ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ - ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 08/12/2016 19:25
Την παράσταση "Για την Ελένη" έγραψε, σκηνοθέτησε και παρουσιάζει στη σκηνή του νέου χώρου ''Tempus Verum- Εν Αθήναις'' ο Μάνος Καρατζογιάννης. Πρόκειται για στιγμιότυπα της ζωής μιας κορυφαίας ηθοποιού του παρελθόντος, της Ελένης Παπαδάκη, συγκεντρωμένα από τον ίδιο το σκηνοθέτη, βασισμένα σε αληθινά γεγονότα, τα οποία έγιναν ένα ενιαίο κείμενο και παρουσιάζονται σαν ολοκληρωμένη παράσταση.
Μεγάλη προσωπικότητα της εποχής της, κορυφαία ερμηνεύτρια σε μεγάλους ρόλους και ενεργή πολιτικά, δολοφονήθηκε το Δεκέμβριο του 1944, μετά από μία μακρά σκευωρία εναντίον της, στην οποία ενεπλάκησαν πολλά άτομα του τότε πολιτικού και καλλιτεχνικού κόσμου. Κατηγορήθηκε για πολλά, μεταξύ άλλων για προδοσία και εμπλοκή σε ερωτική ιστορία με τον τότε πρωθυπουργό και ο θάνατός της υπήρξε λίαν επεισοδιακός. Η παράσταση δεν επιχειρεί να αποκαταστήσει την ακεραιότητά της ή το πολιτικό ή καλλιτεχνικό της στάτους, αλλά αντιμετωπίζει με το προσήκοντα σεβασμό τόσο το ταλέντο όσο και την προσωπική ιστορία μιας μεγάλης πρωταγωνίστριας.
Ο Μάνος Καρατζογιάννης σκηνοθετεί, προσπαθώντας να αναβιώσει έναν μύθο, όχι μέσα από μια διαδικασία αγιοποίησής του, ή κατακραυγής-καταγγελίας για τις τότε συνθήκες, αλλά με μια όσο πιο αντικειμενική ματιά μπορεί να προκύψει από τα δεδομένα της εποχής. Εξετάζει την καλλιτεχνική της υπόσταση ως ηθοποιού, αλλά σε αλληλεπίδραση με τον άνθρωπο και τις ανθρώπινές της αρετές αλλά και αδυναμίες. Παρακολουθούμε αποσπάσματα από μεγάλους ρόλους, αλλά και τη σχέση της με προσωπικότητες της εποχής και όλα αυτά με μια κριτική άποψη, με το σκηνοθέτη να μην παίρνει θέση, αλλά να αφήνει το θεατή να διυλίσει τα ερεθίσματα και να τα αξιολογήσει. Στέκεται δίπλα στην ερμηνεύτριά του και την καθοδηγεί στο να μπει βαθιά μέσα στην προσωπικότητα της γυναίκας που υποδύεται, ώστε να αποδώσει πιστά και λεπτομερειακά το προφίλ της. Αφήνει μια σκηνική ελευθερία για αυτοσχεδιασμό, αλλά μέσα στα περιθώρια που ορίζονται από την ισορροπία της όλης παράστασης και χωρίς υπερβολές. Καταφέρνει έτσι το εγχείρημά του να διατηρείται συμπαγές και αρραγές με ατμόσφαιρα και ρυθμό, διατηρώντας το ενδιαφέρον του θεατή σε όλη τη διάρκειά του.
Η Μαρία Κίτσου επωμίζεται το δύσκολο ρόλο της Ελένης Παπαδάκη και είναι προφανές από την ερμηνεία της ότι έχει εμβαθύνει στα στοιχεία του χαρακτήρα που αποκάλυψε η έρευνα. Δε βιάζεται και δεν καταφεύγει σε ένα σίγουρο, γρήγορο και επιφανειακό πέρασμα στις πτυχές της ηρωίδας, αλλά εμβαθύνει σε αρκετά από αυτά και αποκαλύπτει την πραγματική δυναμική της ηθοποιού. Αποφεύγει τους ακκισμούς και τις προσπάθειες προσωπικής προβολής, εντάσσοντας το ταλέντο της στη γενικότερη προσπάθεια αποκατάστασης της ιστορικής αλήθειας για μια παρεξηγημένη προσωπικότητα με πολύ ταλέντο και περιεχόμενο. Υπήρξαν κάποιες λίγες στιγμές δυσκολίας προσαρμογής της στα στάνταρ άλλων, παρελθουσών εποχών, αλλά αυτές δεν επηρέασαν το συνολικό αποτέλεσμα και καλύφθηκαν από το δυναμισμό, την ένταση και το πάθος που έβγαλε στη σκηνή.
Ο Σπύρος Κυριαζόπουλος συμμετέχει στην παράσταση με μια βωβή αλλά ουσιώδη παρουσία σε ένα ρόλο θεατή-εκτελεστή, συμπληρώνοντας το ερμηνευτικό πάνελ.
Το σκηνικό του Γιάννη Αρβανίτη, απλό και λειτουργικό, εξυπηρέτησε την κινητικότητα της ηθοποιού στη σκηνή, ενώ τα κοστούμια της Βασιλικής Σύρμα αντιπροσωπευτικά της ατμόσφαιρας μιας διαφορετικής εποχής, που αναπαραστάθηκε σωστά.
Οι φωτισμοί της Κατερίνας Μαραγκουδάκη, εστίασαν σωστά στο πρόσωπο και την κίνηση της ηθοποιού, ενώ η μουσική του Γιώργου Πούλιου σε συνδυασμό με το τραγούδι των Άρη Βλάχου και Μάνου Ελευθερίου έντυσαν όμορφα με μουσική το λόγο.
Συμπερασματικά, στη σκηνή του Tempus Verum - Εν Αθήναις, είδα μια φρέσκια παράσταση, που βασίστηκε σε μια καινούργια σύνθεση κειμένου, επιχειρώντας να αποκαταστήσει ιστορικές αλήθειες για μια προσωπικότητα αδικημένη, μιας εποχής που οι πιο πολλοί από εμάς γνωρίζουμε μόνο από διηγήσεις και βιβλιογραφία. Η σκηνοθεσία σφιχτή και συνεπής στις γραμμές του κειμένου, ενώ η ερμηνεία απέδωσε αρκετές πτυχές ενός σύνθετου χαρακτήρα, δυναμικά και με αντικειμενική διάθεση, σε μια παράσταση που δείχνει να σέβεται τον εαυτό της και το κοινό της.