Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΟ ONLYTHEATER
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 30/05/2016 17:00
«Η ζωή είναι πάντα ενδιαφέρουσα, όσο δύσκολη κι αν είναι» μου λέει ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, ενώ μου εξομολογείται ότι χτες έκανε το πρώτο του ρεπό. «Πήγα στη θάλασσα με τα εγγόνια μου, τα οποία λατρεύω, και περάσαμε υπέροχα. Όλα τα παιδιά τα αγαπώ πολύ. Είναι ωραίο σχολείο, τα παιδιά τόσο καθαρά και σκληρά, αλλά και δίκαια ταυτόχρονα και τα χαλάμε εμείς, που τους επιβάλλουμε αυτό που είμαστε. Το ίδιο συμβαίνει και στο θέατρο. Η ουσία είναι να μπορείς να ακούς. Αυτό είναι το πιο δύσκολο πράγμα στον κόσμο».
- Καταφέρατε σε ελάχιστο χρόνο να παραδώσετε ένα πλούσιο πρόγραμμα. Τελικά μπορούσε να γίνει και σε σαράντα μέρες;
Είναι παγίδα αυτό, μην βάζεις ιδέες. Δουλεύω κάθε μέρα κι εγώ και οι συνεργάτες μου άπειρες ώρες, ασταμάτητα. Έχω χάσει την αίσθηση του χρόνου. Όλα έγιναν γρήγορα, όποτε δεν μπορούσαμε να τολμήσουμε κι άλλα πράγματα φέτος. Έχουμε όμως ξεκινήσει να δουλεύουμε μεθοδικά, για την επόμενη χρονιά. Άλλωστε ένα φεστιβάλ δεν είναι μόνο το πρόγραμμα.
- Σας έχει προταθεί και στο παρελθόν η θέση του διευθυντή και την αρνηθήκατε. Τώρα, τι σας έκανε να αλλάξατε γνώμη;
Έγινε τόσο βίαια όλη η ιστορία με τον Φαμπρ, που είχα την αίσθηση, όπως όλοι, ότι το Φεστιβάλ θα ματαιωθεί. Και επειδή δεν θα ήθελα ως άνθρωπος του θεάτρου να συμβεί κάτι τέτοιο, όλοι οι δισταγμοί και οι σκέψεις πήγαν στην άκρη και είπα αυτόματα «ναι». Ο κύριος Μπαλτάς μου είχε προτείνει τη θέση, μετά τον κύριο Λούκο και τότε είχα αρνηθεί. Πάντα έχω ένα φόβο με το δημόσιο, πόσο ελευθερία έχεις, πόσο δεν σου δημιουργούν οι άνωθεν εμπόδια και κυρίως το θέμα της συνέχειας. Αλλά εδώ ακριβώς, είναι και η πρόκληση. Σε τέτοιες θέσεις, οι άνθρωποι δεν γίνεται, μια ωραία πρωία, απλώς να αντικαθίστανται και να ακυρώνεται όλη η προηγούμενη δουλειά τους. Αυτό συμβαίνει συχνά στην Ελλάδα. Ποτέ κανείς υπουργός δεν μελετάει τι έκανε ο προηγούμενος, ακόμα κι αν ανήκει στον ίδιο χώρο. Όμως ο πολιτισμός δεν είναι θέμα προσώπων, αλλά γραμμής και σε αυτό απαιτείται η συνέχεια..
- Έχετε πει πολλές φορές, ότι πρέπει να ανοίξει ο διάλογος για το Φεστιβάλ που θέλουμε να έχουμε…
Και θα ανοίξει από φέτος με μια μεγάλη συζήτηση στον κήπο του φεστιβάλ. Γενικώς είμαι από τους ανθρώπους που παίρνω θέση και μιλάω ανοιχτά. Αυτό μου κοστίζει, αλλά διεκδικώ το δικαίωμά μου, να έχω και να εκφράζω την άποψή μου. Ποιος λοιπόν είναι ο χαρακτήρας του φεστιβάλ; Πώς επιλέγουμε διευθυντές, συμβούλια και πάει λέγοντας; Από τους θεσμούς ξεκινάει η όλη ιστορία. Για παράδειγμα, στη Γερμανία ένας καλλιτεχνικός διευθυντής, ξέρει πότε τελειώνει η θητεία του και ποια είναι η διάδοχη κατάσταση. Στην Ελλάδα κανείς δεν θέλει τον προηγούμενο, όλοι θέλουν μια αλλαγή, αλλά ο άνεμος της αλλαγής, μόνο μέσα από τη συνεργασία μπορεί να πνεύσει.
