Γ. ΒΑΛΤΙΝΟΣ: «ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΟΠΩΣ ΚΑΙ Ο ΕΡΩΤΑΣ ΕΙΝΑΙ ΖΩΗ»
- Ημερομηνία: Σάββατο, 21/08/2021 16:15
Αν έγραφε ένα βιβλίο για τη ζωή του ο Γρηγόρης Βαλτινός, θα ήταν δύσκολο να χωρέσει τις πολλές συνεργασίες, τους αξιέπαινους και σπουδαίους ρόλους, αλλά κυρίως τα συναισθήματα του για το θέατρο και την τέχνη. Θεατράνθρωπος έξοχος, οικείος, με ήθος και μπόλικο χιούμορ. Το μαγνητοφωνάκι ξεκίνησε να γράφει κι εκείνος με μεστό λόγο, μου μίλησε για τον Παλαμά, την ποίηση, τον έρωτα, το θέατρο στα χρόνια του covid.
- Πώς γεννήθηκε η ιδέα της παράστασης «Κωστής Παλαμάς: Οι μούσες που αγάπησα» όπου σκηνοθετείτε και πρωταγωνιστείτε;
- Με πλησίασε η Μαρία Παναγιωτακοπούλου -που έγραψε το σενάριο σε βιβλίο- και μου πρότεινε να κάνουμε ένα μουσικο-θεατρικό αναλόγιο. Όταν το πήρα στα χέρια μου, είπα ότι θέλω να γίνει θεατρική παράσταση. Εκείνη και ο Σάκης Παπαδημητρίου, που μελοποίησε τα ποιήματα, τρόμαξαν γιατί ήξεραν ότι μία θεατρική παράσταση έχει απαιτήσεις, όγκο δουλειάς και άλλους κώδικες για να στηθεί. Το υλικό όμως ήταν τόσο ωραίο που με «προκάλεσε» να το κάνουμε θεατρική παράσταση. Έβαλα όλη μου την αγάπη για την ποίηση, το θέατρο, κι ό,τι έχω μάθει από τους διαφορετικούς κώδικες της πρόζας, του μιούζικαλ, του αναλογίου. Προσπάθησα να κάνω εικόνα τα λόγια του ποιητή, χωρίς όμως να γίνει περιγραφικό. Μπήκαμε στην ουσία του αισθήματος και προσπάθησα το αίσθημα να το κάνω εικόνα, για να γλιτώσουμε από τη γραφικότητα και την περιγραφικότητα. Βγήκε κάτι πολύ όμορφο και το καταλάβαμε από πέρυσι, που δόθηκε η πρώτη μας παράσταση κι αγαπήθηκε πολύ. Κι έτσι, συνεχίζεται και φέτος.
- Πώς θα περιγράφατε τον Παλαμά, μέσα από την έρευνα και την μελέτη που κάνατε με αφορμή την παράσταση;
- Ο Παλαμάς ήταν ένας επικός ποιητής. Μπορεί μερικές φορές μέσα από την ποίηση του να είναι μεγαλόστομος, περιγράφοντας με μεγάλο ενθουσιασμό κάποιες καταστάσεις (εσωτερικές ή εξωτερικές), αλλά είναι αληθινός, πάντα, και δεν ενοχλεί. Ο Παλαμάς και αρκετοί ποιητές της εποχής του, έγραφαν με πάθος, οι λέξεις κουμπώνουν η μία με την άλλη, δίνοντας ζωντάνια, ρυθμό κι ένα μεγαλείο. Η ποίηση είναι μία από τις μεγάλες αγάπες που με οδήγησαν στο θέατρο. Τον είχα αφήσει, για λίγο, τον Παλαμά και διάβαζα περισσότερο νέους ποιητές. Τώρα, όμως, που «έσκυψα» πάνω του, ξανά, ένιωσα τεράστιες ενοχές που τον είχα παραμελήσει. Ήταν, είναι και θα είναι πάντα απαραίτητος, γιατί κρατάει ψηλά το αίσθημα, τη γλώσσα. Οπαδός της δημοτικής γλώσσας, δεν έκανε υπερβολές, σαν αντίδραση στην, τότε, καθαρεύουσα. Ο πλούτος της ελληνικής γλώσσας διακρίνεται καθαρά στην ποίηση του.
- Η Γυναίκα και ο έρωτας βρίσκονται αρκετές φορές στο προσκήνιο της ποίησης αλλά και της ζωής του Παλαμά…
- Ο Παλαμάς την είχε ανάγκη τη γυναίκα και τον έρωτα. Πολλές φορές ερωτευόταν και πλατωνικά και σαρκικά αλλά ο έρωτας για εκείνον ήταν, κυρίως, πηγή έμπνευσης και ύπαρξης.
