ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ - ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ, ΑΠΟ ΤΗ SCHAUBUHNE ΣΤΑ 'ΔΗΜΗΤΡΙΑ'
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 06/10/2016 15:58
«Είμαι η Αντιγόνη και η Ηλέκτρα είμαι... δεν θα δω ποτέ τους τάφους των δικών μου... Δεν μπόρεσα να τους θάψω... ήμουν τριών ετών... δεν ξέρω πώς κατάφερα να το σκάσω, όταν οι Χούτου σκότωναν τους δικούς μου. Εμείς ήμασταν Τούτσι. Ένα από τα δύο έπρεπε να είσαι... Δεν ξέρω ποιες είναι οι διαφορές... Κρύφτηκα... Τα παιδιά είναι παντού ίδια... Δεν ξέρω πώς κρύφτηκα πίσω από τους θάμνους, ούτε πώς βρέθηκα σ' ένα ίδρυμα, ούτε ύστερα πώς με διάλεξαν από έναν..."κατάλογο ΙΚΕΑ για παιδιά" οι θετοί γονείς μου σε μια επαρχία του Βελγίου, ούτε πώς έγινα η... ατραξιόν του χωριού, γιατί με φωνάζαν "ο μπαμπούλας...".
Είμαι η Consolate Siprius (Κοσνσολά Σιπέριους), γεννήθηκα στις 30 Μαρτίου του 1989, στο Μπουρουντί, είμαι ηθοποιός, 27 χρόνων, έπαιξα την Αντιγόνη -αυτή του Σοφοκλή- στην Κολωνία, μια μαύρη Αντιγόνη, τον χειμώνα θα παίξω την Ηλέκτρα στις Βρυξέλλες. Είμαι η Αντιγόνη και η Ηλέκτρα...
... Τώρα, ο Milo Rau μ' έβαλε να παίξω τον εαυτό μου. "Παίζω" την Κοσνσολά Σιπέριους. Δεν είναι κατασκευασμένο θέατρο αυτό... Είναι η αλήθεια μας. Αυτό που δεν καταγράφουν τα ΜΜΕ στην Ευρώπη. Κι επιτέλους μιλάω "καθαρά". Δεν είναι τόσο η φρίκη του σφαγιασμού των γονιών μου, που με στοιχειώνει.. Αυτό σχεδόν το ξέχασα, οι άνθρωποι ξεχνούν -αυτό που με κυνηγά ακόμη είναι το βλέμμα, είναι η απαξίωση των άλλων- των Ευρωπαίων Βέλγων χωρικών- ο κυνισμός τους... Ήταν άνθρωποι χωρίς συμπόνια... Τώρα ζω στις Βρυξέλλες. Έχει κι εκεί πολλούς μαύρους. Δεν έρχονται στο θέατρο. Ούτε κι εγώ πάω στη γειτονιά των μαύρων. Πάντα ήθελα να είμαι λευκή... Πίστευα πάντα πως είμαι μαύρη, αλλά από μέσα μου είμαι ...κατάλευκη
...Είμαι η Consolate Siprius... επέζησα από τη γενοκτονία στην Αφρική... Τη γενοκτονία που προκάλεσαν οι Ευρωπαίοι μπουρζουάδες για τον χρυσό της, για να τον πάρουν και τον χρησιμοποιήσουν στην οικονομία σας, στον πολιτισμό σας...».
«Compassion. The History of the Machine Gun» (Συμπόνια. Η ιστορία των οπλοπολυβόλων) είναι ο τίτλος της ιδιότυπης παράστασης - θεατρικού ντοκιμαντέρ που «έστησε» ο 40χρονος Ελβετός σκηνοθέτης Milo Rau με τη θρυλική βερολινέζικη σκηνή Schaub?hne Berlin Theatre (λειτουργεί από το 1962 υπό τη διεύθυνση, την τελευταία εικοσαετία, του Thomas Ostermeier).
Με «υλικό» (κείμενα βασισμένα σε συνεντεύξεις από μέλη μη κυβερνητικών οργανώσεων, κληρικούς, στρατιωτικούς, θύματα πολέμου στην Αφρική και την Ευρώπη) ο Milo Rau επιχειρεί μέσω της θεατρικής πράξης να ανιχνεύσει τα όρια της «συμπόνιας» και του... ευρωπαϊκού ανθρωπισμού.
