ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΑΘ' ΟΔΟΝ, ΘΕΑΤΡΟ EXPRESS - ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 23/09/2019 14:19
Στο πλαίσιο της δράσης Θέατρο Express, του Εθνικού Θεάτρου, σε συνεργασία με τον Οργανισμό Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών, στο θεατρικό λεωφορείο ο Τάσος Πυργιέρης σκηνοθετεί τις "Ιστορίες καθ' Οδόν". Το κείμενο βασίζεται σε ευθυμογραφήματα του Βασίλη Αττικού, αφηγήσεις, διηγήσεις, σατιρικά ποιήματα και τραγουδάκια της εποχής και ζωντανεύει την Αθήνα στα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωσή της και την αρχή της βασιλείας του Όθωνα, στην προσπάθειά της να σταθεί σαν πρωτεύουσα του Ελληνικού κράτους. Παράλληλα, παρακολουθούμε τη γένεση των θεατρικών μπουλουκιών, τις τότε δυσκολίες του επαγγέλματος των ηθοποιών (και ιδιαιτέρως των γυναικών), την ίδρυση των πρώτων θιάσων και κάποια από τα ήθη, τα έθιμα και τις παραδόσεις της εποχής. Τη δραματουργική επεξεργασία έχει επιμεληθεί ο Γιάννης Παναγόπουλος.
Ο Τάσος Πυργιέρης αναλαμβάνει τη σκηνοθεσία του όλου εγχειρήματος, δημιουργώντας μια εύθυμη και χαριτωμένη ατμόσφαιρα, ένα γρήγορο αφηγηματικό ρυθμό και μια σκυταλοδρομία ρόλων για τους ηθοποιούς που συμμετέχουν. Ο λόγος είναι σκωπτικός και αποτελεί σχόλιο πάνω σε συνήθειες, τρόπους και παραδόσεις μιας εποχής δύσκολης για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος. Η λογική της παράστασης βασίζεται σε εικόνες της ζωής των εύπορων και μη Αθηναίων και στις πρώιμες θεατρικές προσπάθειες των ανήσυχων καλλιτεχνών των χρόνων εκείνων. Τα στιγμιότυπα είναι σύντομα, στη φιλοσοφία των σκετς, καθώς η περιορισμένη διάρκεια της παράστασης επιβάλλει ένα ρυθμό σχεδόν καταιγιστικό, με συνεχείς εναλλαγές ρόλων, κοστουμιών και σκηνικών αντικειμένων. Το περιορισμένο του διαθέσιμου χώρου για τους ηθοποιούς, σημαίνει πλήρη εκμετάλλευσή του και διαρκή κίνησή τους. Το παραγόμενο αποτέλεσμα για τον θεατή συμπεριλαμβάνει διασκέδαση και γνώση, καθώς μέσα από τη σάτιρα προσλαμβάνει πληροφορίες και μαθαίνει άγνωστα στοιχεία και λεπτομέρειες της εποχής.
Ο Γιάννης Παναγόπουλος, η Ρένα Κυπριώτη, ο Σταύρος Καραγιάννης και σε κάποιες σκηνές ο σκηνοθέτης Τάσος Πυργιέρης αποτελούν τον θίασο που καλείται να πλάσει τις εικόνες μιας σχεδόν ξεχασμένης Αθήνας και των χαρακτηριστικών τύπων ανθρώπου του 19ου αιώνα. Η ομάδα έχει πολύ κέφι, μπρίο, πολύ καλή σκηνική συνεργασία και όσον αφορά ιδιαιτέρως στην κυρία της παράστασης, την τσαχπινιά και τη θηλυκότητα μιας γυναίκας της εποχής. Επιστρατεύουν όλη την γκάμα των εκφραστικών τους μέσων και ξοδεύουν πολύ ιδρώτα στη σκηνή, καθώς οι εναλλαγές ρόλων είναι πολύ γρήγορες και συνεχείς. Έχουν αμεσότητα και επικοινωνία με το κοινό που τους παρακολουθεί, δείχνουν να αγαπούν αυτό που κάνουν στη σκηνή του λεωφορείου, κλείνουν το μάτι στο θεατή και του δίνουν το χέρι για να γίνει συμμέτοχος της πρωτότυπης αυτής θεατρικής πρότασης. Η δουλειά είναι ομαδική, δουλεμένη, προσεγμένη στις ισορροπίες της και χωρίς ερμηνευτικούς εγωισμούς ή διάθεση προσωπικής προβολής.
Τη σκηνογραφική επιμέλεια του χώρου έχει η Κατερίνα Κανελλοπούλου και πέρα από κάποιες μακέτες που διαχωρίζουν τους επιμέρους χώρους και επιλεγμένα αντικείμενα που χρησιμεύουν στους ρόλους που υποδύονται οι ηθοποιοί, αφήνει όσο το δυνατό περισσότερο χώρο για την κίνησή τους. Τα κοστούμια της Μαρίας Τσιώτη αντιπροσωπεύουν τόσο την εποχή που εκτυλίσσονται τα αθηναϊκά στιγμιότυπα που παρακολουθούμε, όσο και τις κοινωνικές ομάδες και τάξεις που αυτοί οι ρόλοι αφορούν. Ο Αλέξης Κωτσόπουλος στη μουσική επιμέλεια της παράστασης μας μεταφέρει σε μελωδίες και ακούσματα ξεχασμένα, που συνάδουν όμως με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Στους φωτισμούς ο σκηνοθέτης επιλέγει ως επί το πλείστον να εστιάζει στα πρόσωπα των πρωταγωνιστών του, ώστε να είναι εμφανείς οι εκφράσεις τους. Το μακιγιάζ της Ρούλας Λιανού και οι κομμώσεις και οι περούκες της Ιουλίας Συγριμή συμβάλλουν σημαντικά στη διαμόρφωση της αισθητικής της παράστασης.
Συμπερασματικά, στο θεατρικό λεωφορείο του Εθνικού Θεάτρου, παρακολούθησα μια όμορφη θεατρική δράση που θέλησε να προσφέρει ένα ευφρόσυνο θέαμα σε ένα ευρύ και διαφορετικό κοινό. Σύντομα, χαριτωμένα σκετσάκια, βασισμένα σε κείμενα ενός σχετικά άγνωστου Αθηναίου ευθυμογράφου του αρχών του εικοστού αιώνα, από ένα θίασο που είχε μπρίο, κέφι, καλή διάθεση και προσαρμόστηκε ιδανικά στις ιδιαιτερότητες του χώρου. Δεν κουράζει και αφήνει μια γλυκιά αίσθηση στο τέλος της.