- Στη δική σας ζωή, τι ρόλο παίζουν ο έρωτας και η γυναίκα;
- Καθώς μεγαλώνουμε -και φθίνει ο έρωτας- καταλαβαίνουμε πόσο κυρίαρχο ρόλο παίζει στη ζωή μας. Η έλλειψη του έρωτα φέρνει μία μελαγχολία. Μια παραίτηση από τη ζωή. Μια ανορεξία για χαρά, ζωή, περιπέτεια, για ανανέωση. Στα νιάτα μας, ο έρωτας είναι απαραίτητος, χωρίς να το καταλαβαίνουμε και στα γεράματα είναι απών και το καταλαβαίνουμε στο ακέραιο.
- Έναν χρόνο μετά, ξανά στο θεατρικό σανίδι. Τι είναι αυτό που συνειδητοποιήσατε περισσότερο;
- Συνειδητοποίησα, για ακόμη μια φορά, κάτι που έλεγα στο παρελθόν, από κεκτημένη ταχύτητα: «το θέατρο, όπως και ο έρωτας, είναι ζωή». Η απουσία του θεάτρου και της επαφής με τον κόσμο, έφερε την ίδια μελαγχολία με την απουσία του έρωτα από τη ζωή του ανθρώπου. Το θέατρο είναι ένας λόγος ύπαρξης, που δε σε αφήνει να γεράσεις, ψυχικά κυρίως, και να ηττηθείς. Κάθε φορά, έχεις κι ένα καινούργιο στοίχημα, το οποίο για να το πετύχεις, πρέπει να ανανεώσεις τα κύτταρα σου. Πρόκειται για ένα αγώνισμα πνεύματος, αισθήματος, αξιών και ηθικής. Πράγματα που πρεσβεύει κάθε αξιόλογο θεατρικό έργο και χωρίς αυτά γινόμαστε άψυχα όντα.
- Τα συναισθήματα σας πάνω στη θεατρική σκηνή, πώς μεταφράζονται;
- Ανεβαίνοντας στο σανίδι μετά από καιρό, ξαναπήρα ζωή, ήρθα σε επαφή με τον κόσμο, έγινε μια ανταλλαγή ενέργειας, απόψεων, ιδεών, συναισθημάτων. Το να βλέπεις τον κόσμο να συγκινείται είναι κάτι πολύ σπουδαίο, γιατί βλέπεις τον άλλον να γίνεται αποδέκτης του δικού σου αισθήματος, αυτού που εσύ του πρότεινες. Κι όλο αυτό σε κρατάει ζωντανό.
- Τι σας δίδαξε προσωπικά η περίοδος του εγκλεισμού;
- Ουδέν κακόν αμιγές καλού -και το αντίστροφο. Όλο αυτό ήταν και είναι τραγικό, αλλά είχε μεγάλες δόσεις ενδοσκόπησης, ανακεφαλαίωσης, επαναφέροντας επαφές με ανθρώπους που είχαν χαθεί μέσα στο κυνήγι της καθημερινότητας και της δουλειάς. Αυτή η κατάσταση, επίσης, επαναξιολόγησε πράγματα και κυρίως τη σχέση με τον χρόνο. Κατανόησα ότι τα πράγματα θέλουν χρόνο.
- Αν το θέατρο ήταν ένα ποίημα, ποιο θα ήταν και γιατί;
- Η «Σατραπεία» του Καβάφη. Ένα ποίημα που αγαπώ πολύ γιατί ακουμπά στη ζωή και την τέχνη.
- Σχέδια για τον χειμώνα;
- Σίγουρα θα επαναληφθούν οι παραστάσεις «ΚΑΘΕ ΤΡΙΤΗ ΜΕ ΤΟΝ ΜΟΡΙ» και «Ο ΒΙΟΛΙΣΤΗΣ ΣΤΗ ΣΤΕΓΗ». Πάντα κορονοϊού επιτρέποντος.
- Τηλεόραση;
- Όχι. Δε μπορώ να την κάνω παράλληλα με το θέατρο, εκτός κι αν είναι αναπόφευκτο. Δεν μου λείπει, άλλωστε, η τηλεόραση. Όπου κι αν βρεθώ, θεατρικά ή μουσικά, φέτος, αυτά που κάνω αντιπροσωπεύουν την αισθητική, τη δραματουργία αλλά και τους στόχους μου.
- Είστε ευτυχής σα να λέμε;
- Είμαι ευτυχής γιατί υπάρχει ποικιλία σε όσα κάνω… Βέβαια, μέσα σε αυτή τη πορεία, υπήρξαν και πράγματα που έκανα και κατάλαβα ότι δεν «ακουμπούσα» πάνω τους. Όλα μέσα στη ζωή είναι…
- Υπάρχουν συνεργασίες, συγκεκριμένες, που κάτι σας δίδαξαν;
- Δεν υπάρχει συνεργασία που να μην σε διδάξει, αρκεί να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά. Είτε συνεργάζεσαι με παλαιότερους συναδέλφους, είτε με τους νεότερους.
*Ο Γρηγόρης Βαλτινός συμμετέχει ως αφηγητής κι ερμηνευτής στο λαϊκό ορατόριο «Παλιγγενεσία», ανάθεση της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας στον συνθέτη Δημήτρη Μαραμή, το οποίο ερμηνεύουν ο Κώστας Μακεδόνας, και το φωνητικό σύνολο «8tetto».