ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ Η ΕΝ ΤΑΥΡΟΙΣ | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 14/07/2021 11:24
Το παρθενικό του σκηνοθετικό ντεμπούτο με αρχαία τραγωδία επιχειρεί φέτος ο Γιώργος Νανούρης, επιλέγοντας τo έργο «Ιφιγένεια, η εν Ταύροις», του Ευριπίδη.
Το αμφιλεγόμενο, ως προς την πλοκή και ύφος ποιητικό έργο, που υμνεί το μεγαλείο της αδελφικής αγάπης και της φιλίας, την αξία της ανθρώπινης τιμής, τον νόστο, το θεϊκό στοιχείο, δε συγκαταλέγεται στην κατηγορία των τραγωδιών όπου διαφαίνεται ξεκάθαρα «μια άποψη του κόσμου εξ ολοκλήρου τραγική», ούτε αντιμετωπίζεται ως «ολοκληρωτική τραγική σύγκρουση», παρά μόνο «σαν μία τραγική κατάσταση, μια θυελλώδη φάση στον δρόμο προς την αρμονία».
Η σπορά των Ατρειδών σε βάρβαρη πατρίδα, άγρια και αφιλόξενη, μάχεται για τα μεγάλα ιδανικά. Η Ιφιγένεια και ο Ορέστης, δύο αθώα αδέλφια, πληρώνουν άθελά τους, όλες τις προγονικές αμαρτίες. Η αγάπη και το δίκιο τελικά επικρατούν, αφήνοντας μια γλυκόπικρη επίγευση, αφού η λύση δεν επέρχεται από ανθρώπινο χέρι, μα ως μάννα εξ ουρανού.
Ο αριστοτεχνικός ποιητικός λόγος του Ευριπίδη αναδεικνύεται πιο προφητικός και επίκαιρος από ποτέ. Η αναφορά στο μίασμα, που ο λαός του Θόα πρέπει να κλειστεί στα σπίτια του για να προφυλαχτεί από το κακό και η ανατριχιαστική στιγμή της αναγνώρισης των δύο παιδιών που σμίγουν ξανά, μας κάνει να λαχταράμε τη συνάντηση και τη σφιχτή αγκαλιά, περισσότερο από κάθε άλλη φορά μετά την πανδημία.
Ο σκηνοθέτης Γιώργος Νανούρης, έχοντας στη φαρέτρα του την έξοχη μετάφραση του Γιώργου Ιωάννου, πλαστουργεί μία χειροποίητη, λιτή θεατρική συνθήκη με σεβασμό, φροντίδα και αισθητική εστιάζοντας στον διαυγή λόγο του ποιητή και τις ανάγλυφες διαδρομές των προσώπων, χωρίς περιττούς νεωτερισμούς. Λόγος, κίνηση και έκφραση σε πλήρη αρμονία.
Η Λένα Παπαληγούρα ενδύεται την πολύπλευρη και πολύπαθη Ιφιγένεια με ευθυβολία και σκηνική ευσυνειδησία. Η ιέρεια της Αρτέμιδας, από παρ' ολίγον θύμα ανθρωποθυσίας, μεταμορφώνεται σε θύτη θυσιάζοντας ξένους προς χάριν της θεάς. Συναισθηματικά χειμαρρώδης, αέρινη, πηγαία φωτίζει κάθε πτυχή της ηρωίδας της.
Ο κατατρεγμένος από τις Ερινύες Ορέστης, αποτυπώνεται δεξιοτεχνικά στο πρόσωπο του Μιχάλη Σαράντη. Υφαίνει με ακρίβεια και αμεσότητα την ψυχοσωματική αλήθεια του μητροκτόνου, σωματοποιώντας επιτυχώς τα συναισθήματά του.
Ο Προμηθέας Αλειφερόπουλος, υποδύεται τον πιστό φίλο Πυλάδη, με συνέπεια και μέτρο και με τις εύγλωττες σιωπές του.
Ο Νίκος Ψαρράς, στον ρόλο του βάρβαρου ηγεμόνα Θόα, με σκηνική ευχέρεια και ευελιξία εντυπωσιάζει. Σαρωτικός, επιβλητικός, καίριος με πειστικές εναλλαγές στις εκάστοτε διαθέσεις του.
Ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, στον διττό του ρόλο, ως Γελαδάρης και Αγγελιοφόρος, διακρίνεται για την εκφραστική του δεινότητα και ιδιοσυγκρασία, αποδεικνύοντας το μεγάλο εύρος του ταλέντου του.
Ατού της παράστασης, η απόκοσμη παρουσία της Χαρούλας Αλεξίου, που εμφανίζεται, ως από μηχανής θεός, στο φινάλε. Υποβλητική, λευκοντυμένη φιγούρα, αναδύεται στην πύλη του Ναού, μέσα από καπνούς και έντονο φως, για να φέρει σωτηρία στις ψυχές των ανθρώπων. Η θεά Αθηνά στέκεται αγέρωχη με στεντόρεια φωνή και πειθαρχημένο λόγο δημιουργώντας δέος και θαυμασμό.
Υποδειγματικός ο επταμελής Χορός των Ιερειών, των γυναικών που απήχθησαν από τα πάτρια εδάφη για να τελούν φριχτά καθήκοντα στην Ταυρίδα. Οι φωνές τους θυμίζουν τελετουργικό προσευχής. Η παρουσία τους αιθέρια, με ακριβή βηματισμό, κρατούν φαναράκια σαν προσφορές προς τους μελλοθάνατους. Κορυφαία η ηθοποιός Κίττυ Παϊταζόγλου, πλαισιώνεται από ένα δροσερό μπουκέτο κοριτσιών (Νικόλ Κουνενιδάκη, Μαρία Κωνσταντά, Άννα Κωνσταντίνου, Δανάη Πολίτη, Βιβή Συκιώτη και Αρετή Τίλη) με καθαρό λόγο και εξαίσια φωνητικά προσόντα, διδαχθείσες άρτια από τον Άγγελο Τριανταφύλλου.
Επιβλητικό το σκηνικό τοπίο της Μαίρης Τσάγκαρη και καλαίσθητες οι ενδυματολογικές επιλογές της Ιωάννας Τσάμη σε γήινες αποχρώσεις.
Ο Αλέκος Γιάνναρος σχεδιάζει τους υπαινικτικούς φωτισμούς σε συνεργασία με τον Γιώργο Νανούρη.
Εν κατακλείδι, απλά και ταπεινά συναντιούνται θεοί και άνθρωποι στον χώρο του θεάτρου για την πολυπόθητη μέθεξη.
«Ιφιγένεια, η εν Ταύροις», καμωμένη με τα πιο ωραία υλικά, από τους συντελεστές, προς τέρψη και αγαλίαση της ψυχής μας.