MASTER CLASS | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Σάββατο, 01/02/2020 11:59
Η παράσταση «MASTER CLASS» του Αμερικανού συγγραφέα Terrence McNally διαγράφει την επιτυχημένη της πορεία για δεύτερη συνεχή σεζόν στο θέατρο «Δημήτρης Χορν», με απανωτά sold out.
Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος σκηνοθετεί το συνταρακτικό «λυκόφως μιας θεάς» και ευτυχεί ανακαλύπτοντας στο πρόσωπο της Μαρίας Ναυπλιώτου, το έξοχο όργανο για να μεταδώσει ένα μεθυστικό ρεσιτάλ υποκριτικής και τραγουδιού.
Το έξυπνα καλογραμμένο θεατρικό υλικό του McNally αφορμάται από τα ανωτέρου επιπέδου, ανοιχτά προς το κοινό, μαθήματα, που έδωσε η Divina της όπερας, Μαρία Κάλλας στους 30 επιλεγμένους φοιτητές της Juilliard School of Music της Νέας Υόρκης το 1971-1972. Πρόκειται για ένα δραματικό ντοκουμέντο, γλυκόπικρο, τρυφερό, σκληρό, χιουμοριστικό, βαθιά συναρπαστικό, δομημένο με ευφυή τρόπο, ώστε ο θεατής να αισθανθεί το πλήθος από τις δονήσεις που ταράζουν την ψυχή της θλιμμένης αηδόνας, την εποχή που την έχει απαρνηθεί όχι μόνο ο άνδρας της ζωής της, αλλά και η τεράστια φωνή της. Και σ' αυτό το σημείο έγκειται η γοητεία του κειμένου, που επιτρέπει στην ηθοποιό να ενσαρκώσει το μεγαλείο της ντίβας, μιλώντας μόνο για το τραγούδι, χωρίς να χρειάζεται η ίδια να τραγουδήσει. Και εκεί που προσεγγίζεις την ανθρώπινη διάστασή της, ξαφνικά βρίσκεσαι αντιμέτωπος με την ιδιοφυΐα του χαρακτήρα της, που δίνει άλλα μεγέθη στις σκέψεις και στα συναισθήματά της.
Εγκλωβισμένη στο καλλιτεχνικό της αδιέξοδο και κομματιασμένη από το ερωτικό της πάθος για τον Αριστοτέλη Ωνάση, η μεγάλη αοιδός πασχίζει με όσες αντοχές της έχουν απομείνει, να βρει φωτεινή διέξοδο με τα συγκεκριμένα μαθήματα, τα οποία όμως, την φέρνουν αντιμέτωπη με τη νέα δυσχερή πραγματικότητα. Μία πραγματικότητα ευκολίας και μετριότητας, για τη ζωή και την τέχνη, με την οποία αρνείται να συμβιβαστεί.
Μα η ίδια ζει και αναπνέει για την τέχνη της, είναι όλη της η ζωή. Μιλάει με πάθος, φλόγα και ορμή για την ομορφιά της όπερας και τις θυσίες που απαιτούνται, γιατί το τραγούδι είναι σοβαρή υπόθεση. Χρειάζεται πειθαρχία, προσήλωση, αυτοσυγκέντρωση, επιμονή, θάρρος και προσωπικό στυλ για να ξεχωρίσει κανείς από το σύνολο.
Η μυθική Μαρία Κάλλας της δόξας, που βασιλεύει αγέρωχη, αλαζονική, πικρόχολη, περιφρονητική για τις ανταγωνίστριές της, έτοιμη να θυμηθεί με ωμό τρόπο τον σκληρό δρόμο που περπάτησε μέχρι να στεφθεί βασίλισσα της όπερας και να αφηγηθεί σημαντικές στιγμές της οδυνηρής οικογενειακής και ερωτικής της ζωής, στέκεται μπροστά μας.
Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, πατώντας στη χυμώδη μετάφραση του Στρατή Πασχάλη και έχοντας στα χέρια του άξιους ερμηνευτές, πλάθει μία άρτια σχεδιασμένη και σοφά ρυθμισμένη παράσταση υψηλής αισθητικής με παλμό, συναίσθημα και ευφυή θεατρική αίσθηση. Νιώθεις σαν θεατής ότι το έργο κινείται, δίχως να παρεκκλίνει λεπτό από την προδιαγεγραμμένη πορεία του.
Η Όλγα Μπρούμα σχεδιάζει το λιτό αλλά καλαίσθητο σκηνικό περιβάλλον, ο Νίκος Βλασσόπουλος φροντίζει τους διεισδυτικά ευφραδείς φωτισμούς, ο Πέτρος Μπούρας ευεργετεί την ακοή μας με τα εξαίσια ηχητικά τοπία και η Σταματία Μέγκλα επιμελείται τα σωστά κοστούμια των ηθοποιών.
