'Η ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΦΩΝΗ' ΣΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΤΗΣ ΕΛΣ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 19/04/2019 16:35
Η σπουδαία μονόπρακτη όπερα Η ανθρώπινη φωνή του Φρανσίς Πουλένκ, βασισμένη στον ομώνυμο θεατρικό μονόλογο του Ζαν Κοκτώ, έρχεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, μέσα από τη σκηνοθετική ματιά του Παναγή Παγουλάτου και με τη διεθνώς καταξιωμένη υψίφωνο της ΕΛΣ Έλενα Κελεσίδη στον ρόλο της Γυναίκας. Για έξι μόνο παραστάσεις, στις 30 Νοεμβρίου και 2 Δεκεμβρίου 2018, στις 29 και 31 Ιανουαρίου 2019 και στις 2 και 5 Μαΐου 2019.
Η μοναδική Έλενα Κελεσίδη καλείται να ζήσει τις τελευταίες στιγμές μιας σχέσης και ίσως μιας ζωής… «Elle», αυτή, μέσα από ένα μεγάλο τηλεφώνημα με διακοπές και παύσεις, ζει τον οδυνηρό επίλογο της ερωτικής σχέσης με τον αγαπημένο της, «son chéri». Ένας μονόλογος, μια «μουσική εξομολόγηση», σύμφωνα με τον συνθέτη, για τον προδομένο έρωτα και την απόλυτη μοναξιά πέρα από φύλο, ηλικία, εποχή.
Μετά από σαράντα χρόνια φιλίας με τον Ζαν Κοκτώ, ο Φρανσίς Πουλένκ συνέθεσε το 1958 τη μονόπρακτη αυτή «λυρική τραγωδία» πάνω στον ομώνυμο θεατρικό μονόλογο που έγραψε ο συγγραφέας το 1928. Κίνητρο και για τους δύο δημιουργούς υπήρξε το τέλος μιας επώδυνης ερωτικής σχέσης.
Αρχικά, ο εκδότης του είχε προτείνει στον Πουλένκ να συνθέσει τον μονόλογο για τη Μαρία Κάλλας, η οποία την εποχή εκείνη βρισκόταν στο απόγειο της δόξας της. Ωστόσο, ο συνθέτης επέλεξε να συνεργαστεί με τη Γαλλίδα υψίφωνο Ντενίζ Ντυβάλ, της οποίας τη θυελλώδη ερωτική ζωή γνώριζε και η οποία μόλις πρόσφατα είχε ερμηνεύσει την Μπλανς στην όπερά του Διάλογοι Καρμηλιτισσών, που είχε παρουσιαστεί με επιτυχία στη Σκάλα του Μιλάνου το 1957.
Η Ανθρώπινη φωνή έκανε πρεμιέρα στην Κωμική Όπερα του Παρισιού στις 6 Φεβρουαρίου 1959 με την Ντυβάλ να ερμηνεύει τον ρόλο της Γυναίκας, υπό τη διεύθυνση του Ζωρζ Πρετρ και με τον Ζαν Κοκτώ να υπογράφει τη σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια της παράστασης.
Στη νέα παραγωγή που θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, ο Παναγής Παγουλάτος ξαναδιαβάζει την Ανθρώπινη φωνή του Φρανσίς Πουλένκ με τα μάτια του 21ου αιώνα και προσεγγίζει σκηνοθετικά το έργο με έναν τελείως διαφορετικό και ανατρεπτικό τρόπο.
Στον ρόλο της Γυναίκας η Έλενα Κελεσίδη, μια περίφημη τραγουδίστρια και μια εξίσου συγκλονιστική ηθοποιός. Η διεθνώς καταξιωμένη υψίφωνος της ΕΛΣ έχει πρωταγωνιστήσει σε πολυάριθμες παραγωγές όπερας σε Βασιλική Όπερα Λονδίνου, Κρατική Όπερα Βιέννης, Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης, Όπερα Βαστίλης (Παρίσι), Φεστιβάλ Μπρέγκεντς, Βερολίνο, Αμβούργο, Μόναχο, Άμστερνταμ, Ζυρίχη, Τόκυο κ.α. Έχει συνεργαστεί με κορυφαίους μαέστρους και σκηνοθέτες και έχει λάβει θετικότατες κριτικές από τα σημαντικότερα μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο.
