ΓΛΥΚΕΡΙΑ ΚΑΛΑΪΤΖΗ: ΟΙ ΒΡΙΚΟΛΑΚΕΣ ΤΩΝ 'ΠΡΕΠΕΙ' ΖΟΥΝ ΠΑΝΤΑ ΕΝΤΟΣ ΜΑΣ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 28/12/2015 13:16
Στο διάλειμμα της παράστασης, οι δύο κυρίες αποχώρησαν αναστατωμένες... "Τώρα που δεν μας βλέπουν..." ψιθύρισε η μία. Εισπνέοντας βαθιά τον κρύο αέρα της οδού Φλέμινγκ η δεύτερη, μονολογούσε... "Τι ήταν αυτό...; Ο θεός να μας φυλάει. Μα, όλη η ζωή μου σε μια σκηνή...;". Απομακρύνθηκαν γρήγορα στα σκοτεινά στενά της γειτονιάς...
"Οι Βρικόλακες... O Θεός και η κοινωνία είναι οι δύο μεγάλες αιτίες της δυστυχίας μας. Όποια εφημερίδα κι αν ανοίξεις, ξεπετάγονται πίσω απ τις γραμμές" μονολογεί η κυρία Άλβινγκ (Ελένη Δημοπούλου) κάτω από τον προβολέα που φωτίζει το προσκήνιο...
Η σκηνή (το σαλόνι της οικογένειας Άλβινγκ) είναι μάλλον μισοσκότεινη κι οι πλαστικές κουρτίνες που το οριοθετούν μάλλον θαμπές από την παγωμένη βροχή της νορβηγικής επαρχίας που περιβάλλει την "οικογενειακή ευτυχία"... Οι "Βρικόλακες" του Ερίκου Ίψεν, του ...σοκαριστικού για τη νορβηγική κοινωνία του 1881 με τη διεισδυτικότητα των κειμένων του θεατρικού συγγραφέα των τελών του 19ου αιώνα...
Ο πάστορας Μάντερς (Δημήτρης Ναζίρης), η νεαρή υπηρέτρια Ρεγγίνε (Σοφία Αντωνίου), ο πατέρας της - τυπικό δείγμα μέθυσου εργάτη. Εγκστραντ (Γιώργος Φράγκογλου), ο εξ-αιρετικός ηθοποιός Δημήτρης Φουρλής (Όσβαλντ) και η ασθένεια "vermoulu" (το σάπιο, το σκουληκιασμένο, το σαρακοφαγωμένο...) -η κοινωνική σαθρότητα που εμπεριέχει ο κοινωνικός καθωσπρεπισμός...
Το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης και το νεοσύστατο θέατρο "Τ" της Θεσσαλονίκης.
Το θεατράκι των 85 "χειροποίητων" θέσεων, στην οδό Φλέμινγκ της ανατολικής Θεσσαλονίκης.
Και πίσω απ' όλα αυτά, οραματίστρια και δημιουργός τους, η σκηνοθέτης (αλλά και ..."θεατρώνης" και καθηγήτρια υποκριτικής και θεωρίας του θεάτρου στο ΑΠΘ) Γλυκερία Καλαϊτζή.
Η πλέον δραστήρια σκηνοθέτης της λεγόμενης "νέας γενιάς" των Θεσσαλονικιών εργατών του θεάτρου- μιας γενιάς που αντιμετωπίζεται ως "νέα", αν και υπηρετεί το θέατρο κοντά 30 χρόνια...