Προσωπικά το φεστιβάλ στην Πειραιώς και το παρακολουθούσα ως θεατής με ενδιαφέρον και ενίοτε συμμετείχα σε αυτό. Ίσως κάπου κουράστηκε, μετά την πρώτη πενταετία -και εξαιτίας των οικονομικών συνθηκών πιθανόν- αλλά είναι πολύ σημαντικό ό,τι έκανε ο Γιώργος Λούκος εκεί, δεν το πετάω και θέλω να το συνεχίσω. Πρέπει να συνεργαζόμαστε με τον επόμενο, να παραδώσουμε όσα κάναμε και να σταθούμε πλάι του..
- Εσείς προσωπικά τι είδους φεστιβάλ θέλετε;
Δεν ξέρω. Δεν λέω περισσότερα από αυτά που έχω δρομολογήσει, είναι στο χαρακτήρα μου.
- Είχατε βοήθεια από τον κύριο Λούκο;
Όχι, ούτε από τον ίδιο τον μηχανισμό. Αυτό είναι το τραγικό. Τι θα γίνει, για παράδειγμα, αν κάποιος φύγει βιαστικά όπως έγινε, ή ακόμα χειρότερα αν κάποιος πεθάνει; Δεν θα υπάρχει τίποτα; Σε μένα πάντως, δεν παραδόθηκε τίποτα, μπήκα σε έναν άδειο όροφο εκεί στην Μακρυγιάννη, όπου είναι τα γραφεία του φεστιβάλ κι ήταν λες κι είχε γίνει χημικός πόλεμος, ούτε γομολάστιχες δεν υπήρχαν. Η γραμματέας είχε φύγει επίσης, χωρίς να παραδώσει.
Είχαν, ας πούμε, γίνει συμφωνίες με άλλες χώρες κι εγώ δεν τις γνωρίζω. Κανονικά έπρεπε να παραλάβω από τον κύριο Φαμπρ, αλλά όλα έγιναν βιασμένα κι όλα μετατεθήκαν στο δικό του πρόσωπο κι εδώ διαφωνώ πάρα πολύ.
Δεν θα ήθελα ποτέ να με πετάξουν σε πολιτιστικό Καιάδα. Είναι πολύ προσβλητικός ο χαρακτηρισμός “persona non grata”, ταιριάζει μόνο σε φασίστες, όχι σε καλλιτέχνες. Δεν σημαίνει ότι δεν έκανε λάθη, αλλά πραγματικά δεν ξέρω το παρασκήνιο. Όταν καλείς ένα curator, σημαίνει ότι υπάρχει ένας θεσμός που λειτουργεί ήδη κι αυτός αναλαμβάνει ένα μέρος του.
- Το πρόγραμμα είναι ενδεικτικό της γραμμής, που θέλετε να ακολουθήσετε και στο μέλλον;
Δεν μπορώ ποτέ να εγγυηθώ την επιτυχία, αλλά, ναι, αυτό το πρόγραμμα σε μεγάλο βαθμό αντανακλά την άποψή μου. Σαφώς θα υπάρξουν αλλαγές, υπάρχουν πολλές ιδέες. Είμαστε στη φάση που βάζουμε προτάσεις στο τραπέζι και οργανωνόμαστε. Γι’ αυτό έχω μια πολύ καλή ομάδα, γιατί κανείς δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνος του. Μας ενδιαφέρει πολύ το εκπαιδευτικό κομμάτι και η σύνδεση του φεστιβάλ με την πόλη. Πώς θα ανοιχτούμε στην πόλη και τους κατοίκους της; Όχι μόνο κάνοντας παραστάσεις σε νέους χώρους, αλλά επικοινωνώντας μέσα από καλλιτεχνικές δράσεις, με ένα κοινό, το οποίο πιθανόν δεν παρακολουθεί το φεστιβάλ. Πρέπει να συνεργαζόμαστε με την τοπική αυτοδιοίκηση και με άλλους φορείς που μπορεί να του αφορά η υπόθεση Φεστιβάλ.
