Η ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ ΩΣ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 23/09/2015 13:54
Η Διδώ Σωτηρίου ήταν Ελληνίδα συγγραφέας, δημοσιογράφος και αντιστασιακή ενταγμένη στο αριστερό κίνημα. Έφυγε σαν σήμερα, 23 Σεπτεμβρίου 2004.
Θα μπορούσαμε να εντάξουμε το έργο της σε θεματικούς κύκλους, παρακολουθώντας ταυτόχρονα και τους πειραματισμούς της με διάφορα λογοτεχνικά είδη:
Α. Ο πρώτος κύκλος, ο Μικρασιατικός, περιλαμβάνει τα μυθιστορήματα με τα οποία έγινε γνωστή και αγαπητή τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Πρόκειται για έργα που έχουν τη μορφή ιστορικού χρονικού και είναι προσανατολισμένα κατεξοχήν σε θέματα εθνικά ("Οι νεκροί περιμένουν", "Ματωμένα χώματα").
Β. Ο κύκλος της Κατοχής, της Αντίστασης και του μετεμφυλιακού κλίματος. Εδώ η συγγραφέας πειραματίζεται με το είδος της μυθιστορηματικής βιογραφίας, ενώ ο προσαντατολισμός είναι πολιτικός ("Ηλέκτρα", "Κατεδαφιζόμεθα", "Η εντολή").
Γ. Ο Κύκλος της Δικτατορίας. Εδώ εντάσσονται τα δυο από τα τρία θεατρικά έργα. Το τρίτο, "Περιπέτεια δίχως τέλος", 1968, εντάσσεται θεματικά στον προηγούμενο κύκλο.
Τα θεατρικά κείμενα είναι μια μάλλον εντελώς άγνωστη πτυχή της Διδώς Σωτηρίου. Γράφτηκαν στα πρώτα χρόνια της δικτατορίας και εκδόθηκαν σε ενιαίο τόμο με πρόλογο της Έλλης Παππά.
Ο προσανατολισμός σ' αυτά τα έργα είναι κοινωνικοπολιτικός.
"Πολιτεία Κωφαλάλων", 1968
Είναι ένας μονόλογος γραμμένος σε τρίτο πρόσωπο. Το κείμενο γράφτηκε μέσα σε ψυχιατρική κλινική στη οποία κατέφυγε η συγγραφέας για να αποφύγει τη σύλληψη. Εδώ απεικονίζεται "η νύχτα του μεγάλου σεισμού", φράση που αποτελεί παρωδιακή αναφορά στο απριλιανό πραξικόποημα και στη δικτατορία.
"Στον πλανήτη γη όλα πάνε καλά", 1969
Αυτό είναι ένα έργο, όσο περίεργο κι αν ακούγεται, επιστημονικής φαντασίας, μια πολιτική αλλληγορία που φτάνει στα όρια της "πολιτικής δυστοπίας".
(Ο όρος είναι το αντίθετο της ουτοπίας. Είναι ένα λογοτεχνικό είδος στο οποίο απεικονίζεται μια αντι-κοινωνία (μια δυστοπική, αρνητικά κοινωνία) μέσω της οποίας ασκείται έντονη κριτική σε συγκεκριμένο πολιτικό και κοινωνικό σύστημα της πραγματικότητας.)
Το έργο "Στον πλανήτη γη όλα πάνε καλά" μπορεί να συνεχιστεί με κείμενα όπως τα "Εμείς" του Ζαμιάτιν, "Ένας θαυμαστός καινούριος κόσμος" του Χάξλεϋ, "1984" του Όργουελ, εφόσον παρουσιάζει μια πραγματικότητα που θυμίζει τον Μεγάλο Αδελφό. Στο κείμενο απεικονίζεται ένα τρομακτικά καταπιεστικό καθεστώς, που χρησιμοποιεί το άνθος των επιστημόνων και τα τελευταία επιτεύγματα της τεχνολογίας και της ρομποτικής προκειμένου να διασφαλίσει την κυριαρχία και τον έλεγχο των πάντων. Υπάρχει έλεγχος σε θέματα γενετικής και σεξουαλικότητας (ερωτοαπαγόρευση, έλεγχος ποιότητας παραγόμενων τέκνων, βιολογική αστυνομία), έλεγχος της σκέψης, της συνείδησης και της μνήμης, έλεγχος του χρόνου με χάπια - ορμόνες "αντιγερόλ".
Το έργο ασκεί έντονη κοινωνική κριτική και αποτελεί καυστική σάτιρα του ολοκληρωτισμού στην τριπλή εκδοχή του: του ναζισμού, του σταλινισμού και της δικτατορίας των Συνταματαρχών στην Ελλάδα. Την ίδια στιγμή σατιρίζεται με καυστικό τρόπο η ξύλινη γλώσσα των Ελλήνων Δικτατόρων.
Δ. Στα μεταγενέστερα κείμενά της επικεντρώνεται σε νέες θεματικές, όπως τα δικαιώματα του παιδιού και της γυναίκας, ενώ ο σταθερός άξονας παραμένει ο αγώνας για την ελευθερία και την αυτο-διάθεση των λαών. Ο προσανατολισμός των έργων αυτών είναι κοινωνικός ("Τυχαίο συναπάντημα και άλλες ιστορίες", "Οι επισκέπτες", "Τα παιδιά του Σπάρτακου").
Απόσπασμα από το κείμενο της Φιλοφέης Κολίτση "Ποικίλες πτυχές του λογοτενικού έργου της Διδώς Σωτηρίου".