Απόφοιτος της Φιλοσοφικής σχολής του ΑΠΘ (εξ αρχής εξοικειωμένη με τα ..."μεγέθη") βρέθηκε για μια εργασία να παρακολουθεί παραστάσεις της Πειραματικής Σκηνής της "Τέχνης" και ...έμεινε εκεί δέκα χρόνια. Της δόθηκε η πρώτη σκηνοθεσία στο παιδικό έργο "Περπατώ εις το δάσος" της Στέλλας Μιχαηλίδου μόλις στα 1992, ακολούθησαν έξι ακόμη σκηνοθετικές δουλειές στην "Πειραματική", κάποιες συνεργασίες με το ΚΘΒΕ, με ΔΗΠΕΘΕ της Μακεδονίας, μια ολιγόμηνη κάθοδος στην Αθήνα και η ...τρέχοντας επιστροφή ("έχω μεγαλύτερη ανάγκη να εκφράζομαι από το να κάνω καριέρα... Στην Αθήνα προέχει της όποιας εργασίας το να κάνεις... δημόσιες σχέσεις" - λέει).
Στη Θεσσαλονίκη, οι προοπτικές επαγγελματικής θεατρικής ενασχόλησης ήταν και είναι ...το ΚΘΒΕ.
"Το ΚΘΒΕ αντιμετώπισε εμάς τους Θεσσαλονικείς απαξιωτικά ως ...'νέους'. Επί της διευθύνσεως του Σωτήρη Χατζάκη μας γύρισε εντελώς την πλάτη... 'Δεν υπήρχαμε'. Mας καταδίκασε εξ αρχής. Δεν μας κάλεσε καν να μας γνωρίσει".
Το 2011 δημιούργησε νέους συνεργάτες, την ομάδα "Passatempo". Ανέβασαν τις "Τρεις αδελφές" του Α. Τσέχωφ, την "Ολεάννα" του Ντ. Μάπετ, την "Όπερα του ζητιάνου" του Τζων Γκέι, το "Έγκλημα και τιμωρία" του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι. Τρία χρόνια αργότερα (μόλις πέρσι) ανέλαβε με άλλους τρεις συναδέλφους της (δύο σκηνογράφους κι έναν φωτιστή) να στήσουν ένα καινούργιο θέατρο. Το θέατρο "Τ" στην οδό Φλέμινγκ (όπως Τ-heatro ή "Tempo che...passa"). Κι εκεί έκανε το... μυθιστόρημα - διήγημα. Κι η μικρή θεατρική "φόρμα" αποδείχτηκε ...μέγιστη.
"Μ' αρέσουν οι μεγάλες σκηνές... Γαλουχήθηκα στο ΚΘΒΕ - αλλά και στην Πειραματική... Σε μεγάλες σκηνές και έννοιες και ανθρώπους. Τα έργα είναι ούτως ή άλλως μεγάλα. Ο μικρός χώρος όμως σε αναγκάζει να μείνεις στην ουσία και ουσία δεν έχει τόσο η όψη όσο η σχέση" λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Γλυκερία Καλαϊτζή.
Παλιές γνώριμες (από το θεατρικό φυτώριο της Πειραματικής σκηνής της "Τέχνης" στη Θεσσαλονίκη) με την ηθοποιό -καλλιτεχνική διευθύντρια εδώ κι έναν χρόνο του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης Ελένη Δημοπούλου, το καλοκαίρι του 2015 αποφάσισαν να συνεργαστούν παρουσιάζοντας στο κοινό -της Κοζάνης αρχικά- τους Ιψενικούς ..."Βρικόλακες".