Στην αίθουσα διδασκαλίας, πλημμυρισμένη από ανυπέρβλητες μελωδίες των Βέρντι, Πουτσίνι και Μπελίνι, η Μαρία Ναυπλιώτου συνθέτει ένα απαράμιλλο πορτραίτο διαχρονικής αξίας και δυναμικής προοπτικής σ΄ένα μαγευτικό ερμηνευτικό - διδακτικό ρεσιτάλ συγκλονιστικής αναγλυφικότητας. Είναι μία σαγηνευτική Casta Diva επί σκηνής με αισθαντικότητα, σφοδρή ορμητικότητα, κύρος, γούστο, εμπειρία, έμπνευση, ζήλο και λαχτάρα για την τελειότητα. Φαντάζει επιβλητική σαν βασίλισσα στο υπέρκομψο μαύρο φόρεμα του Βασίλη Ζούλια, μ' ένα αρχαϊκό μειδίαμα στα χείλη, με σπασμωδικές κινήσεις σώματος και έντονη εκφραστικότητα προσώπου που την οδηγούν βήμα βήμα στην απόλυτη έκρηξη της ψυχής της. Επιπλήττει διαρκώς τους μαθητές, υπενθυμίζοντας τη θέση ισχύος της και την ίδια στιγμή κατακρημνίζεται από τον θρόνο της με μύχιες σκέψεις και φλέγουσες αναμνήσεις του παρελθόντος, που την έχουν σημαδέψει και την κάνουν να συστέλλεται και να διαστέλλεται χωρίς έλεος. Μία εικόνα της Ναυπλιώτου-«Κάλλας» ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις αδιαμφισβήτητα.
Στο πιάνο ο μουσικός συνοδός Αλέξανδρος Αβδελιώτης παίζει με χάρη υπέροχες μελωδίες του παγκόσμιου κλασικού ρεπερτορίου, σιγοντάροντας τους λυρικούς σπουδαστές τόσο με τα πλήκτρα του, όσο και με την αμέριστη συμπαράσταση και υπομονή του.
Ο «Stage Hand» Δημήτριος Ψύλλος προσδίδει κωμικό τόνο στην έναρξη και στη ροή του έργου με την παιγνιώδη αφέλεια που τον διέπει.
Στα ατού της παράστασης, οι δύο σοπράνο και ο τενόρος που πλαισιώνουν επάξια τη μεγάλη ντίβα στη σκηνή. Φερέλπιδες καλλιτέχνες με μεγάλο εύρος φωνής, πλούσια σκηνική διαφάνεια και υποκριτική καλλιέπεια, ενδυναμώνουν τον κορμό της συγκεκριμένης θεατρικής συνθήκης, σωματοποιώντας το συναίσθημα με τρόπο ακριβή και πειθαρχημένο.
Η Εύα Γαλογαύρου υποδύεται με πηγαία σκηνική δεξιότητα τη συνεσταλμένη σοπράνο «Σόφι ντε Πάλμα», την πρώτη σπουδάστρια, η οποία μάταια προσπαθεί να τραγουδήσει απόσπασμα από τη Somnambula (Υπνοβάτιδα) του Μπελίνι, αφού συνεχώς διακόπτεται από την Κάλλας. Έχει εξαιρετική φωνή αλλά περιορισμένη ευφυΐα σύμφωνα με τα λεγόμενα της δασκάλας της.
Η Λητώ Μεσσήνη σκιαγραφεί τη σοπράνο «Σάρον Γκράχαμ» με ευκαμψία, αυθορμητισμό και ευθυβολία. Νευρωτική, απολαυστική, γκροτέσκα στο φαντεζί της φόρεμα κινείται σαν μαριονέτα προκαλώντας γέλιο στο κοινό. Μόνο η υπέροχη φωνή της δεν αρκεί για την ερμηνεία μεγάλων ρόλων, αφού η ίδια δεν διαθέτει αυτό «το κάτι διαφορετικό» που θα την απογειώσει. H αποστομωτική απάντηση στην Divina, οριοθετεί τον νέο κόσμο που ανατέλλει, έναν κόσμο που δεν συνάδει με το τέλειο σύμπαν της Κάλλας.
Ο γοητευτικός «Άντονι Καντολίνο» ζωγραφίζεται με ευθυκρισία και αβρότητα από τον Γιώργο Φλωράτο. Ο παθιασμένος και φιλόδοξος τενόρος συγκινεί με την ευαισθησία της φωνής του, αφυπνίζοντας ερωτικά ένστικτα στην αοιδό και ανασύροντας επώδυνες μνήμες της ζωής της.
Συμπερασματικά, η παράσταση «MASTER CLASS» είναι ένα μαγικό δώρο απολαυστικής θεατρικής μέθεξης. Αν θα έπρεπε να τη χαρακτηρίσω μονολεκτικά, τότε η λέξη Masterpiece θα της άξιζε δικαιωματικά.