Στην Αθήνα έχω έρθει σε επαφή με τον κύριο Καμίνη και στην Επίδαυρο με τον δήμαρχο, τον κύριο Γκάτζιο, αλλά και την περιφέρεια, όπως και με το «Διάζωμα» του Σταύρου Μπένου, γιατί μας ενδιαφέρει πώς θα ανοιχτούμε κι σε αρχαία θέατρα, που δεν έχουν λειτουργήσει. Έχει πάθος αυτός ο άνθρωπος με αυτό το θέμα.
Επίσης συνεργαζόμαστε με το θεατρικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, που βρίσκεται στο Ναύπλιο, πολύ κοντά δηλαδή στην Επίδαυρο - είναι λάθος να μην έχουμε συνεργασία. Με την ίδια λογική διπλά την Πειραιώς, βρίσκεται η σχολή Καλών Τεχνών και είμαστε από φέτος σε συνεργασία με τον Πρύτανη, μιας και θέλουμε να γκρεμίσουμε το τείχος που μας χωρίζει, μεταφορικά μιλώντας. Έτσι φέτος συμμετέχουμε στην έκθεση των Αποφοίτων, γιατί θεωρούμε πως είναι ωραίο το κοινό μας να μπει στη Σχολή και να δει ό,τι νέο γίνεται και στο κομμάτι των εικαστικών.
Κάτι στο οποίο επενδύω σημαντικά και με ενδιαφέρει είναι το Λύκειο της Επιδαύρου. Είμαστε σε μια φάση που οργανώνουμε το πρόγραμμα αυτό με την ομάδα μου (Δήμητρα Κονδυλάκη για το σύγχρονο ελληνικό θέατρο, Ματίας Φον Χαρτζ για τις διεθνείς Παραγωγές, Στεριανή Τσιντζιλώνη για το χορό και Τζωρτζίνα Κακουδάκη για τα εκπαιδευτικά προγράμματα.)
- Συχνά λέτε ότι η Επίδαυρος είναι μεγάλο θέμα…
Πράγματι. Δεν αρκεί να παιχτούν απλώς έξι ή οχτώ παραστάσεις, πράγμα που κάνω βέβαια και θα συνεχίζω να κάνω. Όμως η Επίδαυρος είναι ένας ζωντανός αρχαιολογικός χώρος, με τεράστια αίγλη παγκοσμίως και θεωρώ ότι πρέπει να ανοίξει ένα σχολείο εκεί, που είναι ο ιδανικός τόπος. Ένα σχολείο θερινό και πρακτικό πάνω στην αρχαία τραγωδία, για σπουδαστές δραματικών σχολών και νέους ηθοποιούς, όπου θα διδάσκουν δάσκαλοι από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που έχουν δοκιμάσει τεχνικές και φόρμες πάνω στην αρχαία τραγωδία.
- Γιατί δεν έχουν λειτουργήσει ως τουριστικό αξιοθέατο -όχι ο χώρος- οι παραστάσεις που γίνονται εκεί, τόσα χρόνια; Μπορεί αυτό να συμβεί;
Βέβαια, έχει δρομολογηθεί αυτό και θα γίνει. Πρέπει καταρχάς να προβάλλονται οι παραστάσεις σε ξενοδοχεία στην ευρύτερη περιοχή και να υπάρχουν υπέρτιτλοι. Πολλά μπορούν να γίνουν… Ο διευθυντής πρέπει να παρασύρει την πολιτεία και η πολιτεία να έχει όρεξη να παρασυρθεί. Πάντως δεν μπορείς να φανταστείς με τη ζέστη το αγκάλιασαν την προσπάθειά μας όλοι οι τοπικοί φορείς κι αυτό με χαροποιεί.
- Θέλετε επίσης να δώσετε βάρος στην εγχώρια δραματουργία…
Θα δημιουργηθούν εργαστήρια γραφής ώστε να παραγγέλνουμε έργα σε συγγραφείς κι όχι μόνο να δεχόμαστε προτάσεις. Μέσα από αυτά τα εργαστήρια, σκοπός είναι να προκύπτουν κείμενα, που θα γίνονται παράσταση την επόμενη χρονιά.