- Οι "Βρικόλακες", σημειώνετε στο πρόγραμμα της παράστασης, "ζουν για πάντα... Επιβιώνουν στο χρόνο και σε κάθε κοινωνία, αλλάζοντας απλώς μορφές". Είναι διαφορετικοί -απ' αυτούς του Ίψεν- οι "Βρικόλακες" των δικών μας ζωών;
- "Να μην ξεχνάμε πως ο Ίψεν έγραψε σε μια περίοδο απολύτως μεταβατική. Το τέλος του 19ου αιώνα σηματοδοτεί τη μετάβαση από την αγροτική σε μια βιομηχανοποιημένη κοινωνία. Σήμερα, αυτή η μετάβαση είναι και πάλι στο προσκήνιο. Δεν είναι μόνο η κρίση η οικονομική. Είναι το ότι δεν μπορούμε να υπερβούμε το λεγόμενο "σωστό" και "πρέπον", όχι απαραιτήτως ηθικά (όπως στα έργα του Ίψεν) αλλά πολιτικά, κοινωνικά, συμπεριφορικά. Οι 'Βρικόλακες' έχουν ενδιαφέρον σήμερα, όχι υπό το πρίσμα των ερμηνειών του Ιψεν στα 1881, αλλά στο να αναψηλαφήσουμε τα αίτια που 'σαπίζουν' σήμερα τη ζωή μας... Παράδειγμα; Ξέρω ανθρώπους -στην Ελλαδα του σήμερα- που δεν είναι άνεργοι αλλά δεν έχουν πλέον τη δυνατότητα να στείλουν το παιδί τους στο ιδιωτικό σχολείο. Κι αυτό τους κάνει δυστυχισμένους. Νοιώθουν αποτυχημένοι... Είναι αυτό το ... "έχουμε μάθει αλλιώς", αλλά δεν είμαστε πλέον ανήλικοι. Έχουμε πλέον και γνώση και κρίση. Είναι ...σαν να σου ανακοινώνουν, ότι δεν θα ξαναφάς κρέας κι εσύ αντί να αναζητήσεις πλέον τους τρόπους του να τραφείς (με ό,τι άλλο -ίσως και υγιεινότερο) ξεκινάς απεργία πείνας...".
- Χωράει ένα "μεγάλο" έργο του διεθνούς δραματολογίου σ' ένα ΔΗΠΕΘΕ κι ένα θεατράκι της Θεσσαλονίκης;
"Έχω τρεις μόνο αρχές. Αυτή της συνέχειας στα πράγματα και τη δημιουργία ("όχι οι νέοι μόνοι τους κι οι γέροι χωριστά"), της συνέργειας και της διάρκειας... Τελευταία επιχειρούνται παραστάσεις για μια - δυο βραδιές. Δεν μ' αρέσουν οι παραστάσεις 'event', αλλά αυτές που απλώνουν ρίζες στην πόλη- στους θεατές...
Οι νέοι ηθοποιοί σπάνια έχουν τη δυνατότητα να δοκιμασθούν σε μεγάλους ρόλους. Οι νέοι σκηνοθέτες σε 'μεγάλα' έργα... Γαλουχήθηκα πιστεύοντας πως ...είμαι ακόμη μικρή για τον Τσέχωφ, μικρή για τον Ίψεν, για τον Σέξπιρ, για το αρχαίο δράμα... Φτάνει πια με την καταπίεση των δασκάλων, με το ότι "πρέπει να γνωρίζετε τα εξής. Ας μας διδάξουν - ας μας δείξουν το δρόμο να τα μάθουμε. Ας πάψουν να αποθεώνουν το θησαυροφυλάκιο των γνώσεών τους... Ας πάψουμε πλέον εμείς να το κάνουμε".
Οι ΒΡΙΚΟΛΑΚΕΣ (σε απόδοση - σκηνοθεσία: Γλυκερίας Καλαϊτζή, σκηνικά: Ευαγγελίας Κιρκινέ, κοστούμια: Μαρίας Καραδελόγλου, ηχητικό σχεδιασμό Οδυσσέα Γκάλλιου και φωτισμούς του Ρίτσαρντ Άντονυ) πρωτοπαρουσιάστηκαν στις 5 Δεκεμβρίου, στην αίθουσα Τέχνης του ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. Ύστερα από σειρά παραστάσεων στην έδρα του ΔΗΠΕΘΕ "ήρθαν" από τις 19 Δεκεμβρίου στη Θεσσαλονίκη -την έδρα του έτερου εταίρου της παράστασης- στο θέατρο "Τ" της οδού Αλεξάνδρου Φλέμινγκ 16 (τηλ. 2310854333), όπου και θα παραμείνει ως και τις 31 Ιανουαρίου. Τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο, η παράσταση θα επιστρέψει στην έδρα του ΔΗΠΕΘΕ, στην Κοζάνη.
Βίκυ Χαρισοπούλου
© ΑΠΕ-ΜΠΕ