ΕΝΑ 'ΔΕΝΤΡΟ' ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ ΣΤΗΝ ΚΥΨΕΛΗ
- Ημερομηνία: Τετάρτη, 27/04/2016 19:01
Χριστούγεννα στην Ελλάδα της κρίσης, ένας άστεγος, ο Χριστόφορος, αποφασίζει να στολίσει το δικό του δέντρο, με στολίδια μαζεμένα από τα σκουπίδια. Ενα θεατρικό κείμενο με πυρήνα πέρα για πέρα αληθινό κι ένας ήρωας τόσο οικείος -φτιαγμένος με «υλικά» και δικά μας- που θα μπορούσαμε να τον συναντήσουμε στην επόμενη γωνία. Διαπιστώσεις που πονάνε σαν μαχαιριές: για ζωές ρημαγμένες, για πρώην νοικοκύρηδες που εν μια νυκτί βρέθηκαν στο δρόμο, για το ζοφερό παρόν της χώρας και το μέλλον που φαντάζει ζοφερότερο, για όσους κινούν τα νήματα και παίρνουν τις αποφάσεις – τις περισσότερες φορές ερήμην μας. Ολα αυτά είναι «Το Δέντρο», που κάνει πρεμιέρα στις 6 Μαΐου στο Θέατρο Ελεύθερη Εκφραση της Κυψέλης. Πρόκειται για το ομώνυμο μονόπρακτο, τέταρτο έργο της ενότητας «Λιτότητα» του πολυγραφότατου και πάντα «ανήσυχου» Γιώργου Μανιώτη – με 51 βιβλία, 90 και πλέον θεατρικά, 30 παραστάσεις!
Συναντηθήκαμε με τον πρωταγωνιστή, Νίκο Μαγδαληνό, στο ηλιόλουστο αίθριο του θεάτρου. Τον βρήκα... αγκαλιά με το κείμενο, λίγο πριν από την πρόβα. «Από την πρώτη στιγμή το αγάπησα αυτό το έργο», μου είπε. «Δεν μπορώ να μη δουλέψω 12-15 ώρες καθημερινά: για να το αναλύσω, να το αποκωδικοποιήσω, να το χωνέψω. Οταν ο Γιώργος Μανιώτης μου το έδωσε, ήταν καταχείμωνο. Περπατούσα στο κέντρο της Αθήνας, ψάχνοντας ένα καφέ για να καθήσω και να το διαβάσω. Ολα ήταν γεμάτα. Κάθησα, λοιπόν, σ' ένα παγκάκι, μέσα στο κρύο, και δεν μπορούσα να το αφήσω από τα χέρια μου. Με συγκλόνισε! Βρήκα μέσα του αναμνήσεις, εικόνες και μυρωδιές από τους παππούδες και τους γονείς μου, αλλά και από τη δική μου ζωή.»
Σε ποια σημεία ένιωσε να ταυτίζεται ο ίδιος με τον ήρωα; «Είμαι παιδί μεταναστών. Μεγάλωσα στη Γερμανία. Κανείς δεν μπορεί να καταλάβει πόσο επώδυνο είναι να ξενιτεύεσαι. Νιώθεις πως είσαι σε μια φυλακή, κι ας μην έχεις γύρω σου κάγκελα. Ο άστεγος του “Δέντρου” έχασε λόγω κρίσης τα πάντα. Τα παιδιά του έχουν φύγει στο εξωτερικό. Πηγαίνει στο παλιό του σπίτι, παίρνει τα γράμματα που του στέλνουν αλλά δεν τα ανοίγει. Και φυσικά δεν τους απαντά. Προτιμά οι δικοί του άνθρωποι να μην ξέρουν τίποτα για εκείνον, σαν να άνοιξε η γη και τον κατάπιε. Είναι άπατρις μέσα στην ίδια του την πατρίδα. Ενα είδος ξεριζωμού δεν είναι κι αυτό; Προσπαθεί να γαντζωθεί από αυτό το χριστουγεννιάτικο δέντρο. Το σέρνει στους δρόμους της πόλης αλλά στην πραγματικότητα είναι σαν να σέρνει τον σταυρό του...»
Εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, ο Νίκος Μαγδαληνός έχει διανύσει πολλά χιλιόμετρα πάνω στο θεατρικό σανίδι. Κι ας τον έμαθε το ευρύ κοινό σχετικά πρόσφατα μέσα από τη συμμετοχή του στη δημοφιλή τηλεοπτική σειρά «Ταμάμ». («Ακόμα με σταματούν στο δρόμο για να με ρωτήσουν αν είμαι Τούρκος!», λέει γελώντας.) Σ' αυτή την παράσταση, όμως, ο δείκτης δυσκολίας είναι πιο υψηλός από ποτέ. Θα είναι επί μιάμιση ώρα ολομόναχος πάνω στη σκηνή, χωρίς να μπορεί να «ακουμπήσει» για λίγο πάνω στο βλέμμα κάποιου συναδέλφου του, να πάρει μια ανάσα. «Δεν μου έχει τύχει πιο ζόρικο πράγμα. Και υπάρχει ένας επιπλέον λόγος: το ίδιο το κείμενο. Δεν είναι μυθοπλασία, είναι η ζωή δίπλα μας. Πολλές φορές μπερδεύομαι. Τι “ανήκει” στο έργο και τι στην πραγματικότητα; Τι μας έχει συμβεί; Πώς γίναμε “άλλοι”; Μέχρι πρότινος ο Χριστόφορος ήταν ένας άνθρωπος αξιοπρεπής, μετρημένος, που ποτέ δεν έκανε σπατάλες και υπερβολές και πάντα προσπαθούσε για το καλύτερο...»
«Ολα κρέμονται από μια κλωστή»
Στην κουβέντα μας, ο θαυμασμός και η εκτίμηση του Μαγδαληνού για τον συγγραφέα του «Δέντρου» επιστρέφουν ξανά και ξανά, κατά κύματα! «Χρόνια πριν γνωριστούμε, τον ήξερα. Ημουν στην επιτροπή εξετάσεων του υπουργείου, για την εισαγωγή των υποψηφίων στις δραματικές σχολές, και τα περισσότερα παιδιά έρχονταν με κάποιο δικό του κείμενο. Τότε μου είχε κάνει εντύπωση. Τώρα ξέρω γιατί: ο Γιώργος παρατηρεί τα πάντα γύρω του με τέτοια εμβρίθεια, που μπορεί να “μπει” με ευκολία στο μυαλό ενός εικοσάρη, ενός τριαντάρη κ.ο.κ. Και, πάνω απ' όλα είναι ο αιχμηρός πολιτικός λόγος του που κάνει τη διαφορά. Αυτά που τολμάει να πει.»
Αλλά και ο πρωταγωνιστής της παράστασης δεν κρύβει την αγωνία του για τα τεκταινόμενα στη χώρα. «Επιχειρήσεις κλείνουν, άλλες αναγκάζονται να φύγουν από την Ελλάδα, η μαύρη τρύπα ολοένα και μεγαλώνει.
Πού πάμε; Τι σκοπό έχουν αυτοί που μας κυβερνούν κι αυτοί που κάνουν κουμάντο από... μακριά; Σε λίγο καιρό θα τα έχουν πουλήσει όλα και θα είμαστε μια χώρα ερειπωμένη. Αυτά θέλουν; Αυτά μας έταζαν τόσα χρόνια κι εμείς πιστέψαμε τις υποσχέσεις τους; Και πού είναι η τέχνη; Δεν αντιδρά κανείς. Ολα κρέμονται από μια κλωστή κι όλοι σφυρίζουν αδιάφορα. Ο μόνος που έγραψε ένα κείμενο είναι ο Μανιώτης.»
«Το Δέντρο» ανεβαίνει για 17 παραστάσεις, σε σκηνοθεσία Γιώργου Μανιώτη, με βοηθό σκηνοθέτη τον Γιάννη Γούνα, κι έπειτα θα παιχτεί στην Ευρώπη (Γερμανία, Αγγλία, Βέλγιο, Ιταλία), ενδεχομένως και στην Τουρκία. Το φθινόπωρο θα επιστρέψει στην Αθήνα, για νέο κύκλο παραστάσεων. Τότε που τα πρώτα χριστουγεννάτικα δέντρα θα εμφανίζονται στις βιτρίνες των καταστημάτων εποχιακών ειδών...
Info
Θέατρο Ελεύθερη Εκφραση, Λέσβου 8, Κυψέλη, τηλ. 210-86.45.400
ΤΑΣΟΥΛΑ ΕΠΤΑΚΟΙΛΗ - kathimerini