-Τα οικονομικά του φεστιβάλ, είναι το μελανό του σημείο. Ποιο το βασικό πρόβλημα; Πώς θα το αντιμετωπίσετε;
Προτίμησα φέτος να δεχτώ να μειωθεί ο προϋπολογισμός κατά 25%, αλλά αυτός ο προϋπολογισμός είναι μεταβατικός, προκειμένου να εξοφληθούν τα προηγούμενα χρέη που είναι πολλά, έτσι ώστε να ξεκινήσει η επόμενη χρονιά με μηδενικό έλλειμμα. Πιστεύω όμως ότι δεν πρέπει να αναζητήσουμε χρήματα, μόνο στον κρατικό κορβανά. Επίσης κάτι που με απασχολεί και το είπα και σε μια συνάντηση με τους εργαζόμενους, είναι ότι το φεστιβάλ δεν γίνεται για να είμαστε εργαζόμενοι, αλλά για να παράγουμε έργο. Φυσικά και πρέπει να αμειβόμαστε για την εργασία μας, όμως δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε το σκοπό για τον οποίο βρισκόμαστε σε ένα γραφείο, είτε λέγεται εφορία, είτε φεστιβάλ, είτε οτιδήποτε άλλο. Πρέπει να ξανασκεφτούμε γιατί δουλεύουμε, ποιο το αντικείμενό μας και να το αγαπάμε... Γι’ αυτό θέλω να δουλεύω με ανθρώπους που έχουν όρεξη. Δεν με αφορούν οι πολιτικές πεποιθήσεις κανενός, είναι εντελώς αντιδημοκρατική και πολύ μικρή μια τέτοια στάση. Βέβαια, δεν θα συνεργαστώ ποτέ με φασίστα, γιατί ένα πρόσωπο με τέτοιες ιδέες δεν μπορεί να έχει φαντασία….
- Όμως πώς θα εξασφαλίσετε χρήματα; Θα ανατρέξετε σε παραγωγούς και χορηγούς;
Όρεξη να έχω να τρέχω. Δεν αποφεύγω την απάντηση όμως. Παραγωγοί υπάρχουν και τώρα, το θέμα είναι να μην καπελώνεσαι. Επίσης αν κάποιος θέλει να σου δώσει χρήματα, προβάλλοντας μεν το "προϊόν" του, αλλά με χαμηλούς τόνους και αγάπη για τις τέχνες, χωρίς να γίνεται παρεμβατικός στο καλλιτεχνικό έργο, τότε είναι ευπρόσδεκτη η προσφορά. Δεν μου αρέσει η έννοια του αρπακτικού.
- Το Φεστιβάλ είναι περισσότερο θεατρικό. Τι γίνεται όμως με τις άλλες τέχνες;
Είναι ένα φεστιβάλ παραστατικών τεχνών, επιμένω σε αυτό, αλλά το θέατρο καταλαμβάνει ένα μεγάλο κομμάτι και γιατί έχουμε πολλούς καλλιτέχνες σε αυτό το χώρο και γιατί το κοινό είναι μεγάλο. Έχουμε δώσει πάντως, φέτος μεγάλο βάρος και στη μουσική που με ενδιαφέρει πολύ, όπως και ο χορός και τα εικαστικά. Αλλά μέσα σε 40 μέρες δεν μπορούν να γίνουν όλα. Επίσης χρειάζομαι συμβούλους για τον κάθε τομέα. Η μουσική ειδικά, ίσως χρειάζεται τρεις ανθρώπους, καθότι πρέπει να καλύψεις μια τεράστια γκάμα. Ένας διευθυντής δεν μπορεί να ξέρει τα πάντα.