Τα σκηνικά και τα κοστούμια με επιρροές από την ιαπωνική κουλτούρα υπογράφει η Τότα Πρίτσα και τους φωτισμούς ο Χρήστος Τζιόγκας.
Στο πιάνο δύο διακεκριμένοι πιανίστες της ΕΛΣ, η Σοφία Ταμβακοπούλου και ο Φρίξος Μόρτζος.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ
Παναγής Παγουλάτος Σκηνοθεσία
Σπούδασε φυσική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Συνέχισε μεταπτυχιακές σπουδές ακουστικής φυσικής και επιστημολογίας στο Παρίσι, όπου σπούδασε επίσης θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης. Από το 1988 εργάζεται ως βοηθός σκηνοθέτη και σκηνοθέτης σε Γαλλία, Βέλγιο, Ελβετία, Ιταλία, Γερμανία, Ιρλανδία, Ισραήλ κ.α. Από το 2001 είχε μόνιμη συνεργασία με την ΕΛΣ, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, την Όπερα Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Θέατρο, την Όπερα Δωματίου Αθηνών κ.ά. Στην Ελλάδα σκηνοθέτησε τις παραγωγές Διδώ και Αινείας (Πέρσελ), Το τηλέφωνο (Μενόττι), Γάμος μετά φανών (Όφενμπαχ, πανελλήνια πρώτη), Ολυμπιάδα (Παϊζιέλλο, παγκόσμια πρώτη), Η επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα (Μοντεβέρντι), Ο ταυρομάχος (Αντάμ, πανελλήνια πρώτη). Στην ΕΛΣ σκηνοθέτησε Αλτσίνα (Χαίντελ), Ιμπρεσάριο (Μότσαρτ), Υπηρέτρια κυρά (Περγκολέζι), τρία μονόπρακτα στην Πειραματική Σκηνή της ΕΛΣ, Τόσκα σε συνεργασία με τον Νίκο Σ. Πετρόπουλο, Αΐντα στο Ηρώδειο. Από το 2011 έως το 2017 διετέλεσε καλλιτεχνικός συντονιστής στην Όπερα και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νίκαιας (Γαλλία). Από το 2017 είναι διευθυντής καλλιτεχνικού συντονισμού και διανομών της ΕΛΣ.
Τότα Πρίτσα Σκηνικά, κοστούμια
Σκηνογράφος, ενδυματολόγος. Σπούδασε σκηνογραφία στη Σχολή Κινηματογράφου-Τηλεόρασης Λ. Σταυράκου. Από το 1987 έχει εργαστεί στο θέατρο ως βοηθός σκηνογράφος, μετέπειτα συνεργάτιδα σκηνογράφος, δίπλα στον Γιώργο Πάτσα σε τουλάχιστον 250 θεατρικές παραγωγές έως το 2017. Ως σκηνογράφος έχει συμπράξει, μεταξύ άλλων, με τους Πέπη Οικονομοπούλου (Θέατρο Οδού Αντιοχείας), Μάγια Λυμπεροπούλου (Θέατρο Οδού Κεφαλληνίας), Μίμη Κουγιουμτζή (Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν), Θανάση Παπαγεωργίου (Θέατρο Στοά), Γιώργο Κιμούλη (Θέατρο Αμιράλ), Γιώργο Θεοδοσιάδη (Θέατρο Βικτώρια), Σταμάτη Φασουλή (ΜΜΑ), Νικαίτη Κοντούρη (ΕΛΣ), Αντώνη Αντύπα (Απλό Θέατρο), Μιμή Ντενίση (Θέατρο Ελληνικός Κόσμος), Δάνη Κατρανίδη (Θέατρο Πόλη). Συνεργάστηκε με τον Βλαντίμιρ Βασίλιεφ στην παραγωγή Δον Κιχώτης (ΕΛΣ), με τον Σετ Ουόλκερ στην παραγωγή Sweet Charity (Θέατρο Badminton) και με τον Ρομπ Ρουγκιέρο στην παραγωγή Ο βιολιστής στη στέγη (Θέατρο Badminton). Έχει συνεργαστεί στον κινηματογράφο με την Τόνια Μαρκετάκη, τον Νίκο Παπατάκη, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο κ.ά., καθώς επίσης σε διάφορες παραγωγές της τηλεόρασης.
