ΙΩΒ - ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 18/02/2016 14:08
Το κείμενο είναι βασισμένο στην Παλαιά Διαθήκη και την αναφορά της στα βάσανα του Ιώβ, αλλά εμπλουτίζεται και από μια σταχυολόγηση κειμένων της παγκόσμιας λογοτεχνίας και ποίησης γι' αυτόν. Ο χαρακτήρας αυτός, ήταν φημισμένος για το ήθος, την ορθή του κρίση, αλλά και τη βαθιά του αφοσίωση στο Θεό.
Μετά από ένα καπρίτσιο του Σατανά, που αμφισβητώντας την ακεραιότητα του Ιώβ, θέτει ερωτήματα για τη μεταβολή της πίστης του Ιώβ, αν έχανε τα πλούτη του και την υγεία του, ο Θεός τον υποβάλλει σε δοκιμασίες. Η πίστη του Ιώβ, αν και κλονίζεται κάποια στιγμή και διέρχεται μια φάση αμφισβήτησης, επανέρχεται στην αρχική της κατάσταση, γι'αυτό και ο Θεός τον ανταμείβει στο τέλος, με πλήρη αποκατάσταση της υγείας του και ακόμα μεγαλύτερη υλική ευδαιμονία.
Η ιστορία αυτή θίγει γενικότερα θέματα της ανθρώπινης ύπαρξης και όχι μόνο της πίστης και της αφοσίωσης. Ο μεγάλος φόβος της μετάπτωσης, από την ευτυχία στη δυστυχία, σε μία στιγμή, είναι διαχρονικός και ιδιαίτερα στις μέρες μας επίκαιρος όσο ποτέ. Γιατί η υλική ευδαιμονία ή κακοδαιμονία, συνδυάζεται άμεσα και με την πνευματική και ψυχική διαύγεια και καθαρότητα.
Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις οδηγεί την παράσταση με μέτρο και ισορροπία, χωρίς να προσπαθεί να εκβιάσει ευφρόσυνη διάθεση, λύπη, πόνο, συμπόνια, σκέψη, λόγο και συναίσθημα. Σε όλα παραχωρεί κάποιο χώρο και κάποιες στιγμές, αλλά αυτές μοιάζουν αβίαστες και όχι προεπιλεγμένες και καθοδηγούμενες. Βρίσκονται φυσικά σε μια αλληλουχία νοηματική και ακολουθούν μία κλιμάκωση. Τονίζει συνεχώς ότι το θέμα του Ιώβ δεν είναι συλλογικό, αλλά εξόχως ατομικό (άλλωστε η πορεία μας πάντα κρύβει μία μοναχικότητα) και δεν ξεχνά να υπογραμμίζει εντέχνως, ότι θα μπορούσε να συμβεί στον καθένα μας. Η αίσθηση του δικαίου και του αδίκου, της αυτογνωσίας και του γνωσιακού σκοταδιού, της αμαρτίας και της τιμωρίας, της πάλης για αποκατάσταση και της εγκατάλειψης είναι τα βασικά δίπολα, πάνω στα οποία ο σκηνοθέτης βασίζει την πορεία της παράστασής του και τα διερευνά μέσα από διαλόγους, ξεσπάσματα, διαπιστώσεις, αλλά και εμμονές του Ιώβ, αλλά και των φίλων του που τον επισκέπτονται για να τον νουθετήσουν. Οι απαντήσεις που δίνονται δεν αποδίδονται ως θέσφατα, αλλά ως αφορμή για σκέψη και προβληματισμό.
Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν υιοθετεί θέσεις, απλά τις παραθέτει, πέφτοντας όμως, στη μικρή παγίδα μίας παθητικότητας αχρείαστης, αντί μίας δημιουργικής προσπάθειας εξεύρεσης λύσεων, αιτίων και αιτιατών.
Ευτυχώς προσηλυτιστικές τάσεις και διδακτισμός, δεν αποτέλεσαν μέρος του σκηνοθετικού οπλοστασίου και ο σκηνοθέτης καθοδήγησε προσεκτικά τον ηθοποιό του, στα διαφορετικά μονοπάτια των χαρακτήρων που ερμήνευσε, χωρίς να τον αφήσει να παρασυρθεί σε υπερβολικό χιούμορ, πόνο, ή άλλο συναίσθημα αφήνοντάς του και κάποιο χώρο να ελιχθεί και να αυτοσχεδιάσει.
Ο Θανάσης Τσαλταμπάσης αποφασίζοντας να ερμηνεύσει αυτόν τον μονόλογο, ήταν δεδομένο ότι κλήθηκε να απαρνηθεί το προφίλ που τον έχουμε συνηθίσει στο σινεμά και την τηλεόραση. Εδώ κατέβαλλε την υποκριτική του ενέργεια και το ταλέντο του για να μιλήσει απευθείας στην καρδιά του θεατή και με όπλα του το λόγο, την κίνηση και την αμεσότητα της ενέργειας του θεατρικού χώρου να γίνει ένα με αυτόν. Η προσπάθειά του έντονη και συνεχής, τόσο σωματική, όσο και πνευματική. Ίσως να ήταν λίγο υπερβολικός σε κάποιες αλλαγές τόνων και χροιών της φωνής του, αλλά δεν έπαψε στιγμή να προσπαθεί να συνδυάσει τους πολλαπλούς ήρωες που υποδύθηκε, χωρίς κενά και διατηρώντας τον καταιγιστικό ρυθμό του λόγου και του ρυθμού της παράστασης αμείωτο. Ο κ. Τσαλταμπάσης προσπάθησε τα μέγιστα , χωρίς συνηθισμένες εύκολες λύσεις και κωμικά δεκανίκια. Και η ερμηνευτική πλευρά που μας αποκάλυψε, στάθηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, αφήνοντας υποσχέσεις ότι μπορεί να καλύψει μια ακόμα ευρύτερη γκάμα χαρακτήρων, δραματικών και κωμικών, που στην αρχή της καριέρας του δεν είχαμε υποψιαστεί.
Το σκηνικό της Κατερίνας Αϊναροζίδου λιτό και λειτουργικό στήθηκε στη μέση της σκηνής και αποτέλεσε το κέντρο δράσης, αφήγησης και κίνησης του ηθοποιού.
Τα κοστούμια της ίδιας ίσως χρειάζονταν μια μεγαλύτερη ποικιλία και μία εναλλαγή τους, όταν ο ηθοποιός άλλαζε πρόσωπα και χαρακτήρες.
Η μουσική του Κώστα Ξενόπουλου, αποτέλεσε "παρέα" στο λόγο και έδεσε μαζί του αρμονικά.
Συμπερασματικά, η καλλιτεχνική πρόταση του Ιώβ στη σκηνή του Ιλίσια Βολανάκης, αποτέλεσε μια φρέσκια ματιά σε ένα γνωστό βιβλικό μύθο και εμπλουτίστηκε με τα απαραίτητα στοιχεία διαχρονικότητας για να μιλήσει και στο σύγχρονο θεατή.
Η τελική αισθητική εικόνα που εξέπεμψε η παράσταση στον θεατή, αυτός ο δύσκολος και εξουθενωτικός μονόλογος, ήταν άρτια, κρατώντας εν γένει το ενδιαφέρον του θεατή και δίνοντάς του τροφή για σκέψη.