Η ΜΙΜΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ΩΣ ΕΜΠΕΙΡΙΑ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 24/08/2016 12:03
της Τόνιας Βασιλάκου
Τι είναι η μιμική; Η μιμική τέχνη είναι περισσότερο από μια τέχνη. Είναι ένας τρόπος ζωής. Απαιτεί τη μεταφυσική και τη φυσική συνειδητοποίηση. Δεν είναι μόνο η ικανότητα να ενεργεί κανείς χωρίς λέξεις. Είναι μια διαδικασία συνείδησης προκειμένου να απεικονιστεί η ανθρώπινή μας υπόσταση.
«Ο ηθοποιός-μίμος πρέπει να έχει το μυαλό ενός μυθιστοριογράφου, το σώμα και τους μύες ενός γυμναστή και προ πάντων ένα ιδανικό στην καρδιά του».
Etienne Decroux
Για να εκπληρωθούν και να πραγματοποιηθούν αυτές οι τρεις θέσεις που αναφέρονται παραπάνω και να επιτευχθεί μία υψηλή ποιότητας έκφρασης του καλλιτέχνη-μίμου, είναι απαραίτητη μια διαρκής εκπαίδευση. Όσοι έχουν ανήσυχο πνεύμα και ελκύονται πραγματικά από αυτήν την τέχνη, πρέπει να προσπαθήσουν να στοχεύσουν τουλάχιστον σε αυτήν την ιδιαίτερα βαθιά τελειότητα με την αφοσίωση όλων των ενεργειών τους - και να εργάζονται χωρίς περιορισμό χρόνου και χώρου.
Η μιμική είναι μια μοναχική τέχνη που φέρνει τον καθένα αντιμέτωπο με τον εαυτό του, με την ίδια την ύπαρξή του. Ο πραγματικός σπουδαστής της μιμικής τέχνης, μπορεί με την αφοσίωση του, επενδύοντας στη μελέτη να οδηγηθεί στην συνειδητοποίηση της ύπαρξης του.
Τα άσπρα βαμμένα πρόσωπα που βλέπουμε να «εκθέτονται» απελπισμένα σε πλατείες την πόλης δεν είναι μίμοι. Το να φορά κάποιος το κοστούμι ενός κλόουν δεν τον καθιστά κλόουν. Το παίξιμο ενός τραγουδιού στο πιάνο δεν καθιστά κάποιον μουσικό, το τίναγμα μιας πινελιάς σε ένα άδειο τελάρο δεν καθιστά κάποιον ζωγράφο.
Με το να μην μιλάει κανείς επί σκηνής δεν γίνεται καλλιτέχνης-μίμος. Αυτό θα ήταν πάρα πολύ εύκολο. Οι ταραγμένες μετακινήσεις και μορφασμοί με το σώμα δεν επαρκούν. Χρειάζεται σχολαστική μελέτη, με ένα σχεδόν μαθηματικό πνεύμα. Διαφορετικά μιλάμε για προδοσία και «εκπόρνευση» της τέχνης.
Σε έναν πολιτισμό που θέλει το στιγμιαίο και το αποτέλεσμα άνευ κόπου και χωρίς να επενδύσει σε οποιαδήποτε εργασία, καθένας που κρατά μια βούρτσα στο χέρι του αποκαλείται καλλιτέχνης.
Η μόνη απάντηση σε όλο αυτό, είναι μια επιστροφή στον «εαυτό» μας - να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο και προσπάθεια στην εργασία μας, χωρίς αυτοκριτική ή επιδίωξη δημοσιότητας. Μόνο έτσι θα πετύχει κάποιος κάτι, εάν βέβαια το αποζητά.
«Πολλοί καλούνται αλλά, λίγοι είναι οι εκλεκτοί».
Etienne Decroux
Η ποιότητα της μιμικής τέχνης φαίνεται από τις δράσεις. Υπάρχουν δύο τρόποι για να κυριαρχήσει κάποιος στα μέσα έκφρασης του. Το πρώτο είναι η προσωπική πειθαρχία. Ο ηθοποιός-μίμος καλείται να μεταφέρει με ακρίβεια και αμεσότητα τον κόσμο.
Έπειτα έρχεται η κατανόηση, που οδηγεί στην διανοητική τελειοποίηση και που επιτρέπει την έκφραση της σκέψης με τρόπο παράλληλο με τη σωματική έκφραση.
Συνεπώς, ο τόπος έναρξης της μιμικής τέχνης βρίσκεται στο διάστημα μεταξύ της σκέψης και της δράσης και συνεπάγεται στην άμεση μετάφραση μιας ιδέας ή μιας σκέψης σε μια συγκεκριμένη κίνηση, φέροντας ταυτόχρονα και μια εσωτερική κατάσταση.
Στον πολιτισμό μας μαθαίνουμε να σκεφτόμαστε με λέξεις. Στη μιμική τέχνη πρέπει να σκεφτόμαστε με τις εικόνες, δηλαδή μη-γραμμικά, διαδικασία που χρειάζεται απεριόριστο χρόνο για να ερευνηθεί. Όταν αυτό κατακτηθεί, θα μπορεί να αρχίσει η αναλυτική εργασία. Ο αυτοσχεδιασμός έρχεται να διευρύνει το πεδίο. Αργότερα, διαμορφώνεται και η μετακίνηση στον χώρο και τόπο, προσδίδοντας μια πολυδιάστατη πραγματικότητα.
Αυτή η βαθιά κατάρτιση της μιμικής γίνεται σε σχολές. Υπάρχει ένα προσεκτικά διαμορφούμενο πρόγραμμα. Ξεκινάει πρώτα με μια προετοιμασία εκμάθησης του ανθρώπινου σώματος μέσω της άσκησης, ώστε ο σπουδαστής να δεχτεί σωματικά τη διδασκαλία. Με άλλα λόγια, ο σπουδαστής πρέπει πρώτα να μάθει πως να μάθει. Βέβαια, προϋπόθεση είναι οι σπουδαστές να επιτρέπουν στον εαυτό τους να διδαχτούν, αλλά αυτό είναι άλλη ιστορία.
Όσοι έχουν ένα ιδανικό στην καρδιά τους, που τους καθιστά πραγματικά εκλεκτούς, θα εργαστούν με τέτοιο τρόπο ώστε να ανυψώσουν τον εαυτό τους, με ειλικρίνεια. Αυτό μπορεί να βοηθήσει και να δημιουργήσει καλούς καλλιτέχνες στον μπερδεμένο κόσμο μας.
Η Τόνια Βασιλάκου είναι ηθοποιός-μίμος, καθηγήτρια μιμικής τέχνης και σωματικού θεάτρου στο Τμήμα Θεατρικών Σπουδών Ναυπλίου και ιδρυτικό μέλος της ομάδας Illustrations Confuses (http://www.illustrationsconfuses.com).