Χρήστος Τζιόγκας Φωτισμοί
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Εκεί άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με τη φωτογραφία και τον σχεδιασμό-χειρισμό φωτισμών σε παραστάσεις θεάτρου, χορού και μουσικής. Έκτοτε έχει συνεργαστεί με πολλούς καλλιτέχνες.
Έλενα Κελεσίδη Γυναίκα
Υψίφωνος ελληνικής καταγωγής, γεννήθηκε στο Καζακστάν και σπούδασε στο Ωδείο της Αστάνας. Την περίοδο 1993/94 τραγούδησε πρώτη φορά στην Ελλάδα και την Εθνική Λυρική Σκηνή τον ρόλο της Κονστάντσε (Απαγωγή από το σεράι). Έχει ερμηνεύσει πολυάριθμους πρωταγωνιστικούς ρόλους σε σπουδαίες αίθουσες και θέατρα παγκοσμίως όπως Κρατική Όπερα Βιέννης, Μητροπολιτική Όπερα Νέας Υόρκης, Όπερα Βαστίλλης, σε Βερολίνο, Αμβούργο, Μόναχο, Άμστερνταμ, Ζυρίχη, Τόκυο, καθώς επίσης σε σημαντικά φεστιβάλ. Στη Βασιλική Όπερα Λονδίνου (Κόβεντ Γκάρντεν) εμφανίστηκε για έντεκα χρόνια ερμηνεύοντας ρόλους όπως Βιολέττα (Τραβιάτα), Βασίλισσα Σεμάκας (Ο χρυσός πετεινός), Κλεοπάτρα (Ο Ιούλιος Καίσαρ στην Αίγυπτο), Μιμή (Μποέμ), Λουίζα (Λουίζα Μίλλερ), Ιουλιέττα (Οι Καπουλέτοι και οι Μοντέκκοι), Λιου (Τουραντότ), Αμίνα (Η υπνοβάτις), Αντωνία (Τα παραμύθια του Χόφμαν), Μαργαρίτα (Φάουστ), Εμίλια Μάρτυ (Υπόθεση Μακρόπουλου). Έχει συνεργαστεί, μεταξύ άλλων, με σημαντικούς αρχιμουσικούς όπως οι Πλάθιντο Ντομίνγκο, Κεντ Ναγκάνο, Μπρούνο Καμπανέλλα, Ρικκάρντο Σαγύ, Γεχούντι Μενουχίν. Ανήκει στο μόνιμο δυναμικό των μονωδών της ΕΛΣ, έχοντας συμμετάσχει ως πρωταγωνίστρια σε πολυάριθμες παραγωγές και καλλιτεχνικές δράσεις («Όπερα της βαλίτσας», «Συναυλίες τσέπης» κ.ά.).
