που ρομαντικοποιεί τον εμφύλιο, αποσιωπώντας τις αληθινές του αιτίες";
Δεν ξέρω αν αιτιολόγησα αρκετά το γιατί γράφω αυτό το άρθρο, ξέρω όμως πως δεν είπα ακόμα όλη την αλήθεια. Ο πραγματικός λόγος δεν έχει καμιά σχέση με αξιολογήσεις, αντικειμενικές ή όχι. Η αφίσα που συνοδεύει το κείμενο καταλάμβανε για χρόνια μια θέση στη ζωή μου μέχρι που μου την κλέψανε, όταν είχα τη φαεινή ιδέα να την κρεμάσω δίπλα στην πόρτα του διαμερίσματος –από την έξω πλευρά ! Την απόκτησα όταν πήγα στη Θεσσαλονίκη φοιτητής, σαράντα τόσα χρόνια πριν. Γιγάντια, καταλάμβανε μια περίοπτη θέση στο φοιτητικό μου δωμάτιο. Είδε και έζησε πάρα πολλά μαζί μου. Αν ήταν μαρτυριάρα θάχε να λέει. Μια γνήσια πρωτότυπη αφίσα που άξιζε μια μικρή περιουσία.
Χρειάστηκε όμως και μια αφορμή για να γράψω αυτό το κείμενο. Στις 15 του Δεκέμβρη συμπληρώνονται 80 χρόνια από την πρεμιέρα στην Ατλάντα που συνοδεύτηκε από διθυράμβους.
Στο διαδίκτυο θα βρείτε, αν θέλετε, ένα σωρό πληροφορίες που διανθίζουνε τον θρύλο.
Εγώ θα σας θυμίσω μόνο δυο φράσεις, δυο ατάκες από την τελευταία σκηνή, που ο άνεμος τις πήρε και τις ταξιδεύει στις ζωές μας μέχρι σήμερα.
Όταν όλα καταρρέουν, η κακομαθημένη Σκάρλετ Ο’Χάρα ρωτάει με απόγνωση τον Ρετ Μπάτλερ που της έχει κάνει όλα τα χατίρια μια ολόκληρη ζωή,
"Και γω τι θ’απογίνω"; για να πάρει την ιδιαίτερα δημοφιλή στον ταλαιπωρημένο από… Σκάρλετ ανδρικό πληθυσμό απάντηση :
"Ειλικρινά, αγαπητή μου, δεν δίνω δεκάρα".
Και κείνη, μένοντας για πρώτη φορά στη ζωή της χωρίς την υποστήριξή του, συντετριμμένη μα πάντοτε ακατάβλητη, ανασυντάσσεται χωρίς χρονοτριβή λέγοντας το εξίσου εμβληματικό "Θα βρω έναν τρόπο… Στο κάτω-κάτω, αύριο είναι μια άλλη μέρα".
Ας μείνουμε σ’ αυτό το "δεν το βάζω κάτω" να κλείσει η χρονιά μας αισιόδοξα. Μαχητικά.
Το παρελθόν το σάρωσε ήδη, άλλωστε, ο άνεμος της Ιστορίας.
Υ.Γ. Αφιερωμένο στην αξιολάτρευτη Μελανία του "Όσα παίρνει ο άνεμος", την Ολίβια ντε Χάβιλαντ. Πέντε φορές υποψήφια για Όσκαρ, το πήρε δυο φορές μαζί με πολλές άλλες διακρίσεις. Είναι η μοναδική που ζει ακόμα από το εντυπωσιακό βασικό καστ της ταινίας. Γεννήθηκε την 1η Ιουλίου του 1916, μερικούς μήνες πριν τον "Σπάρτακο" Κερκ Ντάγκλας που συμπλήρωσε προχτές αισίως και κείνος τα 103 του χρόνια. Δυο θρύλοι ζωντανοί.
Η γλυκιά Ολίβια ύψωσε πρώτη ανάστημα το 1944 κόντρα στην πανίσχυρη Warner Bros, αλλάζοντας τους όρους εργασίας για άνδρες και γυναίκες ηθοποιούς, σπάζοντας το καταχρηστικό συμβόλαιό της με την εταιρία και δίνοντας την ευκαιρία στους συναδέλφους της για ευνοϊκότερα συμβόλαια, τα οποία σε καμιά περίπτωση δεν θα ξεπερνούσαν εφεξής τα επτά χρόνια σε διάρκεια.
Το ίδιο δυναμικά – και νομικά – κινήθηκε και πρόπερσι, στα 101 της χρόνια, ενάντια στην τηλεοπτική σειρά «Feud», στην οποία περιγράφεται η διαμάχη μεταξύ Τζόαν Κρόφορντ και Μπέτι Ντέιβις, προσάπτοντας στους δημιουργούς παραποίηση της αλήθειας, παρότι η ίδια παρουσιάζεται ιδιαιτέρως θετικά στη σειρά.
Δεν το βάζει κάτω με τίποτα.