«Είμαι ο Οιδίποδας... (έπαιξα κάποτε τον Οιδίποδα στο παιδικό θέατρο στην Ελβετία)... Μετά πήγα με τους δασκάλους χωρίς σύνορα στο Κογκό... Ήταν δεκάδες ΜΚΟ εκεί με γελοία ονόματα... Δεν μπόρεσα να συνεισφέρω σε τίποτα. Όταν γύρισα δεν μπορούσα να επικοινωνήσω με τους φίλους μου. Τι να τους πεις; Αυτοί παθαίνουν στη θέα ενός νεκρού παιδιού (δείχνει τη φωτογραφία του μικρού Αϊλάν). Είναι όλοι τους καθίκια. Ο πόλεμος δεν τέλειωσε ποτέ. Θα πάω σπίτι μου, θα κάνω γιόγκα και stretching για να ηρεμήσω... Σημασία έχει ποιος έχει στα χέρια του τα πολυβόλα...
Εγώ είμαι ένοχη για όλα αυτά... Και για τους βιασμούς και για τους παλουκωμένους ανθρώπους. Σαν τον Οιδίποδα στο θέατρο... Το ήξερε απ΄την αρχή... Έκανε πως δεν το ήξερε... Για τους εκατομμύρια νεκρούς στο Κογκό, για τους βιασμούς, για τα πνιγμένα παιδιά... Είμαι ο Οιδίποδας...»
Είναι αποσπάσματα μόνο από τον «αντίλογο» - τον «άλλο» μονόλογο της Ελβετίδας δασκάλας Ursina Lardi που μοιράζεται τη σκηνή του θεάτρου αλλά και του σύγχρονου παγκόσμιου πολιτικο-πολεμικού σκηνικού στο οποίο εντάσσει την παράστασή του ο Milo Rau.
Από τον λόγο της Ελβετίδας -μέλους ΜΚΟ- «περνούν» ο δυτικός καθολικισμός, ο θεός που «τα πανθ΄ορά», οι τύψεις, ο Μπετόβεν κι ο Στράους, η «κυτταρική σχέση» των Ευρωπαίων με την «ελευθερία» του πνεύματος, οι ιμπεριαλιστικές δομές και τα οικονομικά συμφέροντα, η υποκριτική ευαισθησία. Η συμπόνια...
Στη σκηνή του κατάμεστου, χθες βράδυ, θεάτρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (η μοναδική παράσταση δόθηκε στο πλαίσιο των «Δημητρίων» σε συνδιοργάνωση με το Goethe Institut Thessaloniki), εναλλάσσονταν πίσω από ένα βουνό σκουπιδιών (πλαστικές καρέκλες, βρώμικα ρούχα, άδεια μπουκάλια, ένα οπλολυβόλο, και δυο κάμερες που πρόβαλαν τα πρόσωπα των δυο πρωταγωνιστριών - πόλων των δυο σύγχρονων «κόσμων», αλλά και της διαχρονίας στη σχέση εξουσίας -εξουσιαζόμενου) βασικός πρωταγωνιστής αναδείχτηκε ο σκληρός λόγος - περιγραφή της αέναης ανθρώπινης περιπέτειας.
Από τον Οιδίποδα τύραννο, ως την ευρωπαϊκή «συμπόνια», από την Αντιγόνη και την Ηλέκτρα ως τους άταφους νεκρούς γονείς της μελαμψής μικρόσωμης Consolate Sip?rius από το Μπουρουντί ως αυτόν της λευκής ψιλόλιγνης ξανθιάς Ελβετίδας καθολικής Ursina Lardi που ...κατούρησε όρθια (επί σκηνής) μέσα απ τις εκρού ζαρτιέρες της στο πρόσωπο της «Μerci-bien» (ευχαριστώ πολύ!), της Κογκολέζας με το "αστείο" όνομα...
«Για τον ευρωπαϊκό κυνισμό μιλάει η παράσταση. Όχι για τη συμπόνια. Για το πού αρχίζει και πού τελειώνει η Ευρώπη; Για την αθλιότητα, τη δυστυχία του κόσμου... Για τις ευθύνες και τις ενοχές όλων μας» έλεγε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ λίγο πριν από την παράσταση σε συνέντευξη που παραχώρησε η νεαρή Consolate Sip?rius.
Κι ήταν αυτή η μικρόσωμη μελαψή «μάρτυρας» που έκλεισε την παράσταση της γερμανικής πρωτοποριακής σκηνής με τους ήχους από τα παιδιά που παίζουν: «παιδιά υπάρχουν παντού και παίζουν πάντα. Εκτός από τις γειτονιές των λευκών... είναι λίγο κίτς, αλλά όμορφο...FIN».
H «Compassion. The History of the Machine Gun» έκανε πρεμιέρα τον περασμένο Ιανουάριο στο Βερολίνο, παίχτηκε σε 50 ευρωπαϊκές πόλεις και επιστρέφει την επόμενη εβδομάδα στη βερολινέζικη Schaub?hne, όπου θα παρουσιάζεται ως τα τέλη του χρόνου.
Β. Χαρισοπούλου - ΑΠΕ - ΜΠΕ