Σοφία Ταμβακοπούλου Πιάνο
Απέκτησε δίπλωμα πιάνου στην τάξη του Μ. Κοκκάλη, ενώ παράλληλα σπούδασε αρμονία, αντίστιξη και φούγκα στην τάξη των Γ. Καμπανά και Σ. Κλάψη στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών. Συνέχισε τις σπουδές πιάνου στην Αθήνα και το Παρίσι με τους Ε. Μουζάλα, A. Λεφέβρ και Μπ. Ριγκούττο. Πτυχιούχος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Η συνεργασία της με την Εθνική Λυρική Σκηνή ξεκινάει το 2006. Από το 2015 είναι υπεύθυνη μουσικής προετοιμασίας και από το 2017 μουσικός σύμβουλος σε θέματα διανομών. Στο διάστημα αυτό έχει συνεργαστεί με τους σημαντικότερους Έλληνες αρχιμουσικούς, όπως οι Λ. Καρυτινός, Η. Βουδούρης, Β. Χριστόπουλος, Γ. Πέτρου, Μ. Μιχαηλίδης, Μ. Λογιάδης, Μ. Χρυσικόπουλος, Ζ. Τσόκανου κ.ά. Συνεργάστηκε με τον Κ. Καρύδη και τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Βιέννης, στο πλαίσιο της παραγωγής Ο μαγικός αυλός του Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ (Ιούνιος-Αύγουστος 2018), όπου ανέλαβε τη μουσική προετοιμασία της παραγωγής, καθώς επίσης και την εκτέλεση continuo στις παραστάσεις.
Φρίξος Μόρτζος Πιάνο
Γεννήθηκε στην Αθήνα. Πήρε τα πρώτα μαθήματα μουσικής από τον παππού του, συνθέτη Διονύσιο Βισβάρδη. Σπούδασε πιάνο και ανώτερα θεωρητικά στο Εθνικό Ωδείο, στο Ωδείο Άλεξ Τουρνάισσεν και στη Μουσική Ακαδημία Ρίχαρντ Στράους Μονάχου. Επίσης, σπούδασε στο Κρατικό Ωδείο και τη Μουσική Ακαδημία της Βιέννης, όπου και ειδικεύτηκε σε μουσική δωματίου, συνοδεία μονωδών και συνοδεία τραγουδιών (Lieder). Από το 1995 ανήκει στο δυναμικό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Στο ενεργητικό του περιλαμβάνονται συναυλίες σε όλη την Ελλάδα, στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, σε Κύπρο, Αίγυπτο, Τουρκία, καθώς και σε χώρες της Ν. Αμερικής.
Σκηνοθετικό σημείωμα
Η ανθρώπινη φωνή.
Μια γυναίκα και ένα τηλέφωνο.
Ένας διάλογος με μορφή μονόλογου, μια και ο θεατής δεν ακούει τον αόρατο συνομιλητή στην άλλη άκρη του σύρματος.
Δυο εραστές που μέσω της τηλεφωνικής γραμμής επισημοποιούν το τέλος της σχέσης τους.
Ένας προβληματισμός της δεκαετίας του ’50 σε σχέση με το αν τελικά η τεχνολογία των επικοινωνιών φέρνει κοντά ή απομακρύνει τους ανθρώπους.
Ο ίδιος προβληματισμός ενισχύθηκε τη δεκαετία του ’90, όταν το κινητό τηλέφωνο επέτρεψε ακόμα μεγαλύτερη ελευθερία στο ψέμα.
Σήμερα, η διείσδυση της εικόνας στην καθημερινή τηλεπικοινωνία επιτρέπει μια πιο ανθρώπινη και ειλικρινή «τηλεπροσέγγιση».
Ας ξαναδιαβάσουμε την ιστορία του έργου εν έτει 2018.
Μια γυναίκα και ένας άντρας.
Μια πενταετής σχέση που τελειώνει.
Αυτός, φεύγει. Αυτή, καταρρέει.
Οι αναμνήσεις ξεχειλίζουν.
Το ψέμα, διαβρωτικό, κάνει την εμφάνισή του. Όπως πάντα, σε αυτές τις περιπτώσεις. Ποτέ δεν λείπει, ποτέ δεν κρύβεται.
Μέχρι πού μπορεί κανείς να φτάσει από έρωτα;
Διαχρονικές καταστάσεις, διαχρονικοί προβληματισμοί…
Και το τηλέφωνο;…