- Στη συνέλευση στη Σφενδόνη ακούστηκαν και κάποιες θέσεις ανθρώπων που διαμαρτύρονταν γα τις διπλοθεσίες ή και τριπλοθεσίες στο Φεστιβάλ… Τι σκοπεύετε να κάνετε με αυτό;
Αυτό θέλει μεγάλη προσοχή και για καλλιτεχνικούς και για εργασιακούς λόγους. Δεν μπορείς πάντως, μέσα σε μια μέρα να κάνεις δυο πρόβες. Πότε θα σκεφτείς; Σήμερα όλοι πρέπει να κάνουν δύο και τρία πράγματα, τα καταλαβαίνω αυτό, αλλά το φεστιβάλ αμείβει. Από του χρόνου, θα το προσέξω πολύ αυτό κομμάτι. Άλλωστε έχουμε πολλούς καλούς καλλιτέχνες στη χώρα μας, γιατί να μην δουλεύουν περισσότεροι;
- Πώς αξιολογείτε τις προτάσεις που δέχεστε;
Συζητάμε κάθε πρόταση με την ομάδα μου. Δεν μου αρέσει να λειτουργώ μόνος μου. Έτσι δουλεύω και στο θέατρο του Νέου Κόσμου, δεν είναι ένας χώρος μόνο για μένα, γι’ αυτό συνεργαζόμαστε με πολλούς θιάσους σε επίπεδο συμπαραγωγής και κάνουμε αυστηρές επιλογές. Βεβαίως υπάρχουν αποτυχίες και σίγουρα με στενοχωρεί μια λάθος επιλογή. Αλλά όλα, μέσα στο παιχνίδι είναι. Με αυτά τα μυαλά πάω και στο φεστιβάλ. Δεν πάω να μεγαλώσω το θέατρο του Νέου Κόσμου, αλλά πάντα το ίδιο πρόσωπο είμαι, που απλώς τώρα πρέπει να αντιμετωπίσω έναν πιο μεγάλο οργανισμό, που απευθύνεται σε περισσότερο κόσμο.
Μια πρόταση πρέπει να είναι πρωτότυπη, να έχει ενδιαφέρον και εξετάζουμε ποιος είναι ο θίασος ή η ομάδα. Βλέπω πάντως πολύ θέατρο, πάνω από εκατό παραστάσεις το χρόνο κι έχω γνώση της θεατρικής πραγματικότητας, όσον αφορά στο ελληνικό θέατρο. Για τις ξένες παραγωγές, ο Ματίας φον Χαρτζ, είναι ένας άνθρωπος με μεγάλη εμπειρία, διευθυντής εδώ και χρόνια του θερινού φεστιβάλ του Βερολίνου. Χάρη σε αυτόν άλλωστε, φέτος υπάρχουν ξένες παραστάσεις. Τον πήρα τηλέφωνο και κυριολεκτικά την επόμενη μέρα, μου έκανε 22 προτάσεις- αξιοθαύμαστο αυτό που ‘έκανε- από τις οποίες διαλέξαμε τις δέκα. Τώρα οργανώνουμε τι θα κάνουμε του χρόνου, αλλά και το πώς θα ανοιχτεί το φεστιβάλ στο εξωτερικό.
- Τι θα γίνει με το Θέατρο του Νέου Κόσμου;
Έχω το δικαίωμα να σκηνοθετώ, μου το επιτρέπει η θεσμική μου θέση και θα κάνω εκεί μια παράσταση τον χειμώνα. Το θέατρο το έχει αναλάβει εδώ και δύο χρόνια ο γιος μου, ο Μίλτος Σωτηριάδης, πριν δηλαδή μετακινηθώ στο φεστιβάλ. Πιστεύω πολύ στη διαδοχή, όπως σου είπα και πριν. Είμαι βέβαια δίπλα του και συνεργαζόμαστε, τον παρατηρώ και νιώθω ασφάλεια. Έχει δίπλα του μια δυνατή ομάδα επίσης. Βρίσκεται εκεί και η γυναίκα μου η Κοραλλία Σωτηριάδη, ένας άνθρωπος πολύ ικανός, οπότε όλα καλά.
- Πώς βλέπετε το ελληνικό θέατρο σήμερα;
Γίνονται πολύ ωραία πράγματα. Ο βασικός κίνδυνος και λόγω κρίσης και λόγω της αύξησης των θιάσων, είναι να μην διαχωρίζεται το ερασιτεχνικό, από το επαγγελματικό θέατρο. Κατανοώ και υποστηρίζω τις νεανικές ομάδες, όπως ξέρουν όλοι, όμως μερικές φορές μπερδεύονται τα όρια στο τι είναι επαγγελματικό θέατρο και τι όχι. Όταν δεν υπάρχουν επαγγελματικοί όροι και χρήματα, τότε κινδυνεύει και